Bu hafta sizlere kadınlarda sıklıkla rastlanılan önemli bir sağlık problemi olan polikistik over sendromundan bahsedeceğim. Yaklaşık her on kadından birinde görülen polikistik over sendromu(PCOS) aslında endokrin bir hastalıktır. Tanısını koymak her zaman kolay değildir pek çok farklı klinik tablo ile karşımıza çıkabilir. Polikistik over sendromu tanısı nasıl konulur? En sık karşılaşılan bulgusu adet düzensizliğidir. Adet sıklığı azalır 45 günden daha uzun aralıklar ile adet gören kadınlar risk altındadır. Vücutta erkeklik hormonu olarak bilinene androjen hormonlarının fazla salgılanmasına bağlı olarak hormona duyarlı bölgelerde aşırı kıllanma, yüzde sivilcelenme, alın bölgesinde saç dökülmesi gibi bulguların gözükmesi diğer sık karşılaşılan durumdur.

Ayrıca ultrasonografide yumurtalık boyutlarının artması ve fazla sayıda yumurta görülmesi de diğer bulgusudur. Bu bulgulardan en az ikisinin görülmesi tanı koydurucudur. Hangi şikayetlere yol açar Seyrek adet görme ya da görememe doktora başvurmaya neden olan en sık şikayettir. Ancak akne, kıllanma artışı nedeniyle dermatolojiye başvuran hasta sayısı da azımsanmayacak kadar çoktur. Bunun yanında infertilite yani kısırlık nedeni olmakta ve bu nedenle tedavi uygulanmaktadır. Obezite diğer önemli sağlık problemidir. Yaşam boyu pek çok hastalık riski artar PCOS gelişiminin altında yatan en önemli nedenlerden biri insülin direncidir. Bu nedenle PCOS’lu kadınlarda obezite daha sık gözükür. Obezitenin yanında uzun vadede diyabet hastalığı ve kronik hipertansiyon da eklenmektedir.

Bu durum metabolik sendrom olarak adlandırılmaktadır. Kolesterol düzeylerinin yüksek seyretmesi damar sertliği yani ateroskleroz riskini arttırır. Kalp damar sağlığını olumsuz etkileyen bu hastalık koroner damar hastalığı ve kalp krizi riskini arttırmaktadır. Uyku apnesi diğer görülen ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen durumlar arasındadır. PCOS’lu kadınlarda uzun dönemde görülen en önemli risklerden biri kanser gelişme riskidir. Özellikle rahim kanseri bu hasta grubunda sıklıkla görülür.

Metabolik sendrom gelişen kadınlarda bu risk daha da yüksektir. Ayrıca meme kanseri riski de yine sık görülen kanserler arasındadır. Düzenli yapılan egzersizler riski azaltır PCOS’lu kadınlarda tedavinin en önemli basamağı yaşam tarzı değişiklikleridir. Düzenli yapılan egzersizler alışkanlık haline getirilmelidir. Kalori kısıtlaması ve kilo kontrolü diğer önemli basamaktır. Aşırı kilolu kadınlarda ağırlığın %5’inin kaybı bile adet düzensizliğini olumlu etkileyecektir. Bunun yanında yapılacak ilaç tedavileri kişinin öncelikli şikayetleri göz önüne alınarak yapılmalıdır. Konu ile ilgili merak ettiklerinizi sormak ve daha fazla bilgi almak için prof.dr.yesimbayoglutekin instagram hesabından bana ulaşabilir. www.prof.dr.yeşimbayoğlutekin web sayfasından güncel bilgileri takip edebilirsiniz.