Trabzon Eczacılar Odası Başkanı Özlem Uğurbaş Arslan, ilaç fiyatlandırmaları, muayene ücretleri ve eczacıların ekonomik zorlukları hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Özlem Arslan, ilaç fiyatlandırmaları, muayene ücretleri ve eczacılara yönelik politikalar üzerine yaptığı açıklamalarla, eczacıların karşılaştığı zorluklara ışık tutan Arslan, "Sağlık kapınız açık kalsın" mesajını vererek, sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği için acil çözümler talep etti.
Daha şeffaf ve sürdürülebilir fiyat politikasına ihtiyaç var
Türk Eczacılar Birliği olarak eylem çalıştayı başlattık. Aralık ayından itibaren savunuculuk çalışmalarını kapsayan çeşitli planlamalar yaptık. Merkezde birliğimizin başkan heyeti, siyasi otoritelerle görüşmeler gerçekleştirdi. Sağlık Bakanı ile bir görüşme yapıldı, ancak devamı gelmedi. Bu süreçte biz de kendi bölgemizde siyasi partileri ziyaret ettik. Cumhuriyet Halk Partisi, MHP, İYİ Parti ve AK Parti temsilcileriyle bir araya gelerek taleplerimizi ilettik. Ayrıca tüm bölgelerde farkındalık oluşturmak amacıyla "Sağlık kapınız açık kalsın" sloganıyla bir sembol kampanya başlattık. Bu kapsamda kırmızı bir kapı sembolüyle süreci duyurmaya ve kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışıyoruz.
MUAYENE ÜCRETLERİNİ SİZ Mİ ALIYORSUNUZ? BU ÜCRETLER KİME GİDİYOR?
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun muayene katılım ücretlerinde yaptığı artış, hem hasta hem de sağlık sisteminin genel işleyişi açısından kabul edilemez bir durum. Vatandaşlar bu ücretleri bizim aldığımızı düşünüyor, ancak bu paralar doğrudan devlete gidiyor. Biz yalnızca tahsilat yapmak zorunda bırakılıyoruz. Bu zam, ekonomik koşullar ve hastaların bütçeleri göz önüne alındığında orantısız ve sürdürülebilirlikten uzak. Sağlık hizmetlerinin kesintisiz ve erişilebilir olması için bu uygulamanın yeniden gözden geçirilmesini istiyoruz. Uzman görüşlerine dayanarak daha şeffaf, adil ve sürdürülebilir bir fiyat politikasının belirlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu, hem hastalar hem de sağlık sektörü paydaşları açısından büyük önem taşıyor.
EMEKLİLERDEN DE MUAYENE ÜCRETİ ALIYOR MUSUNUZ?
Hayır, emeklilerden muayene ücretini biz tahsil etmiyoruz. Bu ücret maaşlarından otomatik olarak kesiliyor. Ancak özellikle düşük gelirli vatandaşların sağlık hizmetine erişimini zorlaştıracak bir uygulama söz konusu. Muayene ücretleri hastalar üzerinde ek bir mali yük oluşturuyor. Kısa vadede bu bütçeye bir kaynak sağlasa da uzun vadede sağlık hizmetlerinin kalitesini ve sürekliliğini olumsuz etkileyerek dengesizlik yaratacaktır. Uluslararası politikalarla kıyasladığımızda bu ücretlerin oldukça yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Daha şeffaf ve sürdürülebilir bir fiyat politikasına ihtiyaç var.
ZARAR EDİYORUZ
Trabzon Eczacılar Odası Başkanı Özlem Uğurbaş Arslan, ilaç fiyat kararnamesinde güncelleme yapılmaması nedeniyle ekonomik olarak zor günler geçirdiklerini ifade etti. "Euro yükselirken biz hâlâ eski kurlarla çalışıyoruz" diyen Arslan, bu yüzden zarar ettiklerini açıkladı.
TAHSİLAT YAPIYORUZ
Arslan, muayene ücretlerinin tahsilatını yapmak zorunda bırakıldıkları için hastalarla karşı karşıya geldiklerini ifade ederek, "Vatandaş, ücretleri bizim aldığımızı sanıyor. Ancak bu paralar doğrudan devlete gidiyor. Biz sadece tahsilat yapıyoruz" dedi.
KARANLIK YIL
Oda Başkanı Arslan, hizmetlerin sürdürülebilirliği için siyasi partilerle görüşmeler ve savunuculuk çalışmaları yürüttüklerini belirterek endişesini de dile getirdi; "Sesimiz duyulmazsa 2025 yılı eczaneler için karanlık bir yıl olacak.” İşte Arslan ile gerçekleştirdiğimiz söyleşi;
İLAÇ FİYATLARI VE DEVLET POLİTİKALARI HAKKINDA DÜŞÜNCELERİNİZ NELERDİR?
Biz eczacılar her yıl Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile protokol imzalıyoruz. Ancak bu yıl, 1 Ekim 2024’te süresi dolan protokol sonrası henüz bir anlaşmaya varamadık. Görüşmeler hâlâ sürüyor ve mutabakat sağlanamadı. 2024 yılında beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasına dair alınan kararda, özel ecza depolarının kâr oranlarında güncelleme yapılmasına rağmen, eczanelerin durumuna hiçbir iyileştirme getirilmedi. Eczacıların ekonomik zorlukları görmezden gelindi. 1Ekim 2024’te yapılan güncelleme eczaneleri değil, daha çok ecza depolarını rahatlattı. Onlar bu süreçte nefes aldı ancak biz aynı desteği göremedik. Eczacıların da nefes alabilmesi için İlaç Fiyatlandırma Kararnamesi'nin Euro kuru üzerinden güncellenmesi şart. Güncelleme yapılmadığı için kâr oranlarımız ciddi şekilde düştü ve zarar etmeye başladık. En büyük talebimiz, bu kararnameyle belirlenen baremlerin yeniden düzenlenmesidir.
İLAÇ FİYATLARINI ARTTIRMAK YERİNE KOMİSYON ORANLARINIZIN YÜKSELTİLMESİNİ Mİ TALEP EDİYORSUNUZ?
Evet, öncelikli talebimiz kârlılık oranımızın artırılması. İlaç fiyatlarını biz belirlemiyoruz; bu tamamen devletin kontrolünde. Kur güncellenmediği için firmalar ilaçları düşük fiyatlarla, zararla piyasaya sürmek istemiyor. Bu yüzden birçok ilaca erişim sorunu yaşanıyor. Firmalar, yurtdışında daha yüksek kazanç sağladıkları için Türkiye'ye yeterli miktarda ilaç getirmiyor. Ülke piyasasına sunulan ilaçlar sınırlı kalıyor. Bu durum özellikle belli başlı ilaçlarda ciddi bir sıkıntıya yol açıyor.
Sağlık ürünlerinde tercihiniz eczaneler olmalı
ECZANE ÜRÜNLERİ VE İNTERNETTEN ALINAN ÜRÜNLER AYNI MARKA OLSA BİLE FARKLI İÇERİKTE Mİ?
Evet, internetten alınan ürünler taklit olabiliyor ve bu konuda büyük bir risk söz konusu. Eczaneler, ürünlerin güvenilirliği açısından en doğru ve emin adreslerdir. Biz eczacılar bile, bazı alışveriş sitelerinden alınan ürünlerin kaynağını araştırmak zorunda kalıyoruz. Bu yüzden internetten alışverişin güvenli olmadığını net bir şekilde söyleyebiliriz. Orijinal gibi görünen ürünler bile sahte olabiliyor. Eczanelerimizde ilaçlar, gıda takviyeleri, mamalar ve serumlar gibi ürünler belirli ısı ve nem koşullarında taşınıyor ve saklanıyor. Bu süreç, Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenen cihazlarla kontrol ediliyor. Uygun ortam koşulları sağlanmadığında ürünlerin güvenilirliği tehlikeye giriyor. Bu yüzden vatandaşlar, sağlık ürünlerinde eczaneleri tercih etmelidir.
2025 eczaneler için karanlık bir yıl olacak
Otuz binden fazla eczanemiz, artan maliyetler altında hizmetlerini zor şartlar altında sürdürüyor. Eğer sesimiz duyulmaz ve gerekli önlemler alınmazsa, 2025 yılı eczaneler için daha da karanlık bir yıl olacak. Sağlık kapılarının kapanmasına izin vermemek için "Sağlık kapımız kapanmasın!" mesajıyla farkındalık yaratmaya devam ediyoruz.
Eczacılar için de büyük problem
MUAYENE ÜCRETLERİNDEKİ ARTIŞA TAMAMEN KARŞI MISINIZ?
Artış elbette olmalı, ancak bu kadar yüksek oranlarda olmamalı. Ücretlerin aşırı yükselmesi sağlık hizmetlerine erişimi kısıtlıyor. Ayrıca, muayene ücretlerini bizim tahsil etmemizden dolayı vatandaşlarla karşı karşıya kalıyoruz. Bu durum eczacılar için de büyük bir sorun. Eczaneler olarak devletin belirlediği ilaç fiyatları üzerinden hizmet veriyoruz. Örneğin, devlet bir ilacın 30 liralık kısmını 20 lira olarak ödüyor, kalan farkı ise biz hastadan talep etmek zorunda kalıyoruz. Ancak bu farkın ve eczacının kârının hesaplanmasında adil bir düzenleme yapılmadığı için mağduriyet oluşuyor. 25 Ocak 2025’te Resmi Gazetede yayımlanan yeni zamlarla birlikte bu durum daha karmaşık bir hal aldı. Sosyal Güvenlik Kurumu adına vatandaşlardan bu ücretleri tahsil etmek istemiyoruz. Eczacılar olarak bu yükün bizden alınmasını talep ediyoruz, aksi halde hastalarla sürekli karşı karşıya geliyoruz.
ECZACILAR İÇİN HANGİ EĞİTİM VE GELİŞİM FIRSATLARI SUNUYORSUNUZ?
Sürekli mesleki gelişime büyük önem veriyoruz. Bu sadece bizim değil, tüm meslekler için önemli bir konu. Ancak biz eczacılar olarak hastalarla birebir temas halinde olduğumuz için meslektaşlarımızın bilgi ve yetkinliklerini güncel tutmak zorundayız. Sağlık sektörü hızla gelişiyor ve bu değişime ayak uydurmak, hastalara doğru ve güncel bilgiyi sunmak büyük bir önem taşıyor. Bu kapsamda çeşitli eğitim programları düzenliyoruz. Eğitim çalışmalarımızdan sorumlu bir eğitim komisyonumuz bulunuyor. Ayrıca sosyal aktiviteler, nöbet düzenlemeleri, sağlık uygulama tebliği ve reçete değerlendirmeleri gibi konularla ilgilenen farklı alt komisyonlarımız da mevcut. Afet komisyonu ve gençlik komisyonu gibi gruplarımız da meslektaşlarımızın gelişimine katkı sağlamak için faaliyet gösteriyor.
RÖPORTAJ: BAHAR AKBUĞA