ABD'ye vergi ödeten tek devlet: Osmanlı
Yayın Tarihi: 17.12.2020 - 16:18 | Güncelleme Tarihi: 17.12.2020 - 16:16
ABD, Türkiye'nin yakın tarihindepek çok olayın içinde yer aldı. Türk - Amerikan temasının başlangıcı ise oldukça eskiye dayanıyor.
Türk - Amerikan ilişkileri 18, yzyıla kadar uzanıyor. 4 Kasım 1796 yılında, ABD ile Osmanlı arasında imzalanan Trablus Antlaşması ile ilk temas kurulmuş oldu. Anlaşmaya giden süreç ise şöyle gelişti...
ABD 1783 yılında denizlerde kendi bayrağıyla gemi dolaştırmaya başladı. Avrupa devletlerine göre daha mütvazi bir devletti. ABD bayrağı taşıyan ilk gemi, 25 Temmuz 1785'te, Cezayir açıklarında Osmanlı gemileri tarafından ele geçirildi. Maria adlı bu gemi, Boston limanına bağlıydı ve Kaptan Isaak Stevens'in idaresindeydi. Arkasından, Philadelphia limanına bağlı, Kaptan O'Brien'in Dauphin'i de aynı akıbete uğradı. 1793 Ekim ve Kasım aylarında 11 ABD gemisi daha Osmanlıların eline geçti.
George Washington'a savaş bütçesi
Amerikan Kongresi, 27 Mart 1794 yılında, Osmanlı denizcilerine karşı koyacak güçte savaş gemileri inşa edilmesi veya satın alınması için, Başkan George Washington'a 700.000 altına yakın harcama yetkisi verdi. Böylee ABD donanmasının temelleri atılmış oldu.

Osmanlı'ya bağlı korsanlarla baş edemedi
Amerika her ne kadar bir savaş filosu oluştursa da, Osmanlı’nın Cezayir donanmasına bağlı korsanlarla baş edemeyeceğini anladı. Bunun üzerine 5 Eylül 1795’de anlaşma yapmaya mecbur kaldı. 22 maddeden oluşan anlaşmayı, Amerika adına Joseph Donaldson, Osmanlı adına da Cezayir Beylerbeyi (Dayısı) Hasan Paşa imzaladı.
5 Eylül 1795'te ABD bu tehdide karşı bir anlaşma yapmayı kabul etti. Bu anlaşmaya göre ABD, Cezayir'deki esirlerin iadesi ve gerek Atlas Okyanusu'nda, gerekse Akdeniz'de ABD sancağı taşıyan hiçbir gemiye dokunulmaması karşılığında, tek sefer mahsus 642.000 altın ve yılda 12.000 Osmanlı altını (21.600 dolar) ödeyecekti.
Dili Türkçe olan ve 22 maddeden oluşan anlaşmaya, Amerika Birleşik Devletleri adına Joseph Donaldson ve Osmanlı adına Cezayir Beylerbeyi Cezayirli Hasan Paşa, nam-ı diğer Hasan Dayı, imza attı.

ABD tarihinde ilk ve tek
Bu, ABD'nin iki asrı aşkın tarihinde, yabancı bir dille imzalanan tek anlaşması olduğu gibi, yabancı bir devlete vergi ödenmesini kabul eden tek ABD belgesidir. ABD, 22 maddelik bu antlaşmaya 1818 yılına kadar bağlı kalmıştır.
Muhabir/Editör:Hamdi Usta