Kambur balinaların şarkıları insan konuşmasına benziyor

Bilim insanları, kambur balinaların söylediği şarkıların insan dillerine çarpıcı bir benzerlik gösterdiğini keşfetti. Eş bulma amacı taşıdığı düşünülen bu şarkıları sadece erkek balinalar söylüyor. Şarkılar uzun ve ayrıntılı olup, belirli sesler kalıplar halinde tekrar ediyor.

Zamanla değişen balina şarkıları
Araştırmalar, kambur balinaların şarkılarının zaman içinde yavaş yavaş değiştiğini gösteriyor. Yeni ses kalıpları eklenirken, eski melodiler zamanla ortadan kayboluyor. Ancak bu öğrenme sürecinin nasıl gerçekleştiği bilinmiyordu.

Bilim insanları balina şarkılarını analiz etti
Bu gizemi çözmek isteyen uluslararası bir araştırma ekibi, Büyük Okyanus’taki Yeni Kaledonya çevresinde 8 yıl boyunca kaydedilen balina şarkılarını inceledi. İlk olarak, şarkılardaki sesleri harflerle kodlayarak analiz etmeye başladılar.

Science dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, araştırmacılar şarkılarda belirli seslerin belirli kalıplarla tekrar ettiğini tespit etti. Örneğin, bir yıl boyunca "homurtu, homurtu, ciyaklama" kalıbı AAB olarak adlandırılırken, başka bir yıl "inleme, ciyaklama, homurtu" kombinasyonu CBA şeklinde kodlandı.

Bebeklerin konuşmayı öğrenmesiyle benzerlik taşıyor
Ekip, balinaların bu şarkıları öğrenme sürecini anlamak için bebeklerin kelime öğrenme yöntemini inceledi. Bebekler, çevrelerinde duydukları konuşmalarda kelimeler arasındaki sınırları fark etmeye çalışır. Araştırmacılar, kambur balinaların da benzer bir öğrenme yöntemi kullandığını keşfetti.

Bilim insanları, analiz ettikleri şarkılarda sık sık birbirini takip eden sesleri kelime benzeri alt gruplara ayırdı. Örneğin, kısa bir ıslığın ardından gelen ciyaklama belirli bir alt grup oluşturuyordu. Araştırmacılar, bu alt grupların insan dillerindeki kelimelere benzer şekilde dağıldığını buldu.

Balinaların şarkıları insan dillerine benzer yapıda
Çalışma, balina şarkılarının insan dilinde geçerli olan Zipf yasasına uyduğunu gösterdi. Zipf yasasına göre, bir dilde en yaygın kullanılan kelime, ikinci en yaygın kelimeden iki kat daha fazla tekrarlanır. Ayrıca en yaygın kullanılan balina seslerinin, insan dillerinde en sık kullanılan kelimeler gibi daha kısa olduğu tespit edildi.

Araştırma ekibinden Simon Kirby, bu keşfi "Grafiğin ortaya çıktığı anı asla unutmayacağım. İnsan dilinde gördüğümüz tipik bir grafikle tamamen aynıydı" sözleriyle anlattı.

Deniz memelileri arasında benzer öğrenme yöntemleri

Bu bulgular, kambur balinaların şarkılarının karmaşık anlamlar taşıdığı anlamına gelmese de, onları öğrenme süreçlerinin bebeklerle benzer olduğunu gösteriyor. Başka bir araştırma, 16 yunus ve balina türünün 11'inde, insan dillerinde geçerli olan Menzerath yasasının izlerini ortaya çıkardı. Bu yasa, uzun cümlelerin daha kısa kelimelerden oluştuğunu öne sürüyor. Ayrıca Zipf yasasının 5 türden ikisinde de geçerli olduğu belirlendi.

Araştırmacılardan Mason Youngblood, "Çalışmalarımız birlikte ele alındığında, kambur balina şarkılarının daha verimli ve öğrenmesi kolay bir şekilde evrimleştiğini gösteriyor" dedi.