Dünya’nın, “Tadelle” ve “Sarelle” markaları ile tanıdığı Sagra’nın temelleri 1964 yılında Kahraman Sağra tarafından atılır. Almanya’dan, hükümetin de maddi desteği ile makineler getirir ve 1970’li yılların ortalarından itibaren de fındığı işleyerek(kabuktan arıtıp, kavurarak) satmaya başlar.

Fındıkta bir devrimdir.

Fındık çuvaldan çıkmış ve ilk kez işlendikten sonra satılmaya başlanmıştır. Kavurma ile başlayan bu süreç daha sonra kakao ile fındığın birleşmesiyle oluşan çikolata olarak raflarda yerini almaya başlar.

Türkiye genelinde 250 satış mağazası, Türk milli takımı başta olmak üzere önemli sponsorluklar… Dünyada çikolatada marka olmaya başlanan süreci de, Kahraman Sağra’nın vefatı sonrası oğulları; Ünal, Yener ve Bekir Sağra yürütür.

Sağra’dan mağaza almak için ünlü siyasiler, bakanlar, hatta Başbakanlar devreye girmeye başlar.

Cumhurbaşkanları, başbakanlar, bakanlar Karadeniz gezilerinde Sağra’yı atlamadan geçmezler. Çünkü bir Dünya markası olmasının yanı sıra çalışan sayısı da 2 bini aşmıştır.

Sagra, çikolatanın ne olduğunu da öğretmiştir. Artık tüketici içindeki fındık oranına bakmaya başlamıştır. Bu, bazı firmaları rahatsız eder. Çünkü daha fazla fındık, daha fazla maliyet demektir.

Merhum Vehbi Koç bile bu Anadolu devini çok merak eder, kıskanmak yerine bir de moral ziyareti gerçekleştirir, Sağra’nın hikayesini yerinde ve ilk ağızdan dinler.

Sagra, ülke içindeki special mağazalarına ve ihracata ürün yetiştirmeye zorlandığı bir dönemde, ekonomik krize girer. Bunun başlangıcı hammadde, yani fındık temininde yaşadığı zorluklardır.

Bazı tüccarlar bindikleri dalı kesmektedir.

Sagra, Dünyanın en fazla fındık üreten ülkesi Türkiye’de, Türkiye’de de en fazla fındık üreten ili Ordu’da hammadde, yani fındık sıkıntısı çekmektedir.

Organize bir baskı ve çembere alınmıştır.

Sağra ailesi bu organize hammadde sıkıntısından kaynaklı ekonomik zorluklara daha fazla dayanamaz ve 1994 yılında Bayındır Holding tarafından satın alınır. Bayındır’ın da batmasının ardından TMSF’ye geçer. 2007 yılında da Toksöz Grup tarafından satın alınır.

2021 yılında de Sagra’yı bu kez OYAK Grubu satın alarak şirketleri arasına katar.

Bu Sagra’nın kısa bir geçmişi.

60 yıl önce Sagra’nın, Türk fındıklı çikolataları Dünya markası olurken, günümüze baktığımızda ise Dünyada en çok tercih edilen çikolatalar, hala içinde fındık olanlar. Ama nedense üreticileri içinde Dünyaya mal olmuş bir Türk markası yok.

Gelelim sadede.

Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM), geçen ay ‘Türkiye’nin İlk 1000 İhracatçısı’ firmasını açıkladı. İlk sırada yine İtalyan firması Ferrero var.

2016 yılından bu yana da liste başı.

60 yıl önce teknolojinin gelişmediği bir döneminde Sağra ailesinin yaptığı atılım ve yarattığı Dünya markasından, 60 yıl sonra düştüğümüz garip bir durum.

Yani, Dünya fındığının yüzde 75’ini tek başına üreten bir ülkede son 8 yıldır en fazla fındık ihracatını, bizim 5’te 1’imiz kadar fındık üreten İtalya’da yerleşik bir firma yapıyorsa, bu ayıp da bize yeter!