Uyurgezerlik genelde uykunun yavaş dalga uykusundaki uyanıklık evresi sırasında ortaya çıkan ve bilinç değişikliği ile muhakeme yeteneğinde bozulmanın olması ve beraberinde yürüme ile kendini gösteren kompleks davranışlar dizisidir. Uyurgezer kişi yürüme öncesinde yatağa oturur ve şaşkın halde çevreye bakar, yine bu durumun aksine epizotlar yataktan fırlama koşma şeklinde de başlayabilir. Huzursuz saldırgan ya da şiddet içerikli davranışlar görülebilir. Kişiyi uyandırmak zor olabilir, uyandırıldığında ise hasta bilinç açısından konfüze bir durumdadır. Obstrüktif uyku apne sendromu ya da  diğer uyku ile ilişkili solunum olayları  hem çocukluk hem de erişkin döneminde uyurgezerliğe sebep olabileceği gibi hipertroidi, migren, kafa travması gibi durumlarda da  uyurgezerlik tetiklenebilmektedir. Ayrıca seyahat, yabancı ortamlarda uyuma, çocuklarda ateşin varlığı, erişkinlerde duygusal ve fiziksel  stres de uyurgezerliği artırabilecek  faktörlerdir.

Uyurgezerlik daha çok uykunun ilk  yarısında  ya da ilk üçte  birlik bölümünde gerçekleşir. Uyku laboratuvarlarında çekilen polisomnografi tetkiki  tanıyı desteklemek için kullanılacaksa beraberinde  eş zamanlı video kaydının da olması gerekir. Uyurgezerlikte uykunun makro yapısı yani yüzeyel uykudan derin uykuya geçiş ve bu uyku evrelerinin dağılımı korunmuştur ancak uykunun iç yapısında bozulma vardır.