Küresel nükleer enerji üretimi geçen yıl rekor kırdı

Küresel ölçekte nükleer reaktörler geçen yıl 2 bin 667 teravatsaat elektrik üreterek 2006'daki 2 bin 660 teravatsaatlik rekoru geride bıraktı.

Dünya Nükleer Birliği'nin yayımladığı Dünya Nükleer Performans Raporu'na göre, geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yaşanan 66 teravatsaatlik üretim artışının büyük bölümü, son yıllarda devre dışı kalan reaktörlerin yeniden hizmete alındığı Fransa'dan kaynaklandı.

2024'TE TOPLAM KAPASİTE 398 GİGAVATA ULAŞTI

Asya da geçen yıl şebekeye bağlanan 7 yeni reaktörün beşine ev sahipliği yaparak büyümeye önemli katkı sağladı.

Geçen yılın sonunda, dünya genelinde işletilebilir durumda 440 nükleer reaktörün toplam kapasitesi 398 gigavata ulaştı.

Bu, 2023'e göre 6 gigavat artış olarak kayıtlara geçti.

7 REAKTÖR DEVREYE ALINDI

Kuzey Amerika'daki reaktörler ortalama yüzde 90 kapasiteyle kullanılarak en yüksek performansı sürdürürken 2024'te farklı bölgelerdeki nükleer reaktörlerin kapasite kullanım oranları son beş yıldakiyle benzer seviyelerde kaldı.

Geçen yıl 9 yeni reaktörün inşasına başlanırken bunların 6'sı Çin'de, birer tanesi Mısır, Pakistan ve Rusya'da yer aldı.

Ayrıca aynı dönemde 7 reaktör şebekeye bağlanarak devreye alındı.

4 REAKTÖR KALICI OLARAK KAPATILDI

Çin'de 3 yeni reaktör devreye girerken diğerleri Fransa, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD'de elektrik üretmeye başladı.

Kanada'da 2, Rusya'da 1 ve Çin'in Tayvan bölgesinde 1 olmak üzere 4 reaktör ise kalıcı olarak kapatıldı.

Raporda, yapay zeka ve veri merkezleri gibi enerji yoğun sektörlerden gelen talep artışı karşısında nükleer enerjinin giderek daha önemli bir rol üstlendiği vurgulandı.

HER YIL REKOR KIRILMASI GEREKİYOR

Nükleer enerjinin karbon emisyonlarını azaltmada oynadığı kritik rolün altı çizilen raporda, mevcut küresel enerji ve iklim hedeflerinin karşılanabilmesi için her yıl yeni üretim rekorlarının kırılması gerektiği belirtildi.

Buna göre, mevcut nükleer santrallerin verimliliğinin artırılması ve yeni reaktör inşalarının hızlandırılması, küresel enerji ve iklim hedeflerine ulaşmak için kritik öneme sahip bulunuyor.

Nükleer üretim, 2012'den bu yana yılda ortalama 25 teravatsaat artarken 2050'ye kadar üç katına çıkarılması için yıllık 200 teravatsaatlik artış gerekiyor.

TÜRKİYE, AKKUYU İLE NÜKLEER ENERJİYE ADIM ATIYOR

Raporda, Türkiye için ise Mersin’in güney kıyısında inşası süren Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ne dikkat çekildi.

Toplam 4 adet 1114 megavat kapasiteli VVER-1200 tipi reaktörden oluşacak santralde, 4. ünitenin inşaatının Ağustos 2023'te, ilk üniteyi devreye alma çalışmalarının ise Nisan 2024'te başladığı kaydedildi.

Akkuyu'nun dört ünitesinin 2025-2028 arasında kademeli olarak devreye alınması ve Türkiye'nin ilk nükleer enerji üretimini sağlaması öngörülüyor.

NÜKLEER SANTRALLER İÇİN GÖRÜŞMELER YÜRÜTÜLÜYOR

Raporda, 2023'te Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamalara değinilerek, Türkiye'nin Akkuyu dışında ikinci ve üçüncü nükleer santraller için Rusya, Çin ve Güney Kore ile görüşmeler yürüttüğü anımsatıldı.

Ayrıca Türkiye'nin, küçük modüler reaktörlerin (SMR) kullanımı konusunda ABD ve İngiltere'deki kuruluşlarla da temaslarda bulunduğu kaydedildi.

Bu girişimlerin, Türkiye'nin enerji güvenliğini artırma ve hızla büyüyen elektrik talebini düşük karbonlu kaynaklardan karşılamada kritik rol oynamasının beklendiği vurgulandı.