ABD ve NATO’nun Rusya’nın Ukrayna’ya saldıracağı yönündeki yaygarası, uluslararası basın ve kamuoyu tarafından gündemde tutulmaya devam ediyor.

"Rusya ve Çin’in tehlikeli yeni dünya düzeni planı" başlıklı makalesinde Financial Times’ın uluslararası politika baş yazarı Gideon Rachman, “Ukrayna krizi gelecekteki dünya düzenine ilişkin bir çatışma” diyor.

Rachman’a göre, Putin Ukrayna’yı işgal etmeyi başarırsa Şi de Tayvan iştahı da artacak

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 4 Şubat’ta Kış Olimpiyatları’nın açılış töreni için Pekin’e gittiğinde, en önemli müttefiki haline gelen Çin lideri Şi Cinping’le bir araya gelecek.

Aralık ayında Putin ile telefonla görüşen Şi, Ukrayna’nın asla NATO’ya katılmaması için Rusya’dan gelen talebi desteklemişti.

Çin medyasına göre Şi Putin’e “Belli uluslararası güçler demokrasi ve insan hakları bahanesiyle Çin ve Rusya’nın içişlerine keyfi müdahalede bulunuyor” demişti.

Bu sözlerin açıkça gösterdiği üzere, iki ülkenin liderleri aynı kanaatte: ABD’nin kendi hükümetlerinin altının oymak ve devirmek için komplo kurduğunu düşünüyorlar.

Geçtiğimiz günlerde Kazakistan’da yaşanan çalkantı üzerine Putin ABD’yi hem Rusya’ya hem de Çin’e sınır komşusu olan bir ülkede “renkli devrim sponsorluğuna kalkışmakla suçladı. Çin’in önde gelen bakanları da aynı tespiti yineledi.

Putin ile Şi’nin paylaştıkları bir kanaat daha var: Amerika’nın nihai hedefi Rus ve Çin hükümetlerini devirmek; demokrasi yanlısı yerel güçler ise Amerika’nın Truva atı işlevi görüyor.

1917 yılında ABD Başkanı Woodrow Wilson “dünyayı demokrasi için güvenli hale getirmekten” bahsetmişti. 2022 yılındayız ve Putin ile Şi dünyayı otokrasi için güvenli hale getirmeye kararlı.

Rusya ile Çin çıkarlarına daha uygun, yeni bir dünya düzeni kurma konusunda aynı kararlılığı paylaşıyor. 

Tek kutuplu dünyaya düzenine itiraz

Rusya ve Çin’in mevcut dünya düzeninin iki özelliğine sık sık itiraz ediyor: “Tek kutupluluk” ve “evrensellik”. Daha basit bir ifadeyle, mevcut sistemin Amerika’ya aşırı güç sağladığına inanıyorlar. 

Pekin ve Moskova mevcut dünya düzeninin Amerika’nın demokrasi ve insan haklarına dair Batılı fikirlerini gerekirse askeri müdahale yoluyla başka ülkelere dayatmasıyla şekillendiğini iddia ediyor.

Ukrayna krizi gelecekteki dünya düzenine ilişkin bir çatışma çünkü tam da bu mevzular üzerinden dönüyor. Putin’e sorarsanız Ukrayna kültürel ve siyasi olarak Rusya’nın etki alanının bir parçası.

Yani ülkesinin güvenlik ihtiyaçları Rusya’ya Ukrayna'nın bir Batı ittifakı olan NATO’ya katılmasını veto etme hakkı vermeli.

Moskova ayrıca Rusça konuşan Ukrayna halkının koruyucusu olarak hareket etmeyi talep ediyor. ABD’ye göre ise bu talepler mevcut dünya düzeninin temel ilkelerini ihlal ediyor.

Savaş mı istiyorlar?

Rusya ve Çin “yeni dünya düzeni” hayallerinin gerçekleşmesi için savaşa ihtiyaç duyar mı? Nükleer çağda ABD ile doğrudan çatışmaya girmek fazla tehlikeli olur ve tüm taraflar korkunç yanlışlar yapmadığı sürece (gerçi bu ihtimal hep var) gerçekleşmez. 

Ne var ki Rusya ve Çin vekalet savaşları aracılığıyla emellerine ulaşabileceğini düşünüyor.

Rusya’nın Ukrayna’da alacağı bir zafer Avrupa’da fiili bir Rus “etki alanını” da içine alan yeni bir güvenlik düzeninin doğuşunu haber verebilir.

Çin’in olası başarılı Tayvan işgali Amerika’nın Pasifik’teki hakimiyet devrinin kapandığı şeklinde yorumlanacaktır. Bu noktada Japonya ve Güney Kore gibi birçok bölge ülkesi, Çin’in hakimiyetindeki yeni düzene yanaşmayı seçebilir.

Rusya’nın sabırsızlığı Putin’in Ukrayna’da kriz çıkması için şevkle bastırmasından belli.

Rusya’ya daha uygun yeni bir dünya düzeninin gerçekleşme olasılığı Ukrayna kumarının tutup tutmayacağına bağlı olabilir.

Ama Putin Ukrayna’da umduğunu bulamasa bile, ABD liderliğindeki dünya düzenine yönelik tehdit bitmeyecek.

Hırslı Başkan Şi’nin yönetiminde yükselen Çin o işin icabına bakacaktır.