İran, 2024 yılında 975 kişiyi idam etti

Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) ve Fransız İdam Cezasına Karşı Birlikte (ECPM) adlı insan hakları örgütleri, İran'ın 2024 yılında en az 975 idam gerçekleştirdiğini ve bunun, 2008 yılında IHR'nin İran'daki idamları kaydetmeye başlamasından bu yana en yüksek rakam olduğunu bildirdi. İnsan hakları örgütleri, bu sayının İran'da ölüm cezasının 2024 yılında "dehşet verici bir şekilde arttığını" ve İran’ın bu cezayı "politik baskı aracı" olarak kullandığını belirtti. IHR Direktörü Mahmood Amiry-Moghaddam, "Bu idamlar, İran İslam Cumhuriyeti'nin halkına karşı yürüttüğü bir savaşın parçasıdır ve iktidarını korumaya yönelik bir strateji olarak kullanılıyor. İran ve İsrail arasındaki savaş tehdidinin tırmandığı yılın son 3 ayında her gün ortalama 5 kişi idam edildi" dedi.

Geçen yılki rakamın, 2023 yılında kaydedilen 834 idama kıyasla yüzde 17'lik bir artışı temsil ettiği kaydedilen raporda idam edilen 975 kişiden 4’ünün halk önünde asıldığı ve 31'i kadındı olduğu belirtildi.

Raporda, 2024 yılı idam edilenlerin sayısının son 17 yılın en yükseği olduğu belirtildi.

Geçtiğimiz yılki 2 idam 2022 yılındaki protestolarla bağlantılı
İran’ın, Çin’den sonra dünyanın en çok idam cezası uygulayan ülkesi olduğunu kaydeden insan hakları örgütleri yetkilileri, özellikle 2022 yılında ülke çapında protestoların patlak vermesinin ardından idam cezasını halk arasında korku salmak için kullanmakla suçluyor. İnsan hakları, ölümle cezalandırılan suçlar arasında cinayet, tecavüz ve uyuşturucu suçlarının yanı sıra aktivistlerin muhaliflere karşı kullanıldığını söylediği "yeryüzünde bozgunculuk" ve "isyan" gibi daha muğlak ifadeli suçlamalar da yer aldığını vurguladı.

Son yıllarda infazların çoğunlukla hapishane avlularında ya da halka açık yerlerde asılarak gerçekleştirildiği kaydedildi.
Geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen idamların ikisinin 2022 yılının Eylül ayında Mahsa Aminin ölümünün ardından patlak veren ülke genelindeki protestolarla bağlantılı olduğu kaydedildi. 23 yaşındaki Mohammad Ghobadlu, Ekim 2022'deki bir protesto sırasında bir polis memurunu arabayla öldürmek suçlamasıyla Ocak 2024'te idam edildi.
34 yaşındaki Gholamreza Rasaei’nin ise 2022 yılındaki bir protesto sırasında bir Devrim Muhafızını öldürmek suçlamasıyla Ağustos ayında gizlice idam edildiği kaydedildi.
Öte yandan insan hakları örgütleri, İran'ın geçen yıl daha fazla infaz gerçekleştirmiş olabileceğine dair kanıtlar bulunduğunu ancak raporları için bunu teyit edemediklerini belirtti.