Rusya, İran’ı yüzüstü mü bıraktı? İsrail saldırıları karşısında Kremlin sessiz

New York Times yazarı Paul Sonne, İsrail’in İran’a saldırıları sürerken Rusya’nın Tahran’ı yalnız bırakmasının ardındaki soğuk siyasi hesapları ortaya koyuyor. Kremlin’in sessizliği ne anlama geliyor?

New York Times yazarı Paul Sonne, İran’ın İsrail’in nükleer tesisleri ve askeri liderlerini hedef alan saldırılarla sarsıldığı bir dönemde, stratejik ortağı Rusya’nın neden sessiz kaldığını çarpıcı bir şekilde analiz ediyor. İran, Vladimir Putin ile savunma odaklı bir ortaklık anlaşması imzalayarak Moskova’dan destek beklerken, Kremlin’in jeopolitik çıkarları ve Ukrayna savaşı öncelikleri, Tahran’ı yalnız bırakmasına yol açıyor.

Sonne: Rusya’nın Soğukkanlı Hesabı

Paul Sonne’a göre, Rusya’nın İran’a destek vermemesi, Moskova’nın İsrail ve ABD ile çatışma riskinden kaçınma çabasını yansıtıyor. Rusya-İran ilişkileri uzmanı Nikita Smagin’in Sonne’a verdiği demeçte, “Rusya, İran’ı kurtarmanın buna değmeyeceğini düşünüyor. Bu, Moskova için bir gerçek” ifadeleri, Kremlin’in pragmatik tutumunu özetliyor. Sonne, Rusya’nın Ukrayna’daki savaş ve Batı yaptırımlarına karşı ayakta kalmak için Orta Doğu’daki diğer ortaklarıyla, özellikle Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’la ilişkilerini koruma önceliğini vurguluyor.

İran’ın Hayal Kırıklığı

Sonne, İran’ın Rusya’dan beklediği askeri desteği alamadığını belirtiyor. Tahran, yıllardır Moskova’dan uçak ve hava savunma sistemleri talep etse de, Smagin’in Sonne’a söylediği gibi, “Rusya neredeyse hiçbir şey vermedi.” İran’ın nükleer tesisleri ve enerji altyapısı İsrail’in saldırılarında zarar görürken, üst düzey askeri liderlerinin öldürülmesi, Tahran’ı savunmasız bıraktı. Sonne, bu durumun İran’ın Moskova’ya duyduğu güveni sarstığını ve Rusya’nın Orta Doğu’daki etkisinin zayıfladığını gösteriyor.

Kremlin’in Diplomatik Oyunu

Paul Sonne, Rusya’nın çatışmaya doğrudan müdahil olmak yerine arabulucu rolü üstlenmeye çalıştığını yazıyor. Putin, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmelerinde, İran’ın nükleer programı konusunda müzakerelere yardımcı olabileceğini ifade etti. Sonne, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın İran’a müzakere masasına dönme ve zenginleştirilmiş uranyumu teslim etme çağrısını aktarırken, Kremlin’in ABD ile ilişkileri sıfırlama çabasında olduğunu belirtiyor. Ancak Kaliforniya’daki James Martin Nükleer Yayılmanın Önlenmesi Çalışmaları Merkezi’nden Hanna Notte’nin Sonne’a verdiği demeçte, “Rusya, Ukrayna’yı konuşmadan bu ilişkiyi sıfırlamaya çalışıyor” diyerek Moskova’nın kısıtlı manevra alanına dikkat çekiliyor.

Sonne, Rusya’nın İran’ı yalnız bırakmasının, Moskova’nın bölgedeki etkisini daha da azalttığını savunuyor. On yıl önce Suriye’de Beşar Esad’ı desteklemek için askeri müdahalede bulunan Kremlin, Esad’ın 2024’teki çöküşüyle bu çabasında başarısız olmuştu. Smagin’in Sonne’a söylediği gibi, “Bu durum, Rusya’nın Orta Doğu’daki pozisyonunun kesin olarak zayıflamasına yol açıyor.” İran’ın Moskova’ya güveninin sarsılması, Kremlin’in Körfez ülkeleri ve İsrail’le ilişkilerini koruma çabasını karmaşıklaştırıyor.

Müzakereler Ufukta mı?

Sonne, Kremlin’in arabuluculuk teklifine rağmen, İsrail’in İran’ın Kudüs Gücü ve devlet yayıncısını hedef alan saldırılarını genişletmesiyle müzakerelerin kısa vadede olası olmadığını belirtiyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun İran hükümetinin çöküş ihtimalini dışlamadığına dikkat çeken Sonne, Rusya’nın İran’a sınırlı desteğinin, Tahran’da hayal kırıklığı yarattığını vurguluyor. Moskova’nın petrol fiyatlarındaki yükselişten memnuniyeti ve İran’ın nükleer silah geliştirmesine karşı tutumu, Kremlin’in temkinli yaklaşımını pekiştiriyor.