Türkiye-Irak ilişkileri yeni aşamaya taşınacak

Türkiye ile Irak arasındaki siyasi ve diplomatik ilişkilerde yaşanan gelişmeler, ekonomik ve ticari hayatta da etkisini hissettiriyor. Özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 12 yıl aradan sonra nisan ayında bu ülkeye gerçekleştirdiği ziyarette verilen mesajlarla enerjiden tarıma, güvenlikten ulaştırmaya kadar çeşitli sektörlere yönelik imzalanan 26 anlaşma ilişkileri farklı bir boyuta taşıdı.

İlişkilerin gelişmesi ticaret rakamlarına da yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bu yılın 8 aylık döneminde Türkiye'den Irak'a 8,4 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Türkiye'nin komşusundan ithalatı ise 1,1 milyar dolar oldu. Geçen yılın aynı döneminde söz konusu ülkeyle 7,7 milyar dolarlık ihracat ve 876 milyon dolarlık ithalat kayıtlara geçmişti. 2023 yılının tamamında ise 14,3 milyar dolarlık ticaret hacmi oluşurken bunun 12,8 milyar dolarlık kısmı ihracat olarak açıklanmıştı. Irak, Türkiye'nin en fazla ticaret yaptığı ülkeler arasında yer alıyor.

Kalkınma Yolu bağları kuvvetlendirecek
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da temmuz sonunda Irak'a ziyaret gerçekleştirmişti. Bu ziyarette Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muheybes es-Sadavi ile görüşen Uraloğlu, iki ülke arasındaki Kalkınma Yolu Projesi'ni masaya yatırmıştı. Ziyarette, ikili ilişkilerin artırılması, yeni gelişmelerin takip edilmesi ve ulaştırma projelerinde iş birliği değerlendirilmişti.

Irak'ta Kalkınma Yolu başta olmak üzere çeşitli projelere odaklanan Türk müteahhitlerin çalışmaları bağları daha da kuvvetlendirecek.

Önce müteahhitler, ardından Bakan Bolat Irak'a gidecek
Karşılıklı temaslar bu ay ve kasımda birbiri ardına yapılacak ziyaretlerle pekişecek. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) öncülüğünde sektör temsilcilerinden oluşan bir heyetin gelecek hafta Irak'a ziyaret gerçekleştirmesi planlanıyor. Ziyaretin 15-17 Ekim'de yapılması öngörülüyor.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın da kasımda "Irak Genel Ticaret ve Müteahhitlik Heyeti" ile Bağdat ve Basra'ya ziyarette bulunması için hazırlık yapılıyor. 18-19 Kasım için planlanan ziyaret kapsamında müteahhitlik ve ticaret iş insanlarının Irak'ta çeşitli iş görüşmeler gerçekleştirmesi öngörülüyor.

Türk müteahhitlerden Irak'ta bu yıl 624 milyon dolarlık proje
TMB Başkanı Erdal Eren, iki ülke arasındaki ilişkiler ve müteahhitlik heyetinin ziyaretine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Eren, Türk müteahhitlerinin 1972'den Eylül 2024 sonuna kadar 137 ülkede 515,8 milyar dolarlık 12 bin 297 proje üstlendiğini söyledi.

Irak'ta üstlenilen projelerin, toplam bedelin yüzde 6,8'ine karşılık geldiğini ve yaklaşık 35 milyar doları bulduğunu belirten Eren, "Irak, Türk müteahhitleri için en fazla iş üstlenilen üçüncü pazar konumunda. Sadece bu yıl müteahhitlerimiz söz konusu pazarda toplam 624 milyon dolarlık 13 proje üstlendi" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu yıl nisanda Irak'a gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında çeşitli toplantılar ve anlaşmalar yapıldığını anımsatan Eren, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Irak Ticaret Bakanı Etir Davud Selman Al-Greyri'nin eş başkanlıklarında bir yuvarlak masa toplantısı düzenlendiğini dile getirdi.

Söz konusu toplantıda iki ülke arasındaki mevcut ticari ve ekonomik ilişkilerin değerlendiğine işaret eden Eren, burada gelecek döneme ilişkin yol haritasının ele alındığını bildirdi.

Eren, ziyarette Kalkınma Yolu kapsamında çeşitli anlaşmaların yapıldığı bilgisini vererek, "Türk firmaları tarafından yakından takip edilen, Basra'daki Fav Limanı'ndan Türkiye sınırına kadar uzanacak 1200 kilometrelik demir yolu ile ona paralel otoyolunu içeren Kalkınma Yolu Projesi'nin en az 17 milyar dolar tutarında olacağı tahmin edilmektedir" diye konuştu.

Irak'ta planlanan diğer projelere de değinen Eren, şunları kaydetti:

"Kalkınma Yolu Projesi'ne ek olarak 17,5 milyar dolarlık Bağdat Metro Projesi, 2 milyar dolarlık Bağdat Çevre Yolu gibi altyapı projeleri bulunmaktadır. Ayrıca, ülkede gerçekleştirilmesi planlanan 100'e yakın hastane, 3 binden fazla okul ve yaklaşık 4 milyona yakın yeni konut ve birçok sulama projesi bulunduğu da bilinmektedir. Irak, yılda en az 5 milyar dolar tutarında proje üstlenilebilecek bir pazar olarak öne çıkmaktadır. Irak'a ekimde yapacağımız TMB Yönetim Kurulu Temsil Heyeti ziyareti ile kasımda Ticaret Bakanımız Ömer Bolat liderliğinde gerçekleştirilecek ziyaretlerin, ülkede hayata geçirilmesi planlanan projeler için somut adımların atılacağı iş birliklerine dönmesini arzu etmekteyiz."