İttiba Ne Demek? İttiba kelimesinin anlamı ne ?

İttiba Kelimesinin Anlamı ve Kökeni

İttiba, Arapça kökenli bir kelime olup Türkçeye 15. yüzyılda girmiştir. Günlük hayatta nadiren kullanılsa da özellikle dini, tarihi ve edebi metinlerde karşımıza çıkmaktadır. Kelime, "tâbi olmak" (uymak, peşinden gitmek) fiilinden türemiştir ve "birine uyma, bağlanma, izinden gitme" anlamlarını taşır.

TDK'ye Göre İttiba Kelimesinin Anlamları

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde "ittiba" kelimesinin iki temel anlamı bulunmaktadır:

1. Tâbi Olmak (Birine Uymak, Bağlanmak)

   • Birinin görüşlerini, yolunu veya emirlerini benimsemek, ona göre hareket etmek.

   • Örnek: "O, hocasının yoluna ittiba ederek ilerledi."

2. İştirak Etmek (Katılmak, Desteklemek)

   • Bir düşünceye, harekete veya topluluğa dahil olmak.

   • Örnek: "Yeni açılan ilmi cemiyete ittiba etti."

Osmanlıca ve Tarihi Kullanımı

Osmanlı döneminde "ittiba", daha çok siyasi ve sosyal bağlılık ifade etmek için kullanılırdı:

• Bir hükümdara veya lidere bağlılık göstermek.

• Dini bir mezhep veya tarikata uymak.

• Örnek: "Osmanlı tebaası, padişaha ittiba gösterirdi."

Aynı kökten gelen "tebaa" kelimesi de "bir devletin yönetimi altındaki halk" anlamında kullanılmıştır.

Günümüzde Kullanımı

Günümüzde daha çok dini ve tasavvufi metinlerde geçer:

• "Peygamber'e ittiba" → Hz. Muhammed’in sünnetine uymak.

• "Bir âlimin görüşlerine ittiba etmek."

• Örnek: "Mümin, Kur'an ve Sünnet'e ittiba ile sorumludur."

İttiba ile İlgili Deyim ve Kullanımlar

• İttiba etmek → Birine uymak, tabi olmak.

• İttiba göstermek → Bağlılık belirtmek.

• İttiba-ı sünnet → Peygamber'in yolunu takip etmek.

Eş Anlamlı Kelimeler

• Tâbi olmak

• Uymak

• Bağlanmak

• İtaat etmek

İttiba, tarihî ve dinî metinlerde sıkça rastlanan, "uymak, bağlanmak, peşinden gitmek" anlamlarına gelen bir kelimedir. Günlük konuşmada çok yaygın olmasa da, özellikle İslami literatürde ve Osmanlıca metinlerde önemli bir kavramdır.