Şu sıralarda Çin’de büyük korku yaratan salgın şeklinde silsile
halinde büyüyen corona virüs salgını tüm dünyada dikkatleri bu virüs
üzerine çekti. Aslında biz her yıl gribal enfeksiyon dönemlerinde bir virüs salgını
ismi duymaya alışığız ve bu seneki Çin’de gelişen salgında bize acaba virüsler
evrim mi değiştiriyor dedirtiyor ve hayvanlarda gözüken corona virüslerin artık
insanlara da bulaşmış olması iyiden iyiye korku yaratıyor.
BÜYÜK BİR VİRÜS AİLESİ
Corona virüsler (CoV) soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum
Sendromu (MERS-CoV) veŞiddetli Solunum Sendromu (SARS –CoV) gibi daha ciddi hastalıklara
kadar çeşitli hastalıklara sebep olan büyük bir virüs ailesidir. Çoğunlıkla
soğuk algınlığına sebep olan virüsler 2003 yılında daha önce bilinmeyen bir
virüs halinde ortaya çıkıp SARS-CoV salgını halinde yüzlerce insanın hayatını
kaybetmesine sebep olmuştur. Arkasından 10 yıl sonra coronavirüs ailesinden,
daha önce insan ya da hayvanlarda varlığı gösterilmemiş olan MERS-CoV vakaları tanımlanmıştır.
Ve şimdi de 31 Aralık 2019’da Dünya Sağlık Örgütü’nün Çin’in Hubei eyaletinin
Wuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen zatüre vakaları tespit edilmiş ve 7 Ocak
2020’de de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir corona virüs
2019-nCoV olarak tanımlanmıştır.
PAZARDA KÜMELENME
Çin’in Hubai eyaleti, Wuhan şehrinde görülen zatürre vakalarının,
Çin deniz ürünleri şehir pazarı çalışanlarında kümelenme olduğu
belirtilmiştir. Vakalarda ateş, nefes darlığı, radyolojik olarak da her iki
akciğeri tutan zatüre görüntüleri ile uyumlu bulgular tespit edilmiştir. Şu
ana kadar belirtilen ölüm vakaları genellikle ileri yaştaki bireylerdir. Vaka
bildirimlerinin ardından sağlık çalışanlarının arasında da hastalığın görülmesi
insandan insane bulaş olduğunu göstermektedir. Hastalığın başlangıcındaki ilk kaynak
olarak Huanan deniz ürünleri toptan satış pazarında yasadışı satılan vahşi
hayvanlar olduğu düşünülmektedir ve şu ana kadar bulaş yolunun damlacık enfeksiyonu
olduğu bildirilmiştir. Hastalığın ortaya çıkma süresi ile ilgili yeterli bilgi
olmamakla birlikte MERS-CoV ve SARS-CoV epidemiyoloji bilgisine göre 14 gün
olabileceği düşünülmektedir. Eldeki veriler doğrultusunda hastalığın şiddeti
konusunda yorum yapılamamaktadır.
KONTROL VE İZOLASYON
Dünya Sağlık Örgütü vakaların tanımlanması ve takibi
konusunda nasıl hareket edileceği şüpheli vakalardan nasıl numune alınıp
saklanacağı temaslı takibinin nasıl olacağı ve enfeksiyonun kontrolü ve
izolasyonu konusunda bilgilendirme rehberini hazırlamış bulunmaktadır.
Diyebiliriz ki 2019 –nCoV hastalığı tanımlandıktan sonra bulunduğu bölgeyle
sınırlı kalmamış ve vaka sayısı giderek artarak kıtalar arası bildirimler
olmuştur.
Çin’e gidecek kişilerin ve sağlık çalışanlarının dikkatli
olması gerekli önlemleri alması , yolculuk dönüşü 14 gün içinde
hastalananların doktora başvurması ve seyahat öykülerini bildirmelerive bu
hastalara multidisipliner yaklaşılması önemlidir. Ülkemizde de şüpheli vakalar
için her ilde bir referans hastane belirlenmiştir ve Trabzon’da da bu referans hastane
Kanuni Eğitim Araştırma Hastanesi olarak bildirilmiştir