Bireyin günlük bağırsak alışkanlığı dışındaki sayıda ve sulu
kıvamda dışkılaması ishal olarak değerlendirilir.
Virüslerden bakterilere, parazitlerden ilaçlara,
kemoterapiden radyoterapiye, emilim bozukluklarından tümörlere, tiroid
hastalıklarından bağırsak dokusu
kaynaklı hastalıklara, romatizmal hastalıklardan psikolojik kökenli
hastalıklara kadar pek çok neden ishale sebep olabilir.
İshal şikayeti ile gelen hastaların antibiyotik ya da kas
gevşetici gibi herhangi bir ilaç kullanması, bir gıdaya alerjisinin ya da
tolerans bozukluğunun olması, tiroid kaynaklı, romatizmal ya da tümöral bir
hastalık tanısının bulunması, devam eden kemoterapi ya da radyoterapi süreci
içinde olması önemlidir ve nedenin ne olduğunu düşündüren bulgulara göre
yapılacaklara yön verilir. İshal tedavisinde ana prensip, hastalığa neden olan
etkeni ortadan kaldırırken, kaybedilen sıvının yerine konmasıdır.
Mikroorganizmalara bağlı ishaller, sebep olan etkenlerin
ağız yolu ile alınması sonucu meydana gelir. Yani ishale neden olan virüs,
bakteri ya da parazit vücudunuza su ya da gıda tüketimi ile veya bunların
bulunduğu bir yere temastan sonra yıkamadan ağzınıza dokundurduğunuz elleriniz
aracılığıyla bulaşır.
Her gıdayı tüketmeden önce yıkamak ya da pişirmek söz konusu
olmadığına göre gıdaları hazırlama, saklama ve sunma koşullarına özen göstermek
ve güvenli su kaynağı kullanmak bu nedenle çok önemlidir.
Çiğ et ile pişirmeden yenecek hiç bir malzeme temas
etmemeli, aynı zeminde, aynı bıçak kullanılarak kesilmemeli ve buna özellikle
salata hazırlama sırasında dikkat edilmelidir. Sebze ve meyveler iyi yıkanmadan
tüketilmemelidir.
Tuvaletten ya da çocuk bezi değiştirdikten sonra, yemekten
önce ve sonra, diş fırçalama, burun temizliği, abdest alma gibi işlerden önce
ve sonra, yiyecek hazırlamadan önce ve sonra, hapşırma ve öksürmede eller
kullanıldıysa sonrasında el hijyeni sağlanmalı ve eller mutlaka yıkanmalıdır.
Özellikle tuvaletten sonra yıkanmayan eller, aile içinde ve toplumda başka
insanlara bulaşmaya neden olan en büyük etkendir. İshal şikayeti geçse bile
kişiden kişiye bulaş bir süre daha mümkün olabileceğinden, tuvaletten sonra
doğru ve etkili el yıkamaya özen göstermek gerekir.
Özellikle yazın, uygun koşullarda olmayan havuz ve deniz
suyu yutmak, sıcakta bozulacak gıdaları uygun saklama koşullarında muhafaza
etmeden tüketmek, açıkta satılan ve sinek-böcek teması olan besinleri tüketmek,
meyve-sebze yıkamalarında kirli su kullanmak ve el yıkamayı ihmal etmek
mikrobik etkenlere bağlı ishale neden olabilir.
Düzelinceye kadar etkene yönelik uygun tedaviye ek olarak
bol su tüketmek, yağsız ve posasız yiyecekler içeren ishal diyeti uygulamak ve
hekiminizin uyarılarını dikkate almak faydalı olacaktır.
Sağlıcakla kalın.