İyi haftalar değerli okurlarım, Ülkemizde covid aşılamasının oldukça hızlandığı ve günlük aşı uygulamasının bir milyona ulaştığı bir haftayı geride bıraktık. Toplumsal bağışıklığın sağlanması için daha fazla bireyin aşılanması gerekli. Aşılanma oranı %70’lere ulaştığında artık toplumsal bağışıklıktan bahsedebileceğiz.

Bu hafta sizlere post covid sedromu olarak isimlendirilen durumdan bahsedeceğim. Covid-19 geçiren bireylerde gözlenen bu durum daha sıklıkla ağır hastalık geçirenlerde gözükmekle birlikte hafif hastalık geçirenlerde de saptanabilen bir sağlık problemi. Covid geçiren kişilerde bazı şikayetlerin bir aydan uzun sürmesine post covid sendromu adı veriliyor. Neden bazı kişilerde bu şikayetlerin daha uzun sürdüğüne yönelik kesin bir görüş yok. Ancak genetik yapı, kronik hastalıklar, geçirilen hastalığın şiddeti, bağışıklık sistemi, alınan tedaviler bu problemde önemli rol oynuyor.

Post covid sendromunda hangi şikayetler görülür.

En sık görülen yakınma yorgunluk hissidir. İkinci sırada ise nefes darlığı, öksürük gibi solunum problemleri yer almaktadır. Ayrıca eklem-kas ağrıları, dikkat eksikliği, konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık görülmektedir. Genel olarak gerginlik, huzursuzluk, sinirlilik, çökkün ruh hali, baş ağrısı, çarpıntı, ateş basması ve terleme gibi şikayetlere sıklıkla rastlanmaktadır. Göz problemleri, ciltte döküntüler, saç dökülmesi de problemler arasında yer alır.

Covid-16 vücudumuzda pek çok organ üzerinde kalıcı hasar bırakma potansiyeline sahiptir. Kalp damar sağlığını olumsuz etkileyen bu hastalık miyokardit ve perikardit olarak isimlendirilen kalp kası ve kalp zar iltihaplanmasına yol açabilir. Ritim bozukluğuna neden olabileceği gibi damarlarda tıkanıklık yaparak pıhtı oluşmasına ve ölümcül sonuçlara neden olmaktadır. Bu nedenle uzun süreli kan sulandırıcı kullanılması gerekmektedir.Covid-19 akciğerlerde de kalıcı hasara yol açarak solunum yetmezliğine neden olabilir. Böbrek yetmezliği ve bazı nörolojik bozukluklar da covid-19 sonrası ortaya çıkabilmektedir.

Post covid sendromu nasıl tedavi edilmeli

Covid-19 enfeksiyonu geçirdikten bir ay sonra halen şikayetler devam ediyorsa profesyonel yardım alınmalıdır. Akciğer filmi, elektrokardiyografi, kan tetkikleri ile böbrekler, kalp sağlığına yönelik testler, kan şekeri değerleri, elektrolitler değerlendirilmelidir. Pek çok branşın bir arada değerlendirme yaparak karar vermesi ve tedaviyi yönlendirmesi gerekebilir.

Covid-19 uzun dönem etkileri halen bilinmemektedir.

Çocuklar da ve genç bireylerde covid-19 enfeksiyonunun uzun dönem olumsuz etkileri bilinmemektedir. Özellikler üreme fonksiyonları ve doğurganlık potansiyeli üzerine olumsuz etki oluşturabilme riski bulunmaktadır. Kendi klinik deneyimlerimizde kadınlarda aylık döngülerde düzensizlik oluşturduğunu ve uzamış kanamalara yol açtığını gözlemledik.

Covid-19 pandemisinin geride bırakılabilmesi için halen en önemli silahımız aşılanma. Toplumun daha büyük kesimlerinin aşılanması için hepimizin olumlu yönde motivasyonu ve bireysel çabamız çok değerli. Konu ile ilgili merak ettiklerinizi sormak ve daha fazla bilgi almak için prof.dr.yesimbayoglutekin instagram hesabından bana ulaşabilir. www.prof.dr.yeşimbayoğlutekin web sayfasından güncel bilgileri takip edebilirsiniz.