Bu yazıda, Avrupa Birliği internet sayfasından
yararlanılarak Avrupa Birliği fon sistemleri, hibe mekanizmaları ve
sübvansiyonları üzerinde genel başlıklar verilmektedir. Çeşitli fonlamalar söz
konusudur. Avrupa Birliği, bir dizi proje ve program için finansman
sağlamaktadır. Fonların nasıl kullanıldığı ve parasal kaynağın şeffaf, hesap
verilebilir bir şekilde harcandığı konusunda sıkı, katı kurallar
uygulanmaktadır.
Avrupa Birliği finansmanı birçok farklı biçimde
şekillenmektedir. Hibeler söz konusudur. Hibeler, kısmen Avrupa Birliği
tarafından ve kısmen diğer kaynaklardan finanse edilmektedir. Hibeler, genellikle teklif çağrıları olarak bilinen
kamusal duyurularla yapılmakta ve potansiyel faydalanıcılar tarafından takip
edilmektedir. Ulusal ve bölgesel yetkililer tarafından yönetilen sübvansiyonlar
da söz konusudur. Avrupa Birliği politikalarını ve programlarını desteklemek
için mali yardım biçimleri olarak krediler, garantiler ve öz sermaye destekleri
verilmektedir. Ayrıca Horizon 2020 yarışmalarının kazananlarına ödüller
verilmektedir.
Avrupa Birliği fonlarının yönetimi doğrudan, paylaşılan
yönetim ve dolaylı biçimde olmaktadır. Doğrudan yönetim bahsinde Avrupa Birliği
tarafından yönetilen finansman, genellikle Avrupa Birliği politikalarıyla
ilgili belirli projeler için hibeler şeklindedir. Teklif çağrılarını
yanıtlayarak bu tür bir finansmana başvuru yapılabilir.
Paylaşılan yönetim bahsi, ulusal ve bölgesel makamlarla
ortaklaşa yönetilen ve AB bütçesinin yaklaşık %80'ini oluşturan bir finansman
sistemidir. Bunun için Avrupa yapısal ve yatırım fonları çatısı altında beş ana
fon kullanılmaktadır. Bölgesel ve kentsel kalkınma amaçlı Avrupa Bölgesel
Kalkınma Fonu, sosyal içerme ve iyi yönetişim amaçlı Avrupa Sosyal Fonu, daha
az gelişmiş bölgelerin ekonomik yakınsaması için Uyum Fonu, kırsal kalkınma
için Avrupa Tarım Fonu ve Avrupa Denizcilik ve Balıkçılık Fonu bu fonları
oluşturmaktadır.
Dolaylı yönetim bahsinde finansman Avrupa Birliği tarafından
değil, ulusal ve bölgesel makamlar tarafından yönetilmektedir. Sübvansiyonlar
olarak da bilinen bu tür finansman için ulusal düzeyde başvuru
yapılabilmektedir.
AB finansmanını; araştırmacılar, çiftçiler ve kırsal
işletmeler, küçük ve orta ölçekli işletmeler, genç insanlar, kamu kurumları,
sivil toplum, kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve diğer faydalanıcılar
alabilmektedir.