Trump'ın Ukrayna'da istediği nadir toprak elementleri neler?

Ukrayna, nadir toprak elementleri bakımından oldukça zengin bir ülke, ancak bu kaynakların büyük kısmı Rus güçlerin kontrolündeki bölgelerde bulunuyor. Trump, Ukrayna'nın bu kaynakları maddi ve askeri desteğe karşılık ABD'ye vermesi gerektiğini savunuyor. Zelenski ise "Bu ciddi bir sohbet değil" diyerek, "Devletimizi satamam" ifadelerini kullandı.

Nadir Toprak Elementleri Nedir?

Nadir toprak elementleri, modern teknoloji ve sanayide yaygın olarak kullanılan ve benzer kimyasal özelliklere sahip 17 elemente verilen addır. Bu elementler arasında Skandiyum (Sc), İtriyum (Y), Lantan (La), Seryum (Ce), Praseodim (Pr), Neodimyum (Nd), Prometyum (Pm), Samaryum (Sm), Evropiyum (Eu), Gadolinyum (Gd), Terbiyum (Tb), Diprosyum (Dy), Holmiyum (Ho), Erbiyum (Er), Tulyum (Tm), Lutesyum (Lu) bulunur.

Bu elementler, akıllı telefonlar, bilgisayarlar, tıbbi cihazlar ve benzeri ürünlerin üretiminde kritik rol oynar. "Nadir" olmalarının sebebi, saf formlarında oldukça ender bulunmalarıdır. Dünyanın farklı yerlerinde bu elementlerin yatakları mevcut olsa da, genellikle radyoaktif elementlerle birlikte bulunurlar ve ayrıştırılmaları için birçok toksik kimyasal kullanılması gerektiğinden, çıkarma işlemi zor ve pahalı olabilir.

Ukrayna'da Hangi Nadir Toprak Elementleri Var?

Ukrayna, Avrupa Birliği'nin (AB) "kritik hammadde" olarak nitelendirdiği 30 maddenin 21'ini barındırıyor. Bu elementlerin yatakları, çoğunlukla Ukrayna Kristal Kalkanı'nın güneyinde, Azak Denizi'nin altında yer alıyor. Ancak bu bölgelerin çoğu şu anda Rus işgali altında. Kiev, Vinnitsiya ve Jitomir bölgelerinde ise gelecek vadeden projeler mevcut.

Ukrayna'da nadir toprak elementleri haricinde Lityum gibi kritik mineraller de bulunuyor. Ukrayna hükümetine göre ülkede 450 bin ton lityum var. Bu kaynaklar şu an çıkartılmıyor, ancak çıkartılması planlanıyor. Rusya'nın işgali altındaki bazı Lityum madenleri, Donetsk bölgesindeki Şevçenkivske ve Berdyansk bölgesindeki Kruta Balka'da bulunuyor. Kirovograd bölgesindeki Lityum yatakları ise halen Ukrayna kontrolünde.

Trump Neden Bu Madenleri İstiyor?

ABD, nadir element ve kritik mineral üretimini kontrol etmek istemesi, küresel tedarikinde başı çeken Çin ile rekabet etmek istemesinden kaynaklanıyor. Çin, nadir toprak minerallerinin çıkarılması ve işlenmesinde lider konumda olup, küresel üretim kapasitesinin %60 ila 70'ini, işleme kapasitesinin ise %90'ını elinde tutuyor.

ABD'nin bu konuda Çin'e olan bağımlılığı, Trump yönetiminde ulusal güvenlik ve ekonomik endişelere yol açıyor. Bu elementler, elektrikli araçlardan askeri teçhizata kadar gelişmiş teknolojilerin üretiminde giderek daha önemli bir rol oynuyor.