Lozan Barış Antlaşması bağımsızlık ve özgürlük mücadelemizin tek taraflı ilanla değil, savaşarak masaya oturttuğumuz devletlerin imzalarıyla Kurtuluş Savaşı’nı zaferle taçlandırdığımız  belge olarak tarihe geçti.  

Eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, Lozan Barış Antlaşması'nın 96. yıl dönümünde,Sözcü yazarı Uğur Dündar'a konuştu. Başbuğ, Lozan Barış Antlaşması görüşmelerinde İngiltere'nin Musul ve Boğazlar meselesine çok önem verdiğini ifade etti.

İngilizler tarafından Boğazların açık tutulması ve donanmanın Karadeniz'e rahatça geçmesinin istendiğini söyleyen Başbuğ, o dönem yeni kurulmuş olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ise Boğazlar'ın kapalı olmasını savunduğunu hatırlatttı.

"Yarın kapalı tutulmasını savunursam öbür gün harp başlar"

Eski Genelkurmay Başkanı, Türk heyetinin başındaki İsmet İnönü'yle Sovyetler Birliği heyetinin başındaki Georgiy Çiçerin arasındaki görüşmeye değinerek, ikili arasında geçen görüşmeyi anlattı.

İsmet İnönü'nün Çiçerin'e, "Ben yarın Boğazlar Konferansı'nda Boğazlar'ın kapalı tutulmasını savunursam, öbür gün harp başlar. Hazır mısınız harbe?"dediğini aktaran Başbuğ, Çiçerin'in "Moskova'ya gelirsin, bunun devamını orada görüşürüz" yanıtını verdiğini söyledi. 

Başbuğ, İsmet İnönü'nün Çiçerin'e "Ben harbi patlatacağım, sonra görüşeceğiz. Böyle şey olmaz. Hazır değilsiniz. Boğazlar Meselesi zamanla halledilecek bir mesele, bugün harp çıkarma niyetinde değiliz" diyerek konuyu kapattığını belirtti.

Boğazlar meselesi 13 yıl sonra çözüldü

Boğazlar Meselesi, Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanmasından tam 13 yıl sonra 1936'daki Montrö Boğazlar Sözleşmesi'yle çözüldü. Yani Türkiye Cumhuriyeti, İstanbul ve Çanakkale Boğazı'na kuruluşundan 13 yıl sonra tam olarak hakim olabildi.