Şap hastalığı nedeniyle hayvan pazarları kapatıldı: Et fiyatları yükselir mi?

Türkiye’de baş gösteren yeni tip şap hastalığı nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı harekete geçti. Bakanlık, 81 ilin Tarım ve Orman İl Müdürlüklerine gönderdiği yazı ile ülke genelindeki tüm hayvan pazarlarının ikinci bir emre kadar kapatıldığını duyurdu.
Yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Şap hastalığının yayılmasını önlemek ve etkin bir kontrol sağlamak amacıyla, bütüncül bir mücadele stratejisi doğrultusunda, hayvanların yoğun olarak hareket ettiği hayvan pazarları, canlı hayvan borsaları, hayvan toplama ve satış merkezleri ile park ve panayırlar dâhil tüm hayvan satış yerlerinin faaliyetleri geçici süreyle durdurulmuştur.

Bu karar, yalnızca hastalığın kontrol altına alınmasını hızlandırmak amacıyla alınmış olup, geçici ve önleyici bir hayvan sağlığı tedbiridir. Aşılama çalışmaları hızla devam etmekte olup, hayvan popülasyonumuzun tamamının aşılanmasını takiben alınan tedbirler, hastalık durumu takibe alınarak kademeli olarak kaldırılacaktır”

“Bu yeni bir tip hastalık”

Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, Milliyet'e yaptığı açıklamada alınan kararları desteklediğini belirterek şu açıklamalarda bulundu:

“Bundan 3-4 ay öncesi Avrupa’da da şap hastalığı çıkmıştı. Maalesef şap hastalığı ülkemizin bir gerçeği. Doğu illerinde ilk başta Hakkari'de çıkmıştı ve ülkeye yayıldı. Daha da yayılmaması için 81 il pazarlarını kapatmak en doğru olanıdır. İlaçlama yapılarak bu hastalığın önüne geçilmeye çalışılıyor. Bu yeni bir tip hastalık. Normalde aşılama Türkiye’de belli bir takvimde yapılıyor ama kaçak hayvan girişleri nedeniyle yeni bir hastalık tipi olunca elimizdeki kullandığımız aşının pek fazla etkisi olmadı.”

“Ben son şap hastalığının ülkemize kaçak hayvan girişi ile geldiğini düşünüyorum. İlk başta Hakkari’de çıktı. Bütün Türkiye’ye yayılacaktı. Yayılmaması için pazarların kapatılması en doğru olanıdır. İlk başta 8-10 ilde kapatıldı. Baktılar ki izinsiz sevkiyatlar yapılıyor. Pazarlar kapatılınca hayvan hareketi de durmuş oldu.”

'Tüketilen ette risk yok, tedirginliğe gerek yok'

Tunç, tüketilen etlerle ilgili endişe edilmemesi gerektiğini vurguladı:

“Şu anda tükettiğimiz etlerde bir risk yok. İnsan sağlığına olumsuz etkisi söz konusu değildir. Hayvandan insana geçecek bir hastalık söz konusu değil. Bu kez çok farklı bir şap hastalığı versiyonu çıktı. Aşılama yapılması amacıyla pazarlar kapatıldı. İnsana hastalığın bulaşması söz konusu değil.”
“Üreticilerin tedirgin olmasına gerek yok. Kurallara uysunlar. 21 gün boyunca hayvanlarını aşılatma noktasında Bakanlık ve veteriner ekibi arkadaşlarımıza kolaylık gösterirlerse bunu kısa sürede atlatmış oluruz. Çok az maddi kayıpla bu işi çözmüş oluruz. Yoksa öteki türlü ‘benim hayvanıma bir şey olmaz. Bende yoktur, satayım’ mantığı ile gidersek bugün belki 3-5 kuruş kazanmış oluruz ama bizim ülkemizin hayvancılık geleceğini tehlikeye atmış oluruz. Üreticilerimizin kurallara uymasını istiyorum.”

'Fırsatçılar devreye girebilir'

Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanı Aydın Ağaoğlu ise fiyat artışı ihtimaline karşı uyardı:

“Halkın temel gıdası arz-talep dengesine göre fiyatlandırılamaz. Ancak maliyet unsuru dikkate alınabilir. Bu nedenle her ne kadar Kurban Bayramı’nda et bolluğu olmuşsa da şu anda Tarım Bakanlığı’nın yayımladığı genelge uyarınca hayvan sirkülasyonunda oluşan duraksama nedeniyle bazı büyük et tüccarları arasında bulunan fırsatçı ve vurguncular fiyat artışı yoluna gidebilirler.”

“Öte yandan hastalık bulaşı riski nedeniyle üreticilerin hayvanları hızlıca kesime göndermesi durumunda et bolluğu oluşması kısa süreliğine piyasada fiyat düşmesine de yol açabilir, ancak gerek hastalıklı et bulaşı riski gerekse hayvan varlığımızın hızla azalması gibi olumsuzluklara da sebep olabilir.”

'Et fiyatlarıyla oynayanlar bedelini öder'

Ağaoğlu, haksız fiyat artışlarına karşı vatandaşlara da çağrı yaptı:

“Bu durumun tespiti halinde gerek kasap esnafının gerekse tüketicilerin Ticaret Bakanlığı bünyesinde bulunan Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na internet üzerinden kolayca şikayet etmeleri mümkündür.”

“Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu, 25 Haziran’da yapmış olduğu toplantıda alınan karar uyarınca 289 firmaya haksız fiyat artışı yaptıklarını gerekçe göstererek toplamda 114.7 milyon TL’ye yakın ceza kesti.”

“Şu anda Kurban Bayramı ertesinde dondurucularda saklanmakta olan etler tüketilebilir. Ayrıca mevsim itibarıyla kırmızı et tüketiminin çok fazla olmadığı bir süreçteyiz. Buna rağmen sadece Tarım Bakanlığı’nın yayımladığı genelgenin oluşturduğu ortam nedeniyle fırsatçılık yapıp et fiyatları ile oynayanlar bedelini ödemek zorunda kalacaklardır.”

“Ticaret Bakanlığı’nın 81 ildeki birimlerinin konuyu hassasiyetle takip edeceklerine inanıyorum. Biz de tüketiciler olarak gördüğümüz aşırı fiyat artışlarını mümkünse cep telefonlarımızdan fotoğraflayarak veya videosunu çekmek suretiyle haksız fiyat artışlarıyla ilgili Haksız Fiyat Değerlendirme Kurumu’na şikayette bulunabiliriz. Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın HFA Mobil uygulaması üzerinden de kolayca şikayet edilebilmektedir.”