Eski Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson'ın özel ofisinden sızdırılan veriler, Johnson'ın etik ve lobicilik kurallarını ihlal ederek görevdeyken edindiği bağlantılar ve nüfuzdan nasıl faydalandığını ortaya koydu.
Boris Belgeleri; e-postalar, mektuplar, faturalar, konuşmalar ve iş sözleşmelerini içerirken bu belgeler, Boris Johnson'ın Eylül 2022'de Başbakanlık görevinden ayrıldıktan sonra kurduğu ve kamu fonlarıyla desteklenen bir şirketin iç işleyişine ışık tutuyor.
KURALLARI İHLAL EDİP ETMEDİĞİ GÜNDEMDE
Arşiv, Johnson'ın şirketi bir dizi yüksek ücretli iş ve ticari girişimi yönetmek için nasıl kullandığını ortaya koyarken bu bilgiler, eski Muhafazakar Parti liderinin, bakanlık sonrası kariyerleri yöneten "döner kapı" kurallarını ihlal edip etmediği sorusunu gündeme getiriyor.
Ortaya çıkan bilgiler, Johnson’dan önceki başbakanlardan David Cameron’ı da içine çeken Greensill Capital lobi skandalını anımsatıyor. Ayrıca, eski başbakanlara özel ofislerini yürütmeleri için verilen vergi mükellefi destekli ödenek hakkında da soruları gündeme getirebilir.
The Guardian'ın haberine göre; belgeler arasında, bazıları Johnson’ın Başbakanlık dönemine kadar uzanan toplam bin 800'den fazla dosya yer alıyor.
Dosyalar şunları ortaya koyuyor:
- Johnson, görevdeyken tanıştığı üst düzey bir Suudi yetkiliye lobi yaptı ve onun, Johnson’ın eş başkanı olduğu bir şirketin tanıtımını Suudi Arabistan’ın otokratik veliaht prensi Muhammed bin Selman ile paylaşmasını istedi.
- Eski başbakan, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ile yaptığı görüşmenin ardından bir yatırım fonundan 200 bin sterlinden fazla para aldı. İddiaların aksine kendisine ödeme yapılmadı.
- Görevdeyken Johnson'ın, tartışmalı ABD veri şirketi Palantir'in kurucusu milyarder Peter Thiel ile, şirkete NHS verilerini yönetme görevi verilmesinden aylar önce gizli bir toplantı yaptığı görüldü.
- Johnson, Covid-19 pandemisi sırasında uygulanan kuralları açıkça ihlal ederek, Downing Street’teki dairesinin lüks yenilenmesini finanse eden Muhafazakâr Partili bir lord için akşam yemeği verdi. Bu yemek, İngiltere’de ikinci ulusal kapanmanın yürürlüğe girmesinden sadece bir gün sonra gerçekleşti.
Öte yandan Johnson, yorum talebine yanıt vermedi.
DOSYALAR DDOS TARAFINDAN ELE GEÇİRİLDİ
Dosyalar, sızdırılan ve hacklenen belgeleri arşivleyen ABD'de kayıtlı, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Distributed Denial of Secrets (DDoS) tarafından ele geçirildi.
DDoS, Guardian'a yaptığı açıklamada, sızıntının kaynağını bilmediğini belirtti. Ancak, sunucularındaki verilerin ortaya çıkması, eski başbakanın ofisinde bir güvenlik ihlali olup olmadığı konusunda kaçınılmaz soruları gündeme getirecek.
Hazinedeki belgelerin büyük kısmı Johnson'ın başbakanlık döneminden sonrasına ait olup Eylül 2022 ile Temmuz 2024 arasındaki dönemi kapsıyor, ancak aynı zamanda Johnson'ın Downing Caddesi'ndeyken üretilen bazı belgeleri de içeriyor.
Johnson'ın özel sektörde nasıl kazançlı bir kariyer kurduğuna dair açıklamalar, eski İngiltere başbakanlarının "kamu hayatındaki özel konumlarından kaynaklanan" masrafları karşılamak için hükümetten para talep etmelerine olanak tanıyan az bilinen bir planı açıkça ortaya koyuyor.
Yıllık altı haneli bu ödeme, Kamu Görevi Giderleri Ödeneği (PDCA) olarak biliniyor ve eski başbakanların kamu görevlerini sürdürebilmelerini desteklemek amacıyla sağlanıyor. Ödeneğin özel veya ticari faaliyetler için kullanılması amaçlanmıyor.
Ancak sızan belgeler, Johnson’ın Downing Street’ten ayrıldıktan bir ay sonra kurduğu "Boris Johnson Ofisi" adlı limited şirketi yönetirken bu sınırları bulanıklaştırıp bulanıklaştırmadığına dair ciddi soruları gündeme getiriyor.
FON TALEP ETTİĞİ DOĞRULANDI
Kabine Ofisi'nden üst düzey bir kaynak, Johnson'ın özel ofisindeki personel maaşlarını ödemek için program kapsamında fon talep ettiğini doğruladı. Resmi veriler, Johnson'ın hükümetten ayrıldığından beri 182 bin sterlin PDCA ödemesi talep ettiğini gösteriyor.
Sızıntı, Johnson'ın ofisinin ticari girişimlerinin yönetiminde merkezi bir rol oynadığını ortaya koyarken, bunlar arasında Daily Mail ve GB News ile yaptığı anlaşmalar ve zengin müşterilere konuşmalar yaptığı dünya çapında bir kariyer yer alıyor.
34 KONUŞMA İÇİN YILLIK 5,1 MİLYON STERLİN
Belgeler, Johnson’ın Ekim 2022 ile Mayıs 2024 arasında yaptığı 34 konuşma karşılığında yaklaşık 5,1 milyon sterlin kazandığını ortaya koyarken bu konuşmalar, genellikle yüz binlerce sterlinlik ödemelerle birlikte, birinci sınıf uçuşlar ve beş yıldızlı otellerde kendisi ve personeli için yapılan cömert harcamaları da kapsıyor.
Eski başbakanların dünyayı dolaşıp ücretli konuşmalar yapmaları olağandışı veya kurallara aykırı değil, ancak hükümetten ayrıldıktan sonra üstlenebilecekleri ticari faaliyetlerde kısıtlamalar var.
Bu kısıtlamalar arasında, görevdeyken geliştirilen bağlantılar aracılığıyla yabancı hükümetler veya ticari kuruluşlarla lobi faaliyetlerinde bulunma yasağı da yer alıyor. Johnson’a bu kurallar, Downing Street’ten ayrıldığı gün resmi bir denetim kurumu tarafından hatırlatılmıştı.
Boris Dosyaları'ndan ortaya çıkan ifşaatlar, Johnson'ın ticari çıkarlar adına yabancı hükümetlerle yaptığı son temasların bazılarının kurallar kapsamına nasıl girdiğini açıklaması yönünde baskı oluşturacak.