Her gün bir avuç fındık iyi gelir! Tabi yerseniz/yiyebilirseniz! 2014 sezonu don sebebiyle düşük rekolte verince fındık fiyatları tavan yaptı ve 2015 sezonu öncesi 22 lirayı gördü. Fındığın bu kadar değer görmesi görülmüş şey değildi... Daha doğrusu üretici bu değeri görememişti/gösterilmemişti...

Geriye dönük ihracat rakamlarına baktığımızda; rakamlar hep rekor kırıyor, en fazla ihracat geliri fındıktan elde ediliyordu oysa. Fındık 4 lira iken de ihracat rakamları rekor seviyelerdeydi, 22 liradan işlem görünce de rekor devam ediyordu. Derinlemesine analiz yapılacak olursa; 4 lira iken kırılan rekorlarla 22 lira iken kırılan rekor rakamların, ihracat/tonaj miktarlarında fazla bir fark olmadığı da görülebilecektir. Ben uzman değilim ama az merak edenlerin bu rakamlara ulaşması da çok zor değil. Yani 4 lira iken ihraç edilen bir ton fındıkla 22 lira iken ihraç edilen bir ton fındığın ihracat rakamları neredeyse aynıdır...

Peki bu nasıl olur? İhraçatçı/lar; yıllarca üreticiyi yanıltıp, alivre ve spekülasyonlarla fındığı ne kadar ucuza kapatabilirlerse o kadar kâr ediyorlar/ettiler. Fiyatta bir liralık bile farkı, ortalama 480 bin ton olan rekolteyle çarparsanız ortaya çıkan kârın büyüklüğünü görebilirsiniz... Dünyanın en büyük ve en kaliteli fındık üreticisi olan Türkiye ve üreticisi üzerinde oynanan bu oyunlardan sağlanan rant inanılmaz boyutlardadır. Birkaç kişi kazanırken koca bir ülke ve üretici hep kaybediyor. Üstelik bu acımasızlık; uzun vadede üreticinin ürüne olan ilgisini ve Türkiye’nin bu üründeki liderliğini kaybedecek olması pahasına sürdürülüyor.

Bunun sonucunda da; Türkiye’de yok olmaya başlayan fındık sanayisinin başka ülkelere kaymasına ya da güçlü yatırımcıların Türkiye’de ki fındık sanayisini ele geçirmeye başlamasına neden oluyor. Fındığı en büyük hammadde olarak kullanan çikolata sanayisinin dünya devleri Türkiye’de konuşlanmaya başladı bile. Dünyanın en büyük çikolata üreticisi İtalyan Ferraro/Nutella, Türkiye’de; Manisa’da çikolata fabrikası kurarken, Türkiye’deki en büyük fındık sağlayıcısı Oltan Fındık’ı da satın alarak, fındıkla ilgili her türlü kaynak ve üretimini de artık kaynağından ve çok daha ucuza sağlıyor. Türkiye’deki ucuz işçilik de üretimdeki kârına kâr katıyor...

Geçen sezon 22 lirayı görünce bahçeye yönelen fındık üreticisi bir yılda bakım ve verimliliği artırıcı çaba içine girdi. Bu, fındığın üretim geleceği açısından umut verici bir gelişme. Ancak oynanan oyunlar ve stratejik hamlelerle bu sezon 14 lira barajını aşan fındık bugünlerde yine düşüşe geçti ve 11 liraya kadar geriledi. Piyasalarda en ufak hareketliliği fırsat bilen fındık alımcıları hemen fiyatı düşürerek istedikleri gibi üreticiyle dalga geçebiliyorlar.

Bunun en bariz göstergesi fındık 22 liralardan, 15 liralardan 11 liraya gerilerken marketlerde satılan iç fındığın raf fiyatı 60 liranın altına hiç düşmüyor. Üreticiden alırken sürekli değer kaybeden bir ürün, son tüketiciye ulaşırken değerini koruyabiliyor. Sizce de bu durum manidar değil mi? Aynı şekilde üreticiden alınırken fiyatı sürekli gerileyen fındığın ihracat rakamları da asla geri gelmiyor! Akıl oyunlarıyla; sadece fındığı üreticinin elinden alan daha fazla kazanıyor...

Peki ne yapmalı? Hep söylenen tekrar olacak ama; üretici sabırlı olacak ve elindeki ürünün değerli bir ürün olduğunun bilincinde olarak direnecek. 15 lira sınırı geçilmeden bir kilo fındık satmayacak. Olmasa olmuyor ya! Elinde fındık yok sayacak. Eğer bunu yapabilirse ancak o zaman oyunu bozabilir... Yoksa; 11 liraya sattığımız fındığı marketten 60 liraya alıp yeriz/yiyebilirsek... Durum kısaca bu. Yani YERSEN!