Bilim insanları, uzayda karanlık maddeyi tespit etmeye yönelik cesur bir plan açıkladı
Yayın Tarihi: 12.02.2025 - 09:31
Yeni bir dedektör, karanlık maddenin gizemini çözmeye daha da yakınlaşıyor. İngiltere'nin Southampton Üniversitesi'ndeki fizikçiler, mikrogravitede grafit levhalarını havada tutarak, bu kaçak maddeye işaret edebilecek küçük anormallikleri aramak için bir cihaz üzerinde testler yapıyor.
Southampton Üniversitesi'nden fizikçi Tim Fuchs, "Karanlık madde, bilim insanlarının hala cevabını aradığı temel sorulardan biri – evrenimizin yapısını belirliyor, ancak henüz tespit edilemiyor.Karanlık maddenin ne olabileceğine dair birçok teori var, ancak Dünya'da yapılan hiçbir deney, onu tespit edebilmiş değil" diyor.
Evrendeki gizemli denge
Evrende gözlemlediğimiz normal madde miktarı ile görünen yerçekimi arasındaki büyük fark, karanlık maddenin varlığını işaret ediyor. Basitçe söylemek gerekirse, yıldızlar, gezegenler ve tozdan oluşan normal maddeden çok daha fazla yerçekimi var. Galaksilerin dış kısımlarının dönme hızını veya büyük kütlelerin etrafındaki uzay-zamanın nasıl eğildiğini incelediğimizde, karanlık maddenin normal maddeden yaklaşık altı kat daha fazla olduğunu anlayabiliyoruz. Ancak ne yazık ki, karanlık maddenin ne olduğu hakkında kesin bir fikrimiz yok.
Karanlık maddeyi bulmak için yeni bir yöntem
Fuchs ve ekibi, bu büyük soruyu çözmek için devrim niteliğinde bir deney üzerinde çalışıyor. Deney, "Jovian-1" adlı bir uyduyla Dünya yörüngesine fırlatılacak ve burada karanlık maddenin varlığına dair ilk kez bir işaret arayacak.
Fuchs, deneylerinin daha önce hiç denenmemiş bir yöntem olduğunu belirtiyor: "Mıknatıslar arasındaki grafiti, sıfır yerçekiminde küçük kuvvetlere karşı son derece hassas hale getireceğiz.Eğer karanlık maddenin yoğunluğu yeterince yüksekse, karanlık bir 'rüzgar', levitasyon yapan parçacıklarımızı, ölçebileceğimiz kadar iterek, ilk kez tespit edebiliriz" diyor.
Yeni bir uydu, yeni bir umut
Jovian-1, İngiltere'deki Southampton, Portsmouth ve Surrey Üniversiteleri'ndeki öğrenciler tarafından tasarlanmış birkaç deney taşıyacak ve uydu, 2026'nın başlarında fırlatılacak. Ancak bu sonuçların gelmesi biraz zaman alabilir. Fakat bu sonuçlar geldiğinde, karanlık madde hakkında çok daha fazla bilgi edinmemizi sağlayabilir.
Fuchs, "Bazı teoriler, karanlık madde etkileşim oranının o kadar yüksek olabileceğini öne sürüyor ki, atmosferimizi veya dedektörlerin kurulduğu dağları geçemiyor olabilir. Bu, karanlık maddeyi tespit etmeye yönelik birçok büyük Dünya deneyinin kesin sinyaller verememiş olmasının açıklaması olabilir. Bizim misyonumuz, bu levitasyon teknolojisini uzayda kullanan ilk deney olacak ve karanlık maddeyi Dünya'nın üstünde tespit edebileceğimizi kanıtlamayı umuyoruz" diyor.
Bu yeni çalışma, bilim insanlarının karanlık maddeyi keşfetmek için giriştikleri cesur adımlardan sadece biri. Sonuçlar, evrenin en büyük gizemlerinden birini çözmede önemli bir adıma dönüşebilir.