Türk doktorların buluşu beyin tümörlü hastaların yaşam süresi tahminini kolaylaştırabilir

Baylor Tıp Fakültesi Nöroşirürji Bölümü'nde görev yapan Yardımcı Doçent Dr. Akdes Serin Harmancı, Texas Üniversitesi'nde öğretim görevlisi Arif Özgün Harmancı'nın da dahil olduğu bir grup araştırmacı ile birlikte kanser tedavisinde çığır açacak bir buluşa imza attı. Bu buluş, glioma beyin tümörü hücrelerinin tanımlanması ve hastaların yaşam süresinin tahmin edilmesine yardımcı olabilecek nitelikte.

Çalışmaların Odak Noktası: Glioma Tümör Hücreleri

Harmancı, araştırmalarının merkezi sinir sisteminin en yaygın tümörlerinden biri olan "glioma" üzerinde yoğunlaştığını belirtti. "Sorduğumuz soru şuydu: Glioma tümör hücreleri elektriksel olarak aktif mi? Yani, nöron özellikleri taşıyor mu?" diyen Harmancı, bu soruya yanıt ararken çok yeni bir yaklaşım uyguladıklarını ifade etti.

Harmancı’nın çalışmaları, hem yaşam süresini etkileyen faktörleri belirlemek hem de "kişiye özel tümör ilacı" gibi yeni tedavi yöntemleri geliştirilmesine olanak sağlayacak önemli sonuçlar doğuruyor. Harmancı, "Bir hastada hem glial hem de nöronal özellikler taşıyan hücrelerin yaygın olması durumunda, hayatta kalma sonuçlarının daha iyi olduğunu gördük" dedi.

Disiplinlerarası Bir Çalışma

Keşfin biyoloji ve informatik gibi farklı bilim dallarının katkısıyla ortaya çıktığını belirten Harmancı, "Uyguladığımız yaklaşımlar sonucunda, hem glia hem de nöron özelliğine sahip hücreler tespit ettik. Sağlıklı bazı beyin hücrelerinde de bu özellikleri gördük ve bunları hastaların yaşam süresiyle ilişkilendirdik" şeklinde konuştu.

Hastalardan alınan tümör hücrelerinin "yama dizilimi" adı verilen bir teknikle profillendiğini söyleyen Harmancı, bu yöntem sayesinde hücrelerin elektriksel aktivitesi ve genetik özelliklerinin analiz edildiğini belirtti. Toplanan geniş çaplı verilerin analizi için özel algoritmalar ve programlar geliştirildiğini ifade eden Harmancı, bu çalışmalar sonucunda tümör hücrelerinin bir kısmının hem glia hem de nöron özellikleri taşıdığının anlaşıldığını açıkladı.

Kişiye Özel Tedavi Umudu

ABD’de büyük ses getiren bu çalışmanın gelecekte "kişiye özel tümör ilacı" geliştirilmesine olanak tanıyacağını belirten Harmancı, "Kişiye özel moleküler değişiklikleri ve mutasyonları takip edebiliyoruz. Bu sayede kişiye özel tedavi yöntemleri daha etkili olabilir" dedi. Harmancı, bu çalışmaların hastalığın sonucunu tahmin etmek ve tedaviye yönelik önemli ipuçları sunmak açısından da önemli olduğunu ifade etti.

Türk Eğitimine Övgü

Lisans eğitimini Sabancı Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünde tamamlayan Harmancı, Türkiye’deki eğitim altyapısının çok güçlü olduğunu vurguladı. "Maddi destekler artırılırsa, bu tür çalışmalar Türk üniversitelerinde de yapılabilir" diyen Harmancı, ABD’de Türkiye’den gelen bilim insanlarının önemli katkılar sağladığını ifade etti. Harmancı, Türkiye’deki araştırmaların da gelişmesi için Türk üniversiteleriyle iş birliğinin artırılması gerektiğini belirtti.

Doktora sonrası çalışmalarını Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Prof. Dr. Murat Günel ile yürüttüğünü söyleyen Harmancı, ABD'deki Türk akademisyenlerin Türkiye ile bağlarını güçlü tutmaya çalıştıklarını ifade etti. Harmancı, Türk öğrencileri laboratuvarlarına kabul ederek onların eğitimine katkıda bulunma hedefinde olduklarını da sözlerine ekledi.