31 Mart 2019 yerel seçimlerine az bir zaman kaldı. Özellikle iktidar kanadında hala ilçe ve belediye başkan adayları açıklanmadı. Yani seçim öncesi belirsizlik devam ediyor. Diğer parti adaylarının çoğu açıklandı ve saha çalışmalarında seçmeni ikna turlarında epey bir yol kat ettiler bile. Bugünlerde açıklanması beklenen iktidar adayları ise belli olduktan sonra epey bir efor sarf edip arayı kapamaları gerekecek...

Ama bu seçimin asıl belirsizliği, daha doğrusu belirleyicisi ise muhtar seçimleri olacak gibi.

Niyesine gelince; muhtarlık eskiye nazaran çok daha cazip hale geldi! Eskiden çok az maaş alan muhtar bugün 2 bin lira civarında maaş alıyor. Yine eskiden muhtar bağkur pirimini kendi ödemek zorundaydı. Artık sigorta pirimi olarak devlet ödüyor. Silah ruhsatı var. Getirdiği saygınlık da artık daha fazla. Tüm bu sebeplerle eskiye nazaran çok daha fazla muhtar adayı var. Buraya kadar aslında her şey normal.

Ancak bu normal durumu anormale çeviren bir husus var ki; bunun neticelerini en iyi ve en fazla bu seçimlerde görebiliriz. Bu anormal durumun sebebi de köylerden aday olan muhtar adaylarıdır. Adaylar fazla olduğu için kazanmak için oya ihtiyacı olan köy muhtar adayları, şehirde yaşayan akraba, eş, dost ve tanıdıklarının ikametlerini köylere taşıyorlar.

Her köyde en az dört aday var ve her aday ortalama 30 seçmenin ikametini taşıyabiliyor. Köy sayısı fazla olan il ve ilçelerde bu sayı öyle boyutlara ulaşıyor ki seçimin gidişatını etkileyecek boyutta. Örneğin Giresun’un Bulancak ilçesinin 60 köyü var. Her köyde 4 aday olsa 240 aday yapar. Her aday ortalama 30 kişi taşısa 7 bin 200 kişi/seçmen ediyor. İlçe nüfus Müdürlüğünün verilerine göre ise son iki ayda ikametini köylere alanların sayısı yaklaşık 6 bin civarında. Yani 6 bin seçmen köylerde oy kullanacak. Bulancak gibi bir yerde Belediye Başkanlığı seçiminde kazananla kaybeden arasındaki fark son seçimde 2 bin 500 civarında. Bu oyun yarısından bir fazlası karşı tarafa geçse seçim sonucu değişiyor. Köylere alınan ikametlerin yüzde 90 oranında muhafazakar seçmen olduğu da göz önüne alınırsa iktidar adayı için tehlike büyük diyebiliriz.

Yani bu seçimlerin sonucunu belirleyecek en büyük etken muhtar oyları olacak. Bu ikamet taşımaların belediyelerin gelirleri açısından da kayıpları büyük olacak. Yıl sonu nüfus sayılarına göre belirlenen belediye ödenekleri, yıl sonundan önce taşınan ikametler nedeniyle de epey bir düşüş yaşayacak. Bu düşüşten dolayı seçilecek başkanlarda sıkıntı yaşayacak ve beldelerine hizmet getirme yönünde zaman kaybedecekler.

Bu iş bu saatten sonra en azından bu seçimler için biraz zor düzelir. Her ne kadar gereksiz ikamet taşımalara cezai müeyyide uygulanacağı yönünde bir baskı kurulsa da işe yarayacak gibi görünmüyor. Çünkü adamın köyde evi de yeri de var. Elektrik-su aboneliği de var. Nasıl tespit edilecek de geri döndürülecek. Ayın 1517 sinden sonra ki dönüşlerde işe yaramayacak.

Bu işin tek çıkış yolu var! O da insanlara nüfusa kayıtlı oldukları köylerde oy kullanma hakkı verilmesidir. Yani şehirde belediye ve mahalle muhtarı için oy kullanabildikleri gibi nüfusuna kayıtlı oldukları köyde de köy muhtarı için oy kullanabilme hakkı verilebilir. Ya da muhtarlık seçimleri ile belediye seçimler ayrı tarihte yapılabilir.

Şimdilik küçük bir detay gibi görülen bu durum, muhtar oyları nedeniyle kaybedilen bir seçime mal olabilir...