"Türkiye'nin her seçimi çok önemlidir, ama bu seçim hepsinden daha önemlidir." derdi rahmetli Başbakan Necmettin Erbakan. 7 Haziran seçimleri de öyle olacak. Seçim, ülkenin geleceğini çok etkileyecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimlerden beklentisi; parlamenter rejime son verebileceği bir desteği sandıktan çıkartabilmek. Başbakan Davutoğlu ilk kez bir seçim kazanarak rüştünü ispat edip, partinin değişmez genel başkanı olmak istiyor. CHP, MHP ve HDP ise AK Parti’nin iktidarına son verebilmek istiyor. Her seçim öncesi ya da klasik tabirle 'seçim sathı mahalline' girildiğinde, seçim ekonomisinin uygulanıp uygulanmayacağı sorusu tartışılmaya başlanır.

İYİ ANALİZ EDİLMELİ

Eğer seçim ekonomisi uygulanacağı kanısına varılırsa, ekonomi ve piyasa aktörleri ona göre kendilerini planlar. Kısa vadede uyarıcı etkisi, diğer bir deyişle ‘yapay refah etkisi’ yaratacak, seçime yönelik ekonomi politikalarının orta vadede halkın tüm katmanlarını olumsuz etkileyecek sonuçlar doğurması kaçınılmaz olur. AK Parti bu konuda tecrübeli bir partidir. Seçim öncesi, seçim esnası ve seçim sonrası planlamasını her zaman iyi yapmaktadır. Haziran seçimlerinin en büyük belirleyicisi yine geçim olacak. Bu anlamda ekonomi verilerini iyi analiz etmek gerekiyor. Ekonomide uzun bir süredir sıkıntılı bir his verilmeye çalışılıyor. Bu da iktidarı ekonomi ile vurma uğraşıdır.

GERİLEME DEMEK

Dövizde çok sert devalüasyonlar yaşadık. Dolar inanılmaz yükseldi. Dolar kurundaki artış, hayatın her alanında fiyatları artırdı. Normal şartlarda yükselmesi gereken ihracat ise bayağı azaldı. Son 3 aydır ihracatımız da düşüyor. Geçen yılın büyüme rakamı da yüzde 2.9 çıktı. Türkiye gibi bir ülkede yüzde 5’in altı, ‘gerilemek’ demektir. Nüfus artışı ve diğer faktörleri dikkate aldığımızda Türkiye her yıl yüzde 5’in üzerinde büyümek zorundadır. Nitekim 1950'lerden bu yana Türkiye'nin büyümesi ortalama yüzde 5 ve üzeridir. 2014'te çıkan yüzde 2.9’luk oran ise gelişmekte olan ülkelerin ve dünya ortalamasının gerisinde. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, "Yüzde 2.9 büyüme, Türkiye için ‘durmak’ demektir. ‘Hiç kıpırdamamak’ demektir. İşsizlik artışta Türkiye yüzde 5’in altında bir büyümeye razı olmamalıdır" dedi.

İKTİDAR ÇALIŞIYOR ALGISI

Bakan Zeybekçi'nin işaret ettiği üzere bir diğer sorun da işsizlik. İşsizlik maalesef yükseliyor. Resmi rakamlar işsizliğin yüzde 10’u aştığını belirtiyor. Muhalefet gerçek işsizlik rakamlarının bunun üzerinde olduğunu söylüyor. Genç nüfusun işsizlik oranının ise yüzde 20 civarlarında olduğu tahmin ediliyor. Hükümet de bu durumun farkında. İşsizliği azaltmak için yeni yatırım gerekli. Bunun için ise faizlerin düşmesi şart. Yüksek enflasyon ve döviz kurlarındaki artış ise faizlerin düşmesine engel. Hükümet, son 10 yıldır belki de ilk defa seçim ekonomisi uyguluyor ancak bu dahi piyasaları hareketlendirmeye yetmiyor. Dediğimiz gibi, kısmen de olsa, seçimi ‘geçim’ belirleyecek gibi görünüyor. Ekonomi her ne kadar çıkışta değilse de, halkın 'AK Parti iktidarı çalışıyor' algısı devam ediyor.

ETKİLEME GÖSTERGESİ CHP

Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun "emekliye bayramlarda birer maaş ikramiye" vaadi bunun geçim üzerinden seçimi etkileme göstergesi. Bu vaat hükümeti harekete geçirdi. Seçim öncesi hesapta olmayan 100 TL'lik artış yapıldı. 'Artış azdı’ diyenler elbette vardır. Bu artışın bütçeye etkisi milyarlarca lira oldu. Eğer muhalefet ekonomi alanında AK Parti efsanesini yıkabilirse, ekonomideki sorunları iyi işleyebilirse, kendi çözüm reçetelerini ortaya koyabilirse, seçimin kaderi ‘geçim’den geçebilir. Elbette ABD Merkez Bankası'nın seçim öncesinde alacağı ani ve radikal bir karar da Türkiye'de piyasaları allak bullak edebilir ve seçimi etkileyebilir.