Pisa Kulesi bir mühendislik hatası mıdır, yoksa medeniyet tarihine hükmetmiş bir coğrafyanın günümüzdeki simgesi mi? Kemerli bir buruna sahip bir insan ya da R’leri söyleyemeyen bir spiker için bu kusurlar ne kadar kusur, ne kadar ayırt edici kimliktir? İngiliz yazar John Ruskin’in “Kusurları yok etmek ifadeyi yok etmek, canlılığı felç etmektir” sözü, bizim saklamaya çalıştığımız özelliklerin insanların bizde görmek istedikleri şeyler olabileceğini açıklama konusunda oldukça ilham vericidir. Elbette kusurluluk karakter verir diye ter kokmayı, fırçalanmamış dişleri, sağa sola saçılmış çöpleri yüceltmekten bahsetmiyorum. Ama herkesin ve her yerin birbirine benzemeye başladığı bir dünyada kalitede standardı yakalamanın tek yolunun hızla sıradanlaşmak olmadığı da kesin.

Konu kentler olduğunda çok daha kesin! Kusurların güzelliği hakkında söylenmiş bunca şeye rağmen, konu kişiler olduğunda onlardan kurtulmak istemenin ciddi bir sakıncası olmayabilir. Nihayetinde kişisel tercihler önce o kişileri ilgilendirir. Ama konu kentler olduğunda alınacak kararlar kentliler kadar tarihi bir sorumluluğu da ilgilendirir ve bu nedenle yöneticilerin kişisel zevkleri ile değerlendiremeyecekleri kadar profesyonel yaklaşımlar gereklidir. Kentler, bir yurtdışı seyahatinde görülüp beğenilen fikirlerin bir damga gibi her tarafa vurulmasıyla biçimlenmemelidir. Yüzlerce yıl önce yapılmış yol döşemeleri, onlarca yıldır var olan birinin birkaç yıldır var olan arabasına ya da birkaç haftadır var olan ayakkabısının topuğuna zarar veriyor diye yok edildiğinde, yok edilen aslında kent belleğidir.

Yok olan kent belleği ise uzun vadede geri dönüşü mümkün olmayan bir tekdüzelik, sıradanlık ve kalitesizlik demek. Nereye gidersek gidelim aynı okul binalarını, aynı caminin farklı ölçülerdeki formlarını, aynı hastaneleri, aynı döşeme taşını, aynı sokak lambalarını, aynı otobüs duraklarını, aynı plastik çocuk oyun donatısını ve nihayet aynı bitkileri de gördüğümüz bir dönemde, bırakalım da kültürümüzde “kadı kızında bile” olması mazur görülen kusurların bazıları gelecek nesillere aktarılsın. Kopyala yapıştır projelerin ruhsuz detayları yakında hepimizi kendi The Truman Show’umuzun başrol oyuncusu yapacak.