Daima en iyisini hak ettiğinizi ve onu seçmek için oldukça savaş verdiğinizi fark ettiniz mi? Bütün seçenekleri tek tek irdeleyip karar vermeye çalıştınız mı? Aldığınız her kararın ve seçtiğiniz her ihtimalin sonrasında oldukça tanıdık bir şüpheniz oldu mu? Ya daha iyi bir seçenek varsa?

‘Fear of better options’ ya da kısaltılmış haliyle FOBO, daha iyi seçeneklerin var olmasından korkma haline verilen isim.

FOBO kavramını ilk kez dile getiren isim girişimci ve yazar Patrick McGinnis’e göre, karar vermek yalnızca bir seçeneğe karar kılmak değil; aynı zamanda bir seçenekten vazgeçmek anlamına geliyor. Bu sebeple, FOBO’yu yalnızca en iyi seçenek kaygısıyla sınırlandırmamalı ve vazgeçme korkumuzu da göz önünde bulundurmalıyız. İşte sorun da burada başlıyor ya seçmediğimiz daha iyisi ise?

Modern çağa özgü bu korku, sahip olunan seçenekler arasında seçim yapmayı zor hale getiriyor. Bu korkuya ya da kaygıya sahip kişi, karar vermeden önce bütün seçenekleri tüm detaylarıyla araştırıyor ve karar verme sürecini çıkmaza sokarak sonuca ulaşmayı zorlaştırıyor. Çünkü seçeneklerin detaylarında ve çeşitliliğinde kayboluyor.

Yetişkin bir birey ortalama olarak günde 30 bin karar verir. Üstelik bu kararlar o gün ne giyeceği, toplu taşımaya bindiğinde nerede oturacağı konusunda sıradan kararlardan oluşur. Bunların haricinde bazen işle alakalı gelen bir teklif ya da bir yatırım fırsatı gibi etki alanları geniş kararlar da olabilir.

Karar alma mekanizmamız birçok kriteri değerlendirmemizi gerekli kılıyor. Beklentilerimiz, deneyimlerimiz, ihtiyaçlarımız, arzularımız, umutlarımız, hayal kırıklıklarımız, hepsi karar almamızı etkiliyor. Doğru kararı almak, en doğrusunu seçmek gerginlik ve stres yaratıyor. Seçenekler arttıkça karar vermek zorlaşıyor.

Bu gerilim ve kaygının altında yatan nedenler:

Narsizm: Bireyin en muhteşem, en iyi, olası en “doğru” seçeneği hak ettiğine inanması, kendini ayrıcalıklı görmesi, verdiği karar ile de karşı tarafı onurlandırdığını düşünmesi oldukça sorun yaratır. Narsistler hata yapmazlar, yapsalar da kabul etmezler, bu yüzden karar vermek onlar için zordur.

Mükemmeliyetçilik: Alınan her kararın, tüm seçimlerin mükemmel olmasını arzulayan tarafınız harekete geçmekte zorlanıyor. Hiçbir karar, seçim, mükemmel olamaz. Size uygun olabilir, sizin arzu ettiğiniz olabilir, sizi heyecanlandıran, motive eden olabilir ama en mükemmel olamaz. Mükemmeli aramak mutluluğu örseler, el de olanı değersizleştirir.

Eğer ki;

Sık sık “Belki, bilmiyorum, konuşuruz” diyerek insanları başınızdan savıyorsanız,

Daha iyisini bulmak için hiçbir şeye ya da kimseye kendinizi tam vermiyorsanız,

Netleşmek gerektiğinde ortadan kayboluyorsanız,

Size sunulan seçeneklerle yetinmiyorsanız,

Kararınıza bağlı olarak etrafınızdakilerin durumunu önemsemeden sadece kendinizi düşünüyorsanız, FOBO’lanmışsınız demektir.

Bu durumda yapmanız gereken;

Hatırlayın. Başından beri ne istiyordunuz?

Gerçekten sizi heyecanlandıran ve endişelendirenleri belirleyin.

Seçeneklere ne istediğiniz konusunda netleşmeden bakmaya başladıysanız durun. Seçenekler yorar, kafa karıştırır. Başa dönün. (Ne istediğinize odaklanın.)

Seçmediklerinize karşı pişmanlık duymak yerine seçtiğinizin yarattığı fırsatlara odaklanın.

En etkili yöntem ise ikna. Kendinizi ikan edin.

Soru ve görüşleriniz için benimle iletişime geçebilirsiniz.