Ölümcül bakteri salgını patladı! Hızla yayılıyor

ABD’nin Massachusetts eyaletinde yapılan kapsamlı bir araştırma, şehir farelerinin halk sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu ortaya koydu. Tufts Üniversitesi öncülüğünde, Kuzey Arizona Üniversitesi, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) iş birliğiyle yürütülen çalışmada, 2016–2022 yılları arasında Boston’un 17 farklı noktasından toplanan 328 farenin böbrek örnekleri analiz edildi.

Araştırma sonuçlarına göre, incelenen farelerin yüzde 18’inde insan sağlığı açısından tehlikeli olan Leptospira bakterisi tespit edildi. Bakteri, ilk kez bir insan vakasıyla doğrudan ilişkilendirildi.

Hastalık doğrudan fare kaynaklı çıktı

Uzmanlar, 2018 yılında Boston’da görülen bir leptospiroz vakasının, aynı bölgeden alınan fare örnekleriyle neredeyse birebir genetik benzerlik taşıdığını belirledi. Bu çarpıcı bulgu, kent farelerinin hastalığın doğrudan kaynağı olduğunu net biçimde ortaya koydu.

Leptospiroz; genellikle fare idrarı ile bulaşan, toprak, su birikintisi ya da durgun sularla temas yoluyla yayılabilen bir hastalık. İnsanlar ve evcil hayvanlar enfekte alanlarla temas ettiklerinde bu bakteriyi vücutlarına alabiliyor. Uzmanlar, iklim değişikliğiyle birlikte leptospirozun artık yalnızca tropikal bölgelerde değil, daha serin coğrafyalarda da görüldüğüne dikkat çekiyor.

Fare böbreklerinden bakteri üretildi

Çalışmada ayrıca önemli bir bilimsel başarıya daha imza atıldı. Tufts Üniversitesi’nden Dr. Marieke Rosenbaum, araştırma kapsamında fare böbreklerinden Leptospira bakterisini başarıyla izole ettiklerini ve bunun literatürde bir ilk olduğunu belirtti. Uzmanlar, özel DNA yakalama teknikleri kullanarak bakterinin genetik dizilimini ayrıntılı şekilde analiz etti.

Kuzey Arizona Üniversitesi’nden Prof. Dr. Dave Wagner ise geliştirilen yeni genetik tekniklerin leptospiroz araştırmalarında çığır açtığını vurgulayarak, “Artık bakterinin şehir içindeki fare popülasyonları arasında nasıl yayıldığını detaylı olarak takip edebiliyoruz,” ifadelerini kullandı.

Yüksek risk grupları uyarıldı

Dr. Rosenbaum, her ne kadar şehir yaşamında fare teması nadir olsa da, evsiz bireyler ve açık alanda uyuşturucu kullanan kişilerin daha yüksek risk taşıdığına dikkat çekti. Ayrıca, hastalığın grip benzeri hafif semptomlarla seyredebilmesi nedeniyle çoğu vakanın teşhis edilmeden atlatıldığını ve kayıtlara geçmediğini söyledi.

Farelerin şehir içi hareket alanları belirlendi

Çalışma kapsamında Boston’daki farelerin hareketleri de mercek altına alındı. Araştırmacılar, fare popülasyonlarının genetik olarak semtlere göre ayrıştığını ve her bölgenin kendi bakteri suşunu taşıdığını belirledi. Farelerin ortalama 600 metreye kadar hareket edebildiği, bu süreçte yeşil alanlar ve biyolojik geçitleri kullandıkları; ancak çok şeritli yolların hareket kabiliyetlerini kısıtladığı gözlemlendi.

“Fareleri tamamen yok etmek mümkün değil”

Dr. Rosenbaum, şehirlerde farelerin tamamen ortadan kaldırılmasının gerçekçi olmadığını belirterek, “Fare kontrol çalışmalarının yalnızca hayvan popülasyonunu değil, aynı zamanda hastalık yayılımını da nasıl etkilediğini daha iyi anlamamız gerekiyor,” dedi.