2024 ürünü fındıkta olgunlaşma son dönemini
yaşarken, fiyatında ne olacağı çokça konuşuluyor.
Tabii fiyat kadar da rekoltenin de ne kadar olacağı
da tartışma konusu.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın her ilde oluşturduğu ekipler tahmini rekolte için çalışmalarını tamamladılar. Edindiğimiz bilgilere göre, rekolte 740
bin ton civarında tahmin edildi.
Rekolte tahmininde sanırım en ilginç tespit
fındık alanlarının giderek arttığı Zonguldak’ın 43
bin tona kadar yükselirken, ana üretim bölgesi olan
Trabzon’un ise 38 bin dolayında kalması. Hem de
Zonguldak’taki bu üretim 26 bin hektarlık alanda
gerçekleşecek. Trabzon’da ise üretim alanı 65 bin
hektarın üzerinde!
2024 üretimi ile tahmini hallettik! Sıra geldi fiyatını ben diyeyim tahmin etmeye, siz söyleyen istemeye! 40 yıldan beri siyaset erbabına, “fındık
fiyatı olumlu ya da olumsuz seçim zamanlarında
asla sandığa olumlu veya olumsuz yansımamıştır.
Aksini iddia eden var ise gelsin 1983’ten bu yana
olan genel yerel seçimleri fındık ve fiyatı üzerinden
masaya yatıralım. Rakamlar bende mevcut” deyip
duruyoruz, ama onlar “Alışkanlıklar paslı çivilere
benzer. Söküp atmak zordur” sözüne örnek teşkil
etmekten bir türlü vazgeçmiyorlar! Gerçekleri rakamlarla ortaya koysak da onlar bildiklerini okumaya
devam ediyorlar. 2024 ürünü için de 200 TL’ye
kadar isteyenler bile oluyor.
Fiyat konusunda 40 yılda üç aşağı beş yukarı
yaptığımız ve rakamlara da döktüğümüz tahminler
üç aşağı beş yukarı tuttu. Fındıkla yatıp, onunla
kalktığımız için birileri “Uzman oldun” diye takılsa
da, ekonomi ve temeli olan rakamlar olunca inanın
uzman olmaya gerek yok.
Ortada bir yüzde 80’e yakınını ihraç ettiğimiz
için bir “Dünya Ürünü” var ise, o dünyadan, yani
başka ülkelerden gelen talepleri de dikkate alarak
fiyat belirlemek zorundasınız. Yani rakipler var. Rakiplerin fiyatını da dikkate almak zorundasınız.
Ne için? Öncelikle sizin fındığınıza talip olunsun?
En çok ürettiğiniz için sizin fındığınız satılsın. O
zaman koyduk önümüze dünya üretim tablosunu.
Dikkate aldık rekoltemizi. Hesap ettik çikolata sanayinden gelecek talepleri. Kısacası aklın yolu birdir
diyerek yaptık bir hesap:
İşte o hesap:
TMO, yani devlet geçen yıl Giresun Kalite
fındığı kaç liradan almıştı? 84 TL’den.. Peki; TÜİK’in
gerçek dışı olsa da açıkladığı yıllık enflasyon kaç?
Yaklaşık yüzde 70. Enflasyon hesabı ile fiyat yaklaşık
143 TL.
Peki yıllardan beri hep “Fındık fiyatı 4 dolar olmalı” denilip durulmadı mı? Evet. Hatta Ziraat
Odaları tarafından bile... Peki 4 dolar kaç TL
ediyor? 34 Liradan hesap edelim. Rakam 136 TL.
2024 ürünü fındığın fiyatı için makul ve mantıklı,
verilecek, verilebilecek rakam nedir? Ben 130-140
TL, ama o ki iki ikinin dört eder gerçeğini ortaya
koyan rakamlarla tespit edecek olursak 135-145
TL arasında bir fiyat da olabilecektir. Ama sadece
rakamların olduğu yerlerde değil, hemen hemen
hayatın her aşamasında yaşanabileceklerle ilgili “3
aşağı 5 yukarı” diyoruz ya... Bunu da göz ardı etmeyelim.
Ancak, siyaset erbabının hesap-kitap, iç-dış
piyasa bilmezlerinin afaki rakamlarına, dahası sallamalarına itibar etmeyelim, kanmayalım. İtibar edip,
kananlar için geçmişte yaşanan kayıplarla ilgili rakamları görmek, öğrenmek isterseler bende hazır.
Haa yeri gelmişken, fındığın ana üretim bölgesi
olan Ordu’nun Ünye ilçesinin doğusunda kalan irili
ufaklı üreticilerin mağdur edilmemesi, bunun için
de desteklenmesi gerekmiyor mu? Ama bunun
yolu zadece fındığa yüksek fiyat vermekten geçmiyor?
Devletin sosyal amaçlı desteklemeleri ne güne duruyor. Kaldı ki fındığın fiyatı yüksek olduğu zaman
kazananlar kimlerdir bilir misiniz?
Dışarıda bizden başka fındık üreten ülkeler,
Türkiye içinde ise Ünye’nin Batı’sında yani Sakarya’ya
kadar olan elverişle arazilerde ben diyeyim “en az
5-10 ton” siz söyleyin “40-50, hatta 100 ton”
fındık yetiştirenlerdir.
O ki epey zamandır sadece sadece satırlara
dökmekten uzak kaldığımız fındığı yeniden yazmaya
başladıksa, ardı gelecektir. Onu da paylaşalım.