Teknolojik
gelişmeler, yaşamda yeni kavramların oluşmasına katkıda bulunuyor. Ülkelerin
gelişmişlik derecesine bağlı olarak geliştirdikleri yeni uygulama teknikleri
yeni kavramların, terimlerin önünü açıyor.
Malzeme
tanımlamaları içerisinde elastik cisim, elastoplasik cisim, vizko elastik
cisim, plastik cisim gibi teknik terimler kullanılmakta. Örneğin asfalt vizko
elastik bir malzemedir. Yani bir yük uygulandığında oluşan deformasyon yük
ortadan kalktığında eski şekline dönmektedir. Yükleme sürelerine ve iklimsel
etkilere bağlı olarak farklı davranışlar gösterilebilmekte ve uyum yeteneği
güçlü olmaktadır.
Ancak,
zamanla, trafik ve iklimsel çevresel etkilerle ve çeşitli süreçlerle -yaşlanma-
dediğimiz olay oluşmaktadır. Bunun sonucunda da, artık oluşan deformasyonla,
gelişen sürece bağlı olarak, gittikçe artık artan oranda geri dönemeyen
deformasyon halini alır ve kalıcı oturmalar oluşur. Yani kaplamada tekerlek
izleri oluşur. Karışım rijitleşir, kolay çatlar bozulur bir hale gelir. Bu
konular çok kapsamlıdır tabi. Ancak genel olarak deriz ki yaşlanma nedeni ile
yol bozulmaktadır. Yani yol yaşlanmaktadır. Bir yandan da yol yorulmaktadır.
Önemli
ve karmaşık mühendislik problemlerinden birisi yorulma problemidir. Yorulma
problemini, derecesini, özelliklerini araştırmak için deneylerde düşük yükler
uzun zamanla uygulanır. Bu sayede yorulma davranışının incelenmesi amaçlanır.
İnsanlarda yaşamda yorulmaktadır.
Çok
kullanılan bazı kavramları son yıllarda daha çok duyuyoruz. Bakım ve
rehabilitasyon kavramları. Gerek mühendislik uygulamalarında, gerek sağlık
alanında çok kullanılıyor bu kavramlar. Nedir bakım? Nedir rehabilitasyon? Bana
göre, bakım bozulmuş bir yapıyı, bir lokal problemi çözüm için kısmi bir
strateji uygulama. Örneğin lokal bir asfalt yama çalışması. Ama rehabilitasyon
daha kapsamlı bir durum. Yenileme var işin içinde, belki tamamıyla değil ama
belli parçalarda yapılarda bütünsel değişim esas alınıyor. Tıpta kullanılan
-check up- polikliniği ile sağlıklı insanlara da ileriki yaşamdaki yaşam
kalitelerinin sürdürülebilmesi için öneriler de bulunuluyor. Sürdürülebilir
ekonomi anlayışları, sorunları ortaya çıkmadan çözmeye, eğer sorun çıkacaksa da
çok geç bir zamanda çıkmasını sağlamaya, ortaya çıkan sorunların şiddetinin
azaltılarak yaşam alanının daha konforlu bir şekilde yönetilmesine çalışılıyor.
Bazen konuşmalarımızda şunu diyoruz. Şu Avrupalılar ilginç insan, 80-90
yaşlarına gelmişler, tığ gibiler, halen yürüyorlar, koşuyorlar, sağlıklı
yaşıyorlar. Kaliteli bir yaşam sürdürüyorlar. Böyle yaşamın Devlete maliyeti de
az oluyor.
Bu işlerin içerisinde işte, hep, yorulmanın geciktirilmesi, rehabilitasyon kavramları, sürdürülebilirlik var. Tecrübe, bilgi ve deneyim arttıkça insan yaşamı daha iyi yönetiyor. Yaşamın iyi yönetilmesinde inanç, sabır, şükür, iman, çalışma, azim, yetenek vs çok etkili oluyor. Demek istediğim çok çalışacağız. Yorulacağız ve dinleneceğiz, ama tekrar tekrar yorulacağız. Yorgunlukların kolay geçmesi ve yeni yorgunlukların oluşması arasındaki döngü sayısını artırılması yaşamı iyi yaşamaya bağlı. Çözüm stratejilerini ne kadar başarılı uygulayabilirsek, altyapılarımızı ne kadar kuvvetlendirebilirsek, sabır ve şükür mekanizmasını ne kadar iyi anlayabilirsek, inanıcımızı ne kadar güçlendirebilirsek, doğruları ne kadar uygulayabilirsek o kadar dengeli yorulacağız. Sistem insanların, daha uzun ömürlü olmalarının sağlanmasına, daha sağlıklı ve uzun ömür sürmelerinin sağlanmasına, daha kaliteli bir yaşam sürmelerinin sağlanmasına katkıda bulunmalı ve bu alanı garanti altına almalı. Allah hayırlı ömürler nasip eylesin. Şimdiden Ramazan bayramınızı Tebrik ederim. Allah’a emanet olunuz.