AFAD’dan Türkiye deprem tehlike haritası: 485 diri fay segmenti tespit edildi

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Türkiye’nin güncellenmiş Deprem Tehlike Haritası’nı kamuoyuyla paylaştı. 2019’da yürürlüğe giren harita, Türkiye’de tespit edilen 485 diri fay segmentini detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. Haritada, açık sarıdan koyu kırmızıya doğru değişen renk skalası, yer ivmesinin düşükten yükseğe doğru artışını ve buna bağlı olarak deprem tehlikesinin seviyesini gösteriyor. Vatandaşlar, bu haritaya e-Devlet platformu üzerinden kolayca erişebiliyor.

AFAD’ın 6 Mayıs 2025’te sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın Ocak 2019’da yürürlüğe girdiği belirtildi. Harita, üniversiteler ve kamu kurumlarından uzman araştırmacıların iş birliğiyle, çok paydaşlı bir yaklaşımla hazırlandı. AFAD, haritanın bir bölgenin deprem tehlikesini en büyük yer ivmesi (PGA - Peak Ground Acceleration) cinsinden gösterdiğini vurguladı. Bu, deprem sırasında zeminin ne kadar sarsılabileceğini ifade eden bir ölçü.

Harita, 2018’de AFAD’ın Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) kapsamında “Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Güncellenmesi” projesiyle yenilendi ve 1 Ocak 2019’da resmi olarak yürürlüğe girdi. Eski haritalardan farklı olarak, “deprem bölgesi” kavramı yerine yer ivmesi değerleri kullanıldı, böylece daha ayrıntılı ve bilimsel bir risk değerlendirmesi sağlandı.

485 Diri Fay Segmenti

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, paylaşılan bilgilendirme videosunda, Türkiye Diri Fay Haritası’nın Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından en son 2013’te güncellendiğini belirtti. Bu haritaya göre, Türkiye’de toplam 485 diri fay segmenti bulunuyor. Diri fay, son 10 bin yıl içinde deprem üretmiş veya üretme potansiyeli olan faylar olarak tanımlanıyor. Tatar, yeni deprem verileri ve araştırmalarla bu haritaların sürekli güncellendiğini ifade etti.

AFAD’ın açıklamasına göre, haritada kullanılan renk skalası (açık sarıdan koyu kırmızıya) deprem tehlikesinin seviyesini gösteriyor:

Açık Sarı: Düşük yer ivmesi, daha düşük deprem tehlikesi.

Koyu Kırmızı: Yüksek yer ivmesi, ciddi deprem tehlikesi.

Bu renk geçişi, 475 yıl dönüş periyodunda (50 yılda %10 aşılma olasılığı) maksimum yatay yer ivmesini temsil ediyor. Harita, risk haritası değil, tehlike haritasıdır; yani binaların dayanıklılığı, nüfus yoğunluğu veya ekonomik kayıplar gibi risk faktörlerini içermez. Risk haritası için ek analizler gerekiyor.

Hangi Bölgeler Daha Riskli?

Türkiye, Alp-Himalaya Sismik Kuşağı üzerinde yer alıyor ve topraklarının %92’si deprem riski taşıyor. AFAD ve MTA verilerine göre, 24 il doğrudan aktif fay hatları üzerinde bulunuyor: Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bingöl, Bolu, Burdur, Bursa, Denizli, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Osmaniye, Sakarya ve Tokat.

Başlıca fay hatları:

Kuzey Anadolu Fayı (NAF): Saros Körfezi’nden Van Gölü’ne uzanan, 1999 İzmit (M7.6) gibi büyük depremler üreten sağ yanal atımlı fay.

Doğu Anadolu Fayı (EAF): Hatay’dan Erzincan’a uzanan, 2023 Kahramanmaraş (M7.7 ve M7.6) depremlerini üreten fay.

Batı Anadolu Fayı (WAF): Ege’de normal faylarla genişleme yaratan, İzmir ve Manisa’da aktif.