ABD ve İsrail arasında soğuk rüzgarlar esmeye devam ediyor.
Binyamin Netanyahu'dan gittikçe uzaklaşan ve iletişimini kopardığı öne sürülen Donald Trump, Orta Doğu turu sırasında yeni tutumunu daha fazla gözler önüne serdi.
Trump'ın Orta Doğu turu sırasındaki açıklamaları ve İsrail'i ziyaret etmeyişi, 'İsrail bizim müttefikimiz değil' diyen New York Times gazetesine yeni bir analiz hazırlama fırsatı oluşturdu.
İSRAİL'E UĞRAMADI
New York Times’ın 'Trump Orta Doğu turunda Netanyahu'yu dışladı' başlıklı yeni analizine göre, Donald Trump’ın Orta Doğu politikaları, İsrail ve Başbakan Binyamin Netanyahu’yu giderek daha fazla dışlayarak bölgedeki dengeleri değiştiriyor.
Trump’ın geçen hafta gerçekleştirdiği beş günlük Orta Doğu turu, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsadı; ancak İsrail’e uğramaması dikkat çekti.
Tur sırasında Trump, İran ve Yemen’de barış anlaşmaları müzakere etmeye çalıştı ve Körfez ülkeleriyle trilyon dolarlık iş anlaşmaları yapmayı hedefledi.
TRUMP İSRAİL'DEN GİDEREK DAHA FAZLA UZAKLAŞIYOR
Analize göre, Trump’ın Suriye’nin yeni lideri Ahmet el-Şara ile el sıkışarak yaptırımları kaldırma sözü vermesi, İsrail’i rahatsız eden bir adım oldu.
Trump’ın bu hamlesi, İsrail’in görüşlerini göz ardı ederek bölgedeki stratejisini ekonomik çıkarlar ve Körfez ülkeleriyle ilişkiler üzerine kurduğunu gösteriyor.
"UMUTSUZ BİR ÇIKMAZ"
Analizde yer alan bilgiye göre Eski İsrail büyükelçisi Itamar Rabinovich, Trump’ın İsrail-Hamas savaşına ilgisizliğini, “Netanyahu ve Hamas pozisyonlarından taviz vermiyor, bu umutsuz bir çıkmaz” diyerek açıklıyor.
Trump, Gazze’deki Amerikan rehine Edan Alexander’ın serbest bırakılmasını İsrail’in katılımı olmadan sağladı ve Yemen’deki Husi militanlarıyla ateşkes ilan etti ancak bu ateşkes sırasında Husi füzesi Ben Gurion Havalimanı’nı vurarak uçuşları haftalarca aksattı.
Ayrıca, Trump İran’la nükleer tesislerine askeri güç kullanmayı gerektirmeyen bir anlaşma yapma arzusunu dile getirdi. Bu, Netanyahu’nun İran’a askeri müdahale talebinin tam tersi bir yaklaşım.
"TRUMP, NETANYHU'NUN KARARLARINI BEKLEMDEN HAREKET EDİYOR"
Nadav Shtrauchler, Netanyahu’nun eski danışmanı, “Trump, Netanyahu’nun kararlarını beklemeden hareket ediyor, bu İsrail’de endişe yaratıyor” diyor.
Analiz, Trump’ın artık İsrail’i Orta Doğu’da vazgeçilmez bir müttefik ya da tek demokrasi olarak görmediğini, bunun yerine Suudi Arabistan ve Katar’daki askeri üslerle (örneğin Doha’daki Al Udeid Hava Üssü) bölgedeki gücünü pekiştirdiğini ve Türkiye ile ilişkileri derinleştirdiğini vurguluyor.
YILLARDIR SÜREN KOORDİNASYON BİTTİ
Riyad’daki konuşmasında Trump, “Orta Doğu’nun parlak geleceği”nden bahsederek bölgenin “modern ve yükselen” liderlerini övdü ve “farklı milletler, dinler ve inançlar şehirler inşa ediyor, birbirlerini bombalamıyor” dedi.
Ancak aynı süreçte, İsrail Gazze’deki saldırılarını yoğunlaştırdı.
Trump, Gazze’deki açlık tehdidini kabul etse de, Netanyahu bu endişeyi küçümsedi.
"NETANYAHU'NUN AZALAN KÜRESEL ETKİSİ"
İsrail medyası, Trump’ın tutumundan rahatsız. “Trump tarafından dışlanan İsrail şaşkın ama sessiz”, “Trump’ın soğukluğu: Netanyahu’nun azalan küresel etkisi” gibi manşetler atıldı.
Analiz, Trump’ın bu politikalarının Netanyahu’nun yönetim tarzını veya Hamas, İran, Suriye ve Yemen’le çatışmalardaki yaklaşımını değiştirme konusunda isteksiz olduğunu gösteriyor.