KARADENİZ: Cerattepe Projesi’nin Anayasa Mahkemesi
kararı neticesinde Rize İdare Mahkemesi tarafından durdurulduğunu biliyoruz. Bu noktadan sonra süreç nasıl ilerliyor?
ŞAHİN ÖZDEMİR: Evet, buşekilde bir karar çıktı. 3 Ekim tarihinde yapılan halkın katılımı toplantısı sonrasında süreç, ÇEDraporu özel
formatının alınması ve ÇED raporun hazırlanması şeklinde devam ediyor. Akabinde, İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu toplantısı yapılarak ÇED raporu nihai hale getirilecek ve halkın görüşleri için 10 gün boyunca askıda ilana çıkarılacaktır. Bu sürenin sonunda gelecek görüşler doğrultusundaraportekrar düzenlenerek.ÇED belgesinin verilmesi gerekiyor. Söz konusu tüm bu aşamaların üç ya da dört ay süreceğini öngörebiliriz.
KARADENİZ: Peki bu süreç tamamlandıktan sonra
ne olacak?
ŞAHİN ÖZDEMİR: ÇED süreci sonrasında yeni
orman izni için Orman Bölge Müdürlüğü’ne yapacağımız başvuru inceleme için Orman Genel Müdürlüğü’negidecek.Bakanlıktarafındanolumlu bir karar verilmesi halinde tekrar orman iznini alabileceğiz. Bu sürecin de dört ila dört buçuk ay süreceğini düşünüyoruz.
KARADENİZ: Proje ne zaman tekrar faaliyete geçebilecek?
ŞAHİN ÖZDEMİR: Orman izni akabinde geçici faaliyet belgesi alınması gerekiyor ki bu da yaklaşıkbir aysürüyor.Yani, çalışmalarayeniden başlayabilmemiz için toplamda dokuzila onaylık bir süreye ihtiyaç olduğu görülüyor. Dolayısıyla bu süreç bugünden yarına çözülecek bir durum değil, sabır gerektiren bir süreç olacak.
KARADENİZ: Teşekkür ederiz, Şahin Bey. Süreçle ilgili bilgilendirici bir açıklama oldu.
ŞAHİN ÖZDEMİR: Ben teşekkür ederim. Süreç içerisinde bilgi vermeye devam edeceğiz.
En büyük mağduriyeti nakliyeci esnafı yaşıyor
Artvin 1 Nolu Karayolu Yük Taşıma Kooperatifi Başkanı Mehmet Özgüner, maden taşımacılığının durmasının bölgedeki ekonomik dengeleri sarstığını belirtti. Özgüner, madenin cevher taşıma işini 161 araçla yaptıklarını, maden faaliyetinin durmasının kooperatif üyeleri ve aileleri için ciddi maddi ve manevi zararlar doğurduğunu vurguladı. 232 üyeli kooperatifin 200 aktif araçla faaliyet gösterdiğini ifade eden kooperatif başkanı, pandemi ve deprem dönemlerinde verdikleri hizmetleri hatırlatarak, nakliyeci esnafının bu zor süreçte halkın desteğini beklediğini söyledi. Özgüner, ayrıca, Artvin’in sınırlı iş olanakları nedeniyle sürekli göç verdiğini, gençlerin iş bulmak için başka illere gitmek zorunda kaldığını dile getirdi. Kooperatif olarak hukukun kararlarına saygı duyduklarını söyleyen Özgüner, bu sürecin nakliyeci esnafını ve Artvin halkını zor durumda bıraktığını belirtti.
Bizim için olmazsa olmaz
1Nolu Artvin Nakliyeciler Kooperatifi üyesi İlhan Aydın, Artvin'de madencilik faaliyetlerine ilişkin görüşlerini paylaştı. Aydın, 48 yıldır Artvin’deyaşadığınıveşehrinherköşesinibildiğini ifade ederek, madenciliğin Türkiye genelinde olduğu gibiArtvin için de gerekli birfaaliyet olduğunu belirtti. Yeraltı kaynaklarının çıkarılmasınınvedeğerlendirilmesininülkeekonomisi içinönemliolduğunuvurgulayanAydın,"Maden olmazsaaraç,gereç,evaletleri,uçakgibihayatın her alanında kullandığımız şeyler olmaz" dedi. Aydın,madenfaaliyetlerinindurdurulmasına ilişkindüşüncelerinidedilegetirdi.Madenciliğin durdurulmasının Artvin için ekonomik açıdan olumsuz sonuçlardoğurduğunubelirtenAydın, bu durumun nakliyeci esnafı ve yerel halk üzerinde büyük sıkıntılara yol açtığını söyledi. "İki aydırlastiğim dönmüyor, evime ekmek götüremiyorum" diyen kooperatif üyesi, ekonomik zorlukların hem kendisi hem de ailesi üzerinde ciddi etkiler yarattığını ifade etti. Aydın, ayrıca, kooperatif olarak madenciliğin yeniden başlaması için ellerinden gelen çabayıgöstereceklerini vurguladı.Çevreselvesağlıkkonularınadadeğinen Aydın, 7 yıldır süren madencilik faaliyetlerinin Artvin’indoğasına, sukaynaklarınayadahalkın sağlığına olumsuz bir etkisi olmadığını belirtti. "7 yıl önce su içilemeyeceği, yeşilin yok olacağı gibiendişeleroluşturuldu,ancak böyle bir durum yaşanmadı. Ben musluktan su içiyorum ve suyunyada doğanın zarar gördüğünü görmedim" dedi. Aydın, madenciliğin bilinçli ve teknolojik şartlarda yapılmasının önemine de değindi.
Maden Artvin ve Murgul için hayat demektir
Eti Maden’in bulunduğu marköyünü nmuhtarı Arif Aslan, Artvin’deki madencilik faaliyetlerine dair detaylı bir bilgiye sahip olduklarını belirtti. Doğup büyüdükleri coğrafyanın zorluğunadikkat çeken Aslan, bölgenin tarım arazilerinin sınırlıolmasınedeniyle madenciliğinArtvinve Murguliçinbüyükbirekonomik kaynak olduğunu vurguladı. Madencilikfaaliyetlerininbölgeye zarar vermediğini belirten Aslan, özellikle çevre ve doğa adına olumsuz bir etkiyle karşılaşmadıklarınıifadeetti.Bununla
birlikte, madenciliğin çevresel etkileri olabileceğini kabul ederek, buetkilerinminimumaindirilmesi gerektiğiniifadeedenAslan’agöre, yerel yöneticiler ve şirket yöneticileri arasında işbirliği yapılarakbutürzararların azaltılması sağlanabilir. DamarveMurgul'dakinüfusunbüyükoranda madencilikfaaliyetlerinden ekonomikolarakfaydalandığınıbelirtenAslan,“Bufabrikanın kapatılması göçlere ve büyük ekonomik sorunlara yol açar,Murgul’unilçeolmadurumu bilezorlaşır”dedi.Aslan,sonolarak, madenciliğin bölge halkı için tek ekonomik çıkış yolu olduğunu, kapatılmasının bölge halkı tarafından zamanla daha derin hissedileceğini dile getirdi.
Madenin kapalı kalması demek Murgul’da hayatın bitmesi demek
Cumhur İttifakı encümen üyesiveMurgulBelediyesimeclis üyesiCumhurMuhammetKara, bölgedeki madencilik faaliyetlerine dair olumlu görüşlerini dile getirdi. Kara,Murgul’da70yılı aşkın süredir madencilik yapıldığını, özellikle Eti Bakır A.Ş’nin gelişi sonrasında çevreselkoşullarınciddi seviyedegeliştiğini,mevcut durumdaherhangibirolumsuz duyum olmadığını vurguladı. Kara, madenciliğin durdurulması durumunda bölgenin ciddi ekonomik zorluklarla karşılaşacağını söyledi.Sonikiaydır madeninkapalı olmasındandolayı bölgede bir belirsizlik ve korku ortamının oluştuğunu, işletmelerde işten çıkarmaların başladığını ve halk arasında gelecekkaygısınınarttığını ifade etti. Madenin kapalıkalmasınınMurgul veArtvinhalkıiçinciddi ekonomik sonuçlar doğuracağını belirten Kara, bölgede madenciliğin çevreye duyarlı birşekildeyürütüldüğünü vehalkınbufaaliyetleresahip çıktığını söyledi.“Bizburadabaşka bir ekonomik alternatif göremiyoruz, bu yüzden madenin kapalı kalması hayal bile edemeyeceğimizbirdurum,"diyerek, madencilikfaaliyetlerinindevam etmesi gerektiğini savundu.
Bu tesisin kapalı kalması yerel esnafı bitirme noktasına getirdi
Ömer Boğalkan, Artvin'deki madencilik faaliyetleriyle ilgili yaptığı açıklamada, bölgedeki ekonomik etkilerden bahsetti. Şirketlerin faaliyetlerinin durmasının yerel esnafa büyük zarar verdiğini ifade eden Boğalkan, yedek parça satıcılarından lastikçilere, fırıncılardan kasaplara kadar birçok işletmenin bu durumdan olumsuz etkilendiğinisöyledi. Eskiden baraj projeleri varken bu tür etkilerin asgari düzeyde kaldığını belirten Boğalkan, şimdiki durumu çok daha ciddi bir ekonomik kriz olarak değerlendirdi. Boğalkan, yıllardır Artvin’de yaşadığını ve bölgedeki madencilik faaliyetlerinin çevreye zarar verip vermediği sorusunu ise şahsen herhangi bir zarar görmediği şeklinde yanıtladı. Maden şirketinin kanun ve nizamlara uygun şekilde çalıştığını vurgulayan Boğalkan, bir şey yapılırken belirli aşamalardan geçildiğini hatırlattı. Ömer Boğalkan, doğduğundan beri Artvin’de yaşadığını ve bölgedekimadencilik faaliyetleriyle ilgili halk arasında dile getirilen endişelere dair kendi gözlemlerini paylaştı. Yaklaşık 7 yıldırsürenmadencilik faaliyetlerinin çevreye zarar verdiğine dair hiçbir olumsuz gözlemi olmadığını belirten Boğalkan, bölgede yakacak ya da endüstriyel amaçlı ağaç kesimlerinin zaten yıllardır yapıldığınısöyledi. 52 yaşındaki Boğalkan, ticaretle uğraşan bir aileden geldiğini ve yıllardır Artvin’de ticaret yaptığını ifade ederek, üretim sahalarının açılması sırasında ağaç kesilmesi gibi durumların yaşanabileceğini, ancak bunun en azzarar verilerek yapıldığını dile getirdi. Artvin’e zarar verildiği iddialarını kabul etmediğini belirten Boğalkan, "Maden şirketi Artvin’e zarar veriyor diye bir cümleyi asla kabul edemiyorum. Eğer zarar verdiğine inansam, bu işe bizzat ben karşıçıkardım" dedi. Artvin’in doğal güzelliklerinin korunmasının herkesin arzusu olduğunu vurgulayan Boğalkan, madenin çıkarılmasının ülkenin yer altı zenginliklerinin değerlendirilmesi açısından önemli olduğunu söyledi.
Nakliyeci esnafı bu süreçten büyük ölçüde etkilendi
Artvinli Temel Balcı, madencilik faaliyetlerininArtviniçinönemliolduğunuvurguladı. Balcı, Etibakır AŞ’nin son 7-8 yıldır bölgede madencilik faaliyetlerinde bulunduğunu ve bu süreçte yerel ekonomiye önemli katkılar sağladığını belirtti. Yaklaşık 300 kişinin bu faaliyetlerde çalıştığını ifade eden Balcı, bölgedeki nakliyeci ve yerel esnafın da bu işten geçimini sağladığını söyledi. Temel Balcı, Artvin'in yıllardır göç veren bir il olduğunu ve iş imkânlarının sınırlı olması nedeniyle maden faaliyetlerinin devam etmesinin önemli olduğunu bildirdi. Maden faaliyetlerinin çevreye zarar vermediğini savunan Balcı, madenin doğru bir şekilde çıkarıldığı sürece Artvin'e zarar gelmediğinin görüldüğünü ifade etti. Devletin ilgili kurumları tarafından denetlenen bu süreçte, suya,havaya veyadoğayaherhangi birzararverilmediğinibelirtenBalcı,faaliyetin devam etmesini desteklediğini dile getirdi. Balcı, "Yeter ki teknoloji ve denetimlerle doğru bir şekilde çıkarılsın, bugüne kadar hiçbirzararlakarşılaşmadık"diyereksözlerini tamamladı.
Çevreye en küçük bir zarar vermiyor
Ortaköy köyünün eski muhtarı Kutsal Dalkılıç, Artvin'deki madencilik faaliyetleri hakkında olumlu düşündüğünü belirtti. Madencilik konusunda halkın yeterli bilgiye sahip olmadığını, bu yüzden bazı insanların olumsuz düşündüğünü söyleyen eski muhtar, kendisinin madenciliği desteklediğini ifade etti. Dalkılıç, son 7 yıldır devam eden madencilik faaliyetlerinde çevreye, doğaya, su kaynaklarına veya canlılara zarar verildiğine dair herhangi bir sorun gözlemlemediklerini söyledi. "Madencilik, doğaya zarar vermeden, çok itinalı bir şekilde yürütülmektedir," diyen Dalkılıç, şu ana kadar bu konuda bir şikayet duymadıklarını vurguladı. Madenin son 2-3 aydır kapalı kalmasının Artvin ekonomisine ciddi zararlar verdiğini, özellikle ticaretle uğraşan kişiler ve madencilikle bağlantılı taşıyıcıların ekonomik sıkıntılar yaşadığını belirtti. Krediler çekilmiş, planlar yapılmış durumda olduğu için madenciliğin durmasının bölgeyi olumsuz etkilediğini vurguladı. Sonuç olarak, eski muhtar Kutsal Dalkılıç, belirsizliğin sona ermesi ve madenin tekrar faaliyete geçmesini istediğini ifade ederek, bu durumun Artvin'in ekonomik kalkınmasına büyük katkı sağlayacağını düşündüğünü belirtti.