Nerdeyse 20 aydır pandemi sürecini yaşıyoruz ve bu süre içerisinde bilinçlenmek isteyen bilinçlendi, ön yargılarını yıkmak istemeyen de kafasının dikine gitmeye devam ediyor. Herkesin kendi hayatı diyebiliriz, ancak ciddi bulaştırıcılığı olan bu virüs enfeksiyonunda maalesef bunu da diyemiyoruz. Vaka sayıları – PCR testleri derken korku ve önyargılar büyüdü, geldiğimiz nokta temizlenemeyen bilgi kirliliği oldu. Pandemi sürecinde hem gazete yazılarımda hem de sosyal medya aracılığıyla, ulaşabildiğim ufak bir kitle de olsa bu bilgi kirliliğini yıkmaya çalıştım.

Ancak vatandaş öylesine korkuyordu ki çevresinde güveneceği kişilere ulaşmak yerine haberlerde çıkan bilgi akışıyla hareket etmeye devam etti. Bir kısmının psikolojisi bozuldu, bir kısmı da inceldiği yerden kopsun dedi. Pandemi dönemi başladığından beri köşe yazılarımda covid enfeksiyonunu güncel tutmaya çalıştım. Uzun süredir bu konuyla ilgili yazı yazmıyordum. Ancak bir yanlış algıyı daha yıkmam gerektiğini düşündüğüm için bu yazımda size akciğer tomografilerinin çekilme sıklığından bahsetmek istedim. Rutin çekilen düz akciğer grafilerin yerini akciğer tomografileri almaya başladı. Peki bu tomografiler gerçekten gerekli mi? Pandemi döneminin başlangıcında virüsü ve bedenimize ne yaptığını bilmediğimiz için hastalığın seyrini görmek amacıyla sık akciğer tomografileri çekilmişti. Ancak şu anda virüsü tanıyoruz, ikinci haftada  herkeste akciğerler tutuluyor. Bazı hastalarda bu tutulumları tomografi ile görme imkanı varken, bazı hastalarda düz akciğer filmlerinde de görülebilmekteyiz.

Akciğer filmlerinden ziyade hastanın kliniği ve oksijen doygunluğunda azalmanın olması ağırlaştırıcı kriterimiz olmalıdır. Kötüleşecek hastanın düz  akciğer filmindeki görüntüler bizim için yeterli, tomografi takiplerine gerek yoktur. Sizin  öksürüğünüz ve nefes darlığınız uzunca bir süre devam edebilir; bunun sebebi akciğerdeki lekelenmeler değil virüsün havayollarında yaptığı duyarlılıktır. Covid geçiren hastalarda gelişen bu havayolu duyarlılığını tedavi etmezsek öksürüğünüz ve nefes darlığınız aylarca devam edecek ve sizlerde ya gereksiz yere antibiyotik kullanacaksınız ya da tomografi isteminde bulunacaksınız. Halen hastalığın araştırıldığı dönemde olmamıza rağmen bu araştırmalar aşı safhasına kadar ilerledi. Biz şu anda hastalığın nasıl seyrettiğini, ağırlaşma kriterlerini, hangi hastada akciğerlerde kalıcı hasar bırakacağını, yoğun bakım sürecinin nasıl seyredeceğini biliyoruz.

Korkudan ya da bilgi kirliliğinden kaynaklı gereksiz akciğer tomografilerinin çekilmesi ileriki dönemde radyasyonun istenmeyen etkilerine maruz kalmamıza sebep olacaktır ve virüs sezonu kapandıktan sonra ileriki yıllarda akciğer ve meme kanseri görülme sıklığı da artacaktır. Düz akciğer filmleri hastalığın takibinde yeterli olup, yoğun bakım süreci içine girmedikten sonra akciğerlerdeki lekelenmelerin uzun vadede tamamen düzeldiğini takip ettiğim hastalarda tecrübe etmiş bulunmaktayım. Pandemi sürecinde halen devam eden bu yanlış algının tehlike boyutunu sezdiğim için bu hafta köşemde bu yazıyı paylaştım.