Danimarka, artan yaşam süresi ve yaşlanan nüfusun yarattığı ekonomik yükü hafifletmek için emeklilik yaşını yükseltme kararı aldı.
Ülkede 2006’dan bu yana emeklilik yaşı, yaşam beklentisine göre düzenli olarak güncelleniyor.
EMEKLİLİK YAŞI 70'E YÜKSELTİLDİ
Bu kapsamda Danimarka Parlamentosu, emeklilik yaşını 2040 yılı itibarıyla 70’e çıkaran yasayı gündemine aldı.
Parlamento, yaşlanan nüfusun sosyal güvenlik sistemi üzerindeki baskısını azaltmak ve emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla hazırlanan bu yasa tasarısını dün görüşmeye açtı.
Tasarı, 81 ‘evet’ ve 21 ‘hayır’ oyu ile kabul edilerek yasalaştı.
AVRUPA'NIN EN YÜKSEK EMEKLİLİK YAŞINA SAHİP ÜLKESİ OLDU
Yeni düzenleme ile birlikte, 1 Ocak 1971 ve sonrasında doğan vatandaşlar için emeklilik yaşı 70 olacak.
Mevcut yasal emeklilik yaşı olan 67, kademeli olarak 2030’da 68’e, 2035’te 69’a yükselirken, 2040’tan itibaren en yüksek sınır 70 olarak uygulanacak.
Böylece Danimarka, Avrupa’da en yüksek emeklilik yaşına sahip ülke konumuna geldi.
KARŞIT GÖRÜŞLÜLER SOKAĞA DÖKÜLDÜ
Ancak yasaya yönelik eleştiriler de güçlü.
Başkent Kopenhag’da yasa öncesinde sendikaların desteklediği gösteriler düzenlendi.
Danimarka Sendikalar Konfederasyonu Başkanı Jesper Ettrup Rasmussen, "Sağlıklı bir ekonomiye sahip olmamıza rağmen AB’nin en yüksek emeklilik yaşına sahip ülkesiyiz. Bu tamamen adaletsiz" ifadelerini kullandı.
Sosyal Demokrat Başbakan Mette Frederiksen de geçen yıl, emeklilik yaşının otomatik olarak artırılmasına dayanan sistemin artık yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söylemişti. Frederiksen, “Artık insanların her seferinde bir yıl daha fazla çalışması gerektiğini savunmuyoruz” demişti.
AVRUPA GENELİNDE EMEKLİLİK YAŞLARI YÜKSELTİLİYOR
Emeklilik yaşı tartışmaları sadece Danimarka ile sınırlı değil. Avrupa genelinde birçok ülke, yaşlanan nüfus ve ekonomik baskılar nedeniyle emeklilik yaşlarını yükseltiyor.
İsveç’te emekliliğe en erken 63 yaşında başlanabilirken, İtalya’da standart yaş 67. İngiltere’de ise emeklilik yaşı kademeli olarak artırılıyor.
Fransa’da 2023 yılında emeklilik yaşının 62’den 64’e çıkarılması halk protestolarına yol açmış, yasa parlamentoda oylama yapılmadan geçirilmişti.
TÜRKİYE'DE 38 YAŞINDA DAHİ EMEKLİ VAR
Danimarka’nın emeklilik yaşını 2040 itibarıyla 70’e yükseltmesi, Avrupa’da yaşlanan nüfus ve sosyal güvenlik sistemlerinin sürdürülebilirliği konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Türkiye’de ise 2023’te yürürlüğe giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, bazı vatandaşların 38 yaş gibi erken bir yaşta emekli olmasına olanak sağladı.
Bu durum, Avrupa’daki yüksek emeklilik yaşlarıyla kıyaslandığında dikkat çekici bir farklılık yaratıyor.
Türkiye’de EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta başlangıcı olan ve prim gün sayısı ile sigortalılık süresini tamamlayan bireylerin yaş şartına bakılmaksızın emekli olabilmesini sağladı.
Şu ana kadar 2,5 milyon EYT emeklisi var. Kadınlar 38, erkekler 43 yaşında emekli oldu. Zamanı gelenlerle birlikte bu sayı kısa sürede 4,8 milyona yükselecek.
TÜRKİYE EN ERKEN EMEKLİLİK YAŞINA SAHİP ÜLKE
Türkiye, 2025 itibarıyla OECD ülkeleri arasında en erken emeklilik yaşına sahip ülke konumunda.
Ortalama emeklilik yaşı 48’e düşerken, kadınlarda 38, erkeklerde 43 yaş gibi düşük yaşlar mümkün hale geldi.
AVRUPA'DA EMEKLİLİK YAŞI DURUMU
Almanya: Emeklilik yaşı 66-67 arasında.
İtalya: 66-67 yaşında emeklilik hakkı tanınıyor
İsveç: En erken emeklilik yaşı 63, ancak standart yaş 65.
Fransa: 2023’te emeklilik yaşı 62’den 64’e yükseltildi ve bu karar büyük protestolara yol açtı.
İngiltere: Emeklilik yaşı kademeli olarak 66’ya yükseltildi ve daha da artırılması planlanıyor.
Norveç, İzlanda, Yunanistan, Belçika, İsrail: Erkekler için emeklilik yaşı 67.
Avusturya, Finlandiya, Danimarka (mevcut): 65 yaş.
Rusya: 60- 65.
ABD: 65.
Kanada: 65.
