“Hayatta başardım dediğiniz kaç tane olayı korkarak
gerçekleştirdiniz?” Başarı hikayenizde bir korku deneyimi olduğunu hiç
zannetmiyorum, halbuki ebeveynlerimiz bize bir olayı deneyimletirken içimize
korku salarak öğretmeye kalkmadı mı? Dokunma yanarsın, koşma düşersin, tutma
kırarsın.
6 yaşına kadar bilinçaltımız sürekli her konuyu
yaşadıklarımızı duyduklarımızı bir bilgisayar hafızası gibi kaydeder ve erişkin
dönemindeki tüm davranışlarımızı işte bu hafızaya aldığımız kayıtlarla yaparız.
Psikologların hipnoz yöntemi ile çocukluk çağında yaşadığınız travmaları ortaya
çıkarmasının sebebi de budur. Sağlıklı davranışların olduğu bir ailenin
bireyleri iseniz hayata 1-0 önde başladınız demektir.
Konuyu sigara bırakma ile ilgili Sağlık Bakanlığının yaptığı
çalışmalara getirmek istiyorum. İzlerken tüylerimin diken diken olduğu o
dramatik kamu spotlarını konu içeriği olarak çok etkileyici buluyorum. Ama
hekimliğim süresince akciğer kanseri olmuş ya da son dönem oksijen makinasına
bağlanmış kronik tıkayıcı akciğer hastalığı (KOAH) olan birinin yakınının
bundan dolayı korkarak sigarayı bıraktığını hatırlamıyorum. Öyle olsa hekimler
ve diğer sağlık çalışanları en başta sigarayı bırakmayı başarırdı. Sigara
içmenin normalleştirildiği bir toplumun bireyi iseniz bilinçaltınız size içmeme
dürtüsüne baskın gelecek şekilde iç sinyali verecektir. Bilinçaltınız stres
anında - mutluluk anında – üzüntülü
anında nerdeyse her olayın tesellisi gibi içilen bir sigarayı hafızaya
almıştır.
Düşmanınızın topraklarınızı işgal etmesi bir sonuçtur önemli
olan işgal altına uğramadan önlemler almaktır. İşte savaşan erlere bu sonuca
giden yolları öğretmek doğru olan yöntemdir.
Sigara paketinin arkasına “sigara kanser yapar- cinsel
aktivitenizi azaltır” yazmak yerine “içecek olduğunuz o tek bir sigara
başlamanız için bir tuzaktır”, “sigara içmek madde bağımlılığıdır-dikkat! Şu
anda içtiğiniz bu ilk sigara ile bağımlılığınızı tetikleyici bir adım atmış
bulunuyorsunuz” diye yazsa belki de daha etkili olurdu diye düşünüyorum.
Sigara bırakma poliklinikleri yıllardır hatırı sayılır derecede
pahalı bir ilacın dağıtımı için varolan poliklinikler şeklinde hizmet verdi.
Kendi bünyemde de bu poliklinikte hizmet verdiğim için KETEM poliklinikleri
altında nasıl hizmet verildiğini yakından takip edebildim. Yakın takip altında
tuttuğum hastaların dışında bu ilaçları tedavi süresince uyumlu bir şekilde
kullanan kimseyi görmedim.
Sevgili sigara
içiciler, siz bir tuzağın mağdurlarısınız, o ilk içtiğiniz tek bir sigaranın
sizi madde bağımlısı yapacağını, içinizdeki bombanın saatinin o an itibarıyla
kurulmaya başladığını ve er geç bombanın piminin çekileceğini bilseydiniz o ilk
sigarayı içmezdiniz. Şimdi bu tuzaktan kurtulmak için yanlış bir algı ile
oyalanıyorsunuz. Sigaradan kurtulmanın yolu düşmanınızı tanımaktan, size ne
yapacağı değil nasıl bir algı ile beyninize hükmettiğini öğrenmekten
geçecektir.