Lübnan ekonomisi, onlarca yıllık yolsuzluk ve kötü yönetimin ardından 2019’da çöktü ve devlet günde bir veya iki saatten fazla elektrik sağlayamaz hale geldi.

Ülkenin kuzeyindeki Toula köyünde yaşayan bir grup gönüllü, güneş panelleri aracılığıyla bir elektrik üretim projesi kurmak için 100 bin dolardan fazla para topladı.

Projedeki gönüllülerden biri olan mühendis Elie Gereige AFP’ye yaptığı açıklamada, “Güneş enerjisi artık bir alternatif değil, bir zorunluluk. Paneller kurmasaydık, köyün elektriği olmazdı” dedi.

Geçen kış boyunca, Toula halkı özel jeneratörler aracılığıyla günde sadece üç saat elektrik aldı.

Köy halkı, Lübnan devleti ve onun müflis ve güçsüz kurumlarının parmağını kıpırdatmayacaklarını anlayarak, enerjiyi güvence altına almak için harekete geçmeye karar verdi.

Toplanan para ile kilise arazisine kurulu 185 panelli bir güneş enerjisi çiftliği inşa edildi.

Alternatif enerji projesi üzerinde çalışan bir mühendis, güneş enerjisinin artık ışıkların 17 saat açık kalmasına yardımcı olduğunu söyledi.

Köyün jeneratörünü güneş enerjisiyle beslemek için belediyeyle birlikte çalıştılar, tüm topluluğa güç sağlarken yakıt maliyetlerini düşürdüler.

İki yıl önce başlayan ekonomik çöküş, elektrik sorununu daha da kötüleştirdi ve günde en fazla iki saat elektrik sağlanamazken, yetkililer üretim tesislerini işletmek için yeterli yakıt ithal edemedi.

Geçen yıldan bu yana devlet sübvansiyonlarının kademeli olarak kaldırılması nedeniyle akaryakıt fiyatlarındaki artışla birlikte, Lübnanlılar artık kiraladıkları jeneratörlerin parasını ödeyememeye başladı.

Aylar içinde güneş panelleri birkaç bölgede kuruldu. Sadece çevre dostu bir alternatife gitmek veya emisyonları azaltmak için değil, krize karşı evler, şirketler ve ticari kuruluşlar için mevcut tek seçenek haline geldi.

Hatta yerel bir STK’nın kurduğu güneş panelleri sayesinde Beyrut’un tek çalışan trafik ışıklarına kavuşuldu.

Toula’daki bir market sahibi Jacqueline Younes, “İki yıldır çocuklar dondurma istiyorlar, şimdi nihayet zamanı geldi” dedi.

Toula’nın güneyinde yer alan Spinneys süpermarketinin bir şubesi de jeneratör ödemelerini azaltmak için otopark ve çatıya paneller yerleştirdi.

Spinneys’in sahibi Gray Mackenzie Retail şirketinin Lübnan başkanı Hasan Ezzeldine, “Güneş panelleri sayesinde enerji maliyetlerimizin yaklaşık yarısından tasarruf edeceğimizi düşünüyorum. Bugün yakıt maliyeti çok büyük. Bu bir felaket” diye konuştu.

Şirket, Lübnan’da bulunan mağazalarının jeneratörlerini günün her saatinde çalıştırmak amacıyla yakıt satın almak için ayda 800 bin ila 1.4 milyon dolar arasında harcama yapıyordu.

Özel jeneratör fiyatlarındaki keskin artış, çok sayıda Lübnanlıyı güneş enerjisini benimsemeye sevk etti. Konutların çatıları ve balkonları güneş panelleri ile doldu.

Ev hanımı Zeina Sayegh, devletin benzin sübvansiyonlarının çoğunu kaldırdığı geçen yaz Beyrut’taki dairesine yaklaşık 6 bin dolara güneş enerjisi kurdu.

Binada panelleri olan tek kişi oydu. Bu yıl ise ona dokuz komşu katıldı.

Sayegh, “Bu şekilde daha rahatım. Elektriğin kontrolünün bende olduğunu hissediyorum” dedi.

Ancak güneş enerjisine geçiş, özellikle para birimi dolar karşısında değerinin yüzde 90’ından fazlasını kaybetmiş ve nüfusunun yaklaşık yüzde 80’i yoksulluk sınırının altında olan bir ülkede maliyeti açısından kolay bir şey değil.

Birçok Lübnanlı, bu geçişi finanse etmek için bir araba, mücevher veya arsasını sattı.

Lübnan ekonomisi çökmeden önce, sadece birkaç şirket güneş enerjisi kurulum hizmetleri sunuyordu.

Ancak güneş enerjisi şirketi Free Energy’den Antoine Skayem, yüksek talebin herkesin güneş enerjisi sistemleri satmaya başlaması için kapı açtığını söyledi.

Skayem, bunun da panellerin yanması veya çatılardan uçması gibi birçok kazaya yol açtığını belirtti.

Uzmanlar, konuyla ilgili herhangi bir devlet gözetimi yokken, gerekli güvenlik önlemleri alınmadan güneş panelleri kurulmasının tehlike olduğu konusunda uyarıyor.

Kaynak: Şarku’l Avsat