Yatırım riski 19 milyar dolar! OpenAI’ın kâr amacı gütme planı kriz yarattı
Yayın Tarihi: 09.09.2025 - 11:45
OpenAI’ın kâr amacı güden bir yapıya dönüşme planı, Kaliforniya ve Delaware başsavcılıklarının yanı sıra sivil toplum örgütleri ve sendikaların sert tepkisiyle karşılaşıyor. Şirketin yaklaşık 19 milyar dolarlık yatırım desteğini riske atan süreç, ChatGPT’nin güvenliği ve kamu yararına bağlılık tartışmalarını da beraberinde getiriyor.
Yapay zeka devi OpenAI, kâr amacı güden bir şirkete dönüşme planı nedeniyle ciddi siyasi ve hukuki engellerle karşılaşıyor.
Kaliforniya ve Delaware başsavcılıkları, şirketin yeniden yapılanma sürecini incelemeye alırken; hayır kuruluşları, sendikalar ve sivil toplum örgütleri de planın kamu yararına aykırı olduğunu savunuyor.
Yatırım riski ve finansman endişesi
Sam Altman liderliğindeki şirket, dönüşümü gerçekleştiremezse yaklaşık 19 milyar dolarlık fonu koşullu olarak sağlayan yatırımcıların desteğini kaybetme riskiyle karşı karşıya. Bu da OpenAI’ın maliyetli veri merkezleri, özel çipler ve yapay zeka araştırmaları gibi stratejik yatırımlarını sekteye uğratabilir.
Başsavcılıklardan inceleme
Kaliforniya ve Delaware başsavcılıkları, “hayır kurumu güven yasası” kapsamında planın hayırsever kaynakları özel hissedarların çıkarına kullanıp kullanmadığını denetliyor. Ayrıca, son dönemde ChatGPT ile uzun süreli etkileşim sonrası yaşanan intihar vakaları da gündeme taşındı.
Başsavcılıklar, bu ölümleri OpenAI’ın kamu yararı misyonundan uzaklaşıp kâr önceliklerini öne çıkardığının bir göstergesi olarak değerlendirdi.
Lobi faaliyetleri ve verilen tavizler
Tepkiler üzerine OpenAI, Kaliforniya Valisi Gavin Newsom’a yakın isimlerle Sacramento’da lobi faaliyetleri yürütmeye başladı. Ayrıca sivil toplum örgütlerine 50 milyon dolar destek sözü verdi.
Mayıs ayında açıklanan yeni plana göre, kâr amacı güden şirketin kontrolünün hâlâ kâr amacı gütmeyen üst kuruluşta kalacağı duyuruldu.
Artan baskılar karşısında şirket, tam kâr amacı güden yapı yerine Public Benefit Corporation (PBC) modeline yönelme kararı aldı. Bu yapı, yatırımcı çıkarlarını gözetirken kamu yararını da korumayı amaçlıyor. Ancak uzmanlar, bu değişimin muhalefeti tamamen ortadan kaldırmaya yetmeyeceğini belirtiyor.
2015’te kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kurulan OpenAI, daha sonra Microsoft ve diğer yatırımcılardan on milyarlarca dolarlık fon toplamayı sağlayan kâr amaçlı yan kuruluş modeliyle faaliyet göstermeye başlamıştı. Yeni tartışmalar, şirketin kuruluş misyonuyla bugünkü hedefleri arasındaki gerilimi yeniden gündeme taşıdı.