Artvin Çoruh Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik bölümü 4. sınıf öğrencileri "Engellilik ve Yaşam" adlı program hazırladı. Engellilik ve yaşam için farkındalık oluşturmak amacıyla gerçekleştirilen programa paydaş olarak, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Artvin Engeliler Derneği de destek verdi.

 Artvin Çoruh Üniversitesi Çayağzı Yerleşkesi Nihat Gökyiğit Kültür ve Kongre Salonu’nda yapılan programa Artvin Engelliler Derneği Başkanı Hatice Nur Ersöz, Kas Hastalıkları Bursa Şubesi Başkanı Leyla Albayrak, Artvin Engelliler Derneği Yönetim Kurulu üyeleri Avukat Ayla Varan, Sami Özçelik, bedensel engelli, kitap kurdu olarak tanınan Seyitler köyü sakinlerinden Cemil Öngüner, engelli ilüzyonist Murat Uygur, öğretim görevlileri ve programı hazırlayan öğrenciler katıldı.

Programda Aslıhan Demiral, Dilan Yalçın, Fatma Tunçyürek, Mustafa Taş, Öznur Çolak ve Medine Ersoy kısa sunularla engelliliğinin türlerini anlattı. Sunularla ve çarpıcı sözlerle desteklenen programda özellikle bacakları ve kolları olmayan bir engellinin anlattıkları herkesi duygulandırdı. Yaşamak için mutlaka bir nedeninizin olduğu düşüncesini anlatan sunuda, engelli kişinin özgüveni ve bitmek bilmeyen yaşama arzusuna vurgu yapılarak, normal insanların ne kadar nankörce davranabildiklerine atıf yapıldı. Engelliliğin genel tanımını yapan öğrencilerin sunularında şu ifadeler yer aldı:

"5378 Sayılı Engelliler Kanunu’na göre: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan; korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi engelli olarak tanımlanmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün İşlevsellik, Yeti Yitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırılması’na göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır. Engelliler; vücudunun duyusal, işlevsel, zihinsel ve ruhsal farklılıkları öne sürülerek; yaşamın birçok alanında kısıtlama ve engellerle karşılaşabilirler. Türkçede yeti yitimini tanımlamak için sakat, çürük, özürlü ve malul gibi çok çeşitli sözcükler kullanılır. Bunların bir kısmı engelli toplumu tarafından incitici bulunsa da zaman zaman resmî yayınlarda dahi yer alır. Örneğin; askere elverişli olmama durumunu belirtmekte kullanılan çürük sözcüğüne çeşitli askerî belgelerde rastlanır. Türkiye'de özürlü sözcüğünün resmî kullanımı bir yasa ile iptal edilmiştir.

ENGEL ÖZRÜN İLERLEMİŞ HALİDİR

Engel özrün ilerlemiş halidir. Her engelli özürlüdür; ama her özürlü engelli olmayabilir. Her insanın bir iş yapmaya çalışırken engellendiği bir durum olabilir. İşte bu engeller bir özürden dolayı oluşabilir. Yemek yapamayan birinin özrü yapmaya çalıştığı yemeğin yapılışını bilmemesi olabilir. Her insan futbol oynayamaz; refleksi zayıftır, yeterince atik değildir, fazla kiloludur, ya da bedensel bir engeli vardır. Özür: Bir insanın yapmaya çalıştığı bir işi engelleyen bir eksikliktir. Tıbbi tanılamalar sonucu tür ve derecesi ortaya çıkarılabilir. Engel: Bir insanın bir iş yapmasını, özrüne bağlı olarak aksatan ya da tamamen kısıtlayan olgudur. Eğitimciler bireyin özrünü de göz önüne alarak ilerlemesinin ne denli aksayacağında ve ne kadar ilerleme sağlanacağında fikir edinmesi için en önemli etkendir. Zihinsel gerilik bir özürdür, bu geriliğin oluşturduğu eğitsel aksaklıklar bir engeldir.

DOĞUM ÖNCESİNDE ENGELLİLİĞE NEDEN OLAN DURUMLAR:

Genetik nedenler, akraba evliliği, hamilelik sırasında karşılaşılan travmalar, anne-babanın hastalığı, annenin ilaç, alkol, sigara kullanımı, annenin ışına maruz kalması, madde bağımlısı olması ve kötü beslenmesi. Doğum sırasında ve sonrasında engelliliğe neden olan durumlar: Kötü ve yetersiz koşullar da gerçekleştirilen doğumlar, travmalar, yanlış uygulamalar; ev, iş, trafik kazaları; savaş-terör olayları, doğal afetler Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişimsel dönemde ortaya çıkan, uyumlu davranışlarda görülen yetersizliğe ilaveten dikkat, algılama, bellek ve değerlendirme gibi genel zeka fonksiyonları açısından normalin altında olma durumudur. Hafif derecede zihinsel engelli bireylerin pek çoğunda, belirgin bir biyolojik nedene rastlanmadığı için, nedenlerinin belirlenmesi çoğu zaman güç olmaktadır. Ancak orta ve ağır derecede zihinsel engelliliğe genellikle biyolojik etkenlerin neden olduğu saptanmıştır. Diğer bir deyişle, normal gören kişinin 6.1 m.den görebildiği büyüklükteki bir şeyi yaklaşık 60 cm.den veya daha kısa bir uzaklıktan gören ya da hiçbir uzaklıktan göremeyen kişi, yasal tanıma göre görme engellidir. Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişimsel dönemde ortaya çıkan, uyumlu davranışlarda görülen yetersizliğe ilaveten dikkat, algılama, bellek ve değerlendirme gibi genel zeka fonksiyonları açısından normalin altında olma durumudur. İlüzyonist Murat Uygur öğrencilere ve salonda bulunanlara sihirbazlık yeteneğini gösterdi. Uygur büyük alkış aldı.

YOLLAR VE ŞEHİRLER BAŞLI BAŞINA ENGEL. ENGELLİLER NE YAPSIN?

Seyitler köyü sakinlerinden bedensel engelli Cemil Öngüner de kısa bir konuşma yaparak, engelliler için hiçbir şey yapılmadığını, kendilerini düşünen insanların çok az olduğunu belirterek; "Bizi düşünen yok. Gerek Artvin şehir merkezi, gerekse köyümüzde maalesef engelli aracıyla dolaşmak Çin işkencesi gibi bir şey. Yetkililerden yardım bekliyorum, duyarlı olmalarını istiyorum" dedi. Artvin Engelliler Derneği Başkanı Hatice Nur Ersöz, AÇÜ öğrencilerine teşekkür ederek; "Çok güzel bir sunu ve program hazırlamışsınız. Dernek yönetimi olarak buradayız. Açü ile geçmişte paydaş olarak bir çok program gerçekleştirdik" dedi.

PROF. DR. COŞKUN ÖZDEMİR HOCAMIZI ARTVİN’E GETİRDİK

Ersöz, "Kurulduğumuz günden beri büyük fedakarlıkla durmadan çalıştık ve çalışmaya devam ediyoruz. Çok kısa bir süre önce Türkiye’nin en önemli kas hastalıkları uzmanı 1978 yılında Türkiye Kas Hastalıkları Derneği’ni kuran Prof. Dr. Coşkun Özdemir’i Artvin’e getirdik. Leyla Albayrak arkadaşımıza katkılarından dolayı çok teşekkür ediyorum. Az önce sunularda olsun, Cemil arkadaşımızın konuşmalarında olsun, engelli kardeşlerimize yönelik çok az icraat var. Artvin’de yaşamak normal şartlarda zor iken, engelli halinde duvarda yaşamak gibidir diyoruz. 2006 yılından sonra çıkarılan kanunlarla engelli hakları iyileştirildi. Ancak yeterli değil. Biz Artvin’de engelli taraması yaptık. Sayılarını çıkardık. İhtiyaçlarının neler olduğunu tespit ettik. Ömürlerinde ilk kez uçağa binerek İstanbul’da 20 gün tedavi amaçlı, hem de egzi amaçlı bir etkinlik gerçekleştirdik. TEŞEKKÜR ETTİ İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan hemşehrimiz Sayın Kadir Topbaş bize gerçekten büyük destekler vermiştir. Buradan bir kere daha teşekkür ediyoruz. 2011 Ankara-Artvin Tanıtım Günleri’nde sayın başkandan lifli araç istedik ve aldık. Ardanuç Rehabilitasyon Merkezi’nde 75 engelli kardeşimiz kalıyor. Bunlar güzel ve kalıcı hizmetlerdir. Biz, hep birlikte engelli kardeşlerimiz ve aileleri için başka neler yapabiliriz? Sorusuna cevap aramaya ve bu istikamette çalışmaya devam edeceğiz" dedi. Türkiye Kas Hastalıkları Bursa Şubesi Başkanı Leyla Albayrak da yaptığı kısa konuşmada, gençlerin yaptığı programdan çok etkilendiğini, Artvin’de bu tür programların yapılmasının önemli bir artı olduğunu söyledi.

Turan Şentürk