Trabzon’da Moloz ile Tıp Fakültesi arasında hizmet veren Moloz Dolmuş Durağı Şoförleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hasan Kalmuk, gazetemiz muhabirlerinden Yusuf Arslan’ın sorularını yanıtladı. Trabzonspor’un kendilerini hayal kırıklığına uğrattığını belirten Kalmuk, “Futbola çok meraklı biri değilim ama Trabzonspor yenildiği zaman bir hafta moralim bozuk oluyor. Sadece ben değil durakta çalışan diğer arkadaşların da morali bozuk oluyor” dedi. Durağın tanıtımı, sıkıntıları, güzergah bilgisi, siyasilerden beklentilerinin yer verildiği röportajımızda biz sorduk, Başkan Kalmuk cevapladı.

CEMİYETİN HASAN BABA’SI

■ Durağınızın geçmişi hakkında bilgi verebilir misiniz? Siz kaç yıldır başkanlık yapıyorsunuz? Durağımızın kuruluşu 60 sene öncesine dayanmaktadır. 26 senedir de ben durakta başkanlık yapıyorum. Burada zamanın Deli Mehmet diye tabir edilen bir grup vardı. Onlar bu durağı kurmuştu. O zamanlarda Trabzon’da durak denen bir şey yoktu. Benim asıl mesleğim kaporta ustalığıdır. Benim zamanında D plakalı dolmuş arabam vardı. Ama o zamanlarda duraklar ayrılmadığı için her yolcuyu istediğin yere taşıyabiliyordun. Her taraf serbestti. Çok karışık bir durum vardı. Sonradan duraklar sabitleşmeye başlayıp, duraklar kendini tanımaya başladı. ‘Bu hat benimdir, sen buraya giremezsin’ diyenler oldu. Değirmedere’ye çalışan sadece oraya çalışacaktı, Boztepe’ye veya Fatih’e çalışamazdın. Buradaki eski şoförlerin bazıları Moloz ile Fakülte arasında çalışmayı hiç istemezdi. Çünkü Kalkınma Mahallesi’nin yolu patates tarlası gibiydi. Ama bunun önü parlaktır, sonuçta fakültedir burası dedik. Daha sonra biz oraya çalışmaya başladığımızda o bölgede çalışan bazı duraklar ‘buraya gelmeyin, burası bizim bölgemizdir’ dediler. Ara sıra münakaşalar da yaşadık. Ama şimdi şoförler arasında bile bir sıkıntı olsa hemen aramızda çözerek tatlıya bağlıyoruz. Ayrıca cemiyetteki en yaşlı üye olduğum için çoğu arkadaş bana Hasan Baba diye seslenir.

■ Durağınızda kaç araç ve şoför esnafı ile hizmet veriyorsunuz? Durağımız minibüs dolmuşçuluğuna geçmeden önce 54 taksi dolmuş ile hizmet veriyorduk. Birleşme sonrasında 27 minibüs olduk. Daha sonra Meydan bölgesini rahatlatmak için belediye başkanları bize araba verdi. Yukarı taraftan gelen 7 araçla birlikte şu an 34 aracımızla hizmet veriyoruz. Durağımıza bağlı 56 üyemiz var. 30 da şoför esnafı arkadaş direksiyon sallıyor. Çoğu arabada şoför çalışır, bazılarında sadece mal sahipleri çalışmaktadır.

Hayal kırıklığı yaşıyoruz

■ Trabzon’daki hususi araçlarla ilgili yaşadığınız sıkıntılar nelerdir? Durağımız şehir içine girmediği için hususi araçlardan yana şehir içi çalışan arkadaşlar kadar sıkıntı yaşamıyoruz. Ancak yol kenarları hususi araçların otoparkı haline geldi. Yolcularımız bizi cemiyete şikayet ediyorlar. ‘Neden beni yolun ortasında indirdin?’ diye. Biz de ‘şoför arkadaşa bir sorun bakalım yolun kenarlarında indirebileceği bir yer var mı? Demek ki şoför uygun yer bulamadı da sizi orada indirdi’ diyoruz. İndirmese gene tartışma çıkacak ki beni neden indirmedin? Ayrıca duraklara ayrılmış olan yolcu indirme yerleri hem hususi araçlar tarafından hem de başka duraklara bağlı araçlar tarafından işgal edildiği için duraklara yanaşma gibi bir şansımız yok.

■ Müşterilerinizden genelde size yöneltilen ‘Müsait bir yerde inebilir miyim?’ sorusunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Yolcularımızı duraktan durağa indirme gibi bir şansımız yok. Yolcu ‘ineceğim’ dediği zaman en fazla 10 veya 15 metre içerisinde indirmen gerekiyor. Ama hattımız üzerinde öyle yerler var ki oralarda yolcu indirmemize ihtimal yok. Ancak yolcular gene de inmek için ısrar ediyor. Vatandaşlarımız biz şoför esnafına karşı biraz daha duyarlı olabilirse daha iyi olur. Başka illerde hizmet veren dolmuşlara vatandaşlar binebilmek için 100 metre veya daha fazla yol gidiyor. Ama Trabzon’da öyle bir alışkanlık yok. Vatandaş istiyor ki yola çıkar çıkmaz arabaya bineyim. Halkımızda bu alışkanlık var.

SANKİ CENAZE VAR!

■ Trabzon siyasilerinden beklentileriniz neler? Trabzon siyasilerinden herkes ne bekliyorsa biz de onları bekliyoruz. Trabzon’a yatırımlar yapmalarını bekliyoruz. Söylenen vaatlerin yerine getirilmesini bekliyoruz. Biz üzerimize düşen görevi yaparak onları parlamentoya gönderdik. Şimdi bekliyoruz.

■ Trabzonspor hakkında neler söyleyebilirsiniz? Trabzonspor bizi hayal kırıklığına uğratıyor. Futbola çok meraklı olan biri değilim ama Trabzonspor yenildiği zaman bir hafta moralim bozuk oluyor. Sadece ben değil durakta çalışan diğer arkadaşların da morali bozuk oluyor. Sanayi bölgesinde 25 sene kadar kaporta ustalığı yaptığım sırada yenildiğimiz hafta sanayide suratlar asılırdı. Sanki esnafın cenazesi var. Ama yendiği zaman moraller yerine geliyor.

Altuntaş’ın duyarlılığı

■ Trabzon Şoförler Odası’ndan beklentileriniz nelerdir? Trabzon Şoförler Odası’ndan gerekli olan bütün beklentilerimizi sağlayabiliyoruz. Durakla ilgili veya başka şekilde ne sıkıntımız var ise Turan Altuntaş bir telefon uzağımızda. Hemen duruma müdahale ediyor. Çok öncelerden yolcularımız Moloz’daki durağımızda araba beklediği zaman yağmurlu havalarda ıslanıyorlardı. Biz buraya tente yaptırmak istedik. Belediye ekipleri ‘buraya bunu takamazsınız’ dediler. Belediye tarafından buraya bir ekip gönderip inceleme yaptılar. Bir tente yapılmasını uygun bulmadılar. Biz de Cemiyet Başkanımız Turan Altuntaş’a durumu ilettik. 1 saat içerisinde gereği neyse yapıldı. Tentemiz yerine takıldı. Durağımızın bir sıkıntısı olduğu zaman belediye başkanlığına çıkıp derdimizi anlatma gibi bir şansımız yok. Trabzon Şoförler Odası Başkanı Turan Altuntaş da dedi ki, “Eğer şoför esnafının belediyeye veya başka bir makama iletilecek bir sıkıntısı varsa önce bana söylesin, sonra biz gereğini yapalım”. Bizim mesleğimizden gelip yetişen biri derdini ve neler yaşayacağını bildiği için sıkıntılarımız hemen çözülüyor.



Gönüllü çalışıyoruz

■ Mal sahipleri durağın sıkıntıları ile ilgileniyor mu? Bizim durağımızda kiraya araba vermek yasaktır. Bir ara verdik altından kalkamadık. Şu an eğer bir araba 2 ortak ise birkaç yıl biri çalışıyor, birkaç yılı biri. En az 2 yıl olmak üzere sadece bir şoför çalıştırır. Eğer 2 veya 3 yılın sonunda diğer kişinin çalışma imkânı yoksa devam ettirilebilir. Bu sefer kira işi devreye giriyor. Çalışan arabadaki kişi çalışmayan kişiye kira veriyor. Mal sahiplerimizin arasında durağımıza sahip çıkan var. Ancak yurtdışında olanlar var. Arabasının durumundan haberi olmayan üyeler bulunuyor. 56 mal sahibinden ancak yarısı durağına sahip çıkıyordur. Bu konudan dolayı bir ara durak başkanlığını bırakma noktasına geldim. Bu işi yapmak kolay bir şey değil, üstelik ücreti de yok. Gönüllü olarak çalışıyoruz.

İşimize yaramadı

■ Durakta arabalar arası iletişimi nasıl sağlıyorsunuz? Durağımızda ne Bas-Konuş sistemi bulunuyor ne de telsiz sistemi. Cep telefonlarından başka iletişim aracı yok. Çünkü bir dönem Bas-Konuş sistemine geçtik. Özel bir operatör şirketinden bir arkadaş durağımıza gelerek bunu alın baya hesaplı, işinize de yarar dedi. O zamanlar durağımızda 32 araba vardı. Biz 36 tane Bas-Konuşlu telefon aldık. Ama bunların ücretlerini ödemekten bezdik. Daha sonra buradaki şubelerini kapattıkları için biz kapatmak istiyoruz. Kapatacak yer bulamıyoruz. Şoförler buradan Samsun’a hattını kapatmak için gitti. Konuşsan da konuşmasan da para yazılıyordu. Neyse, sonra bir şekilde kapattık. Ama bunu kapatmamızdaki bir sebep de şoförler arasında abes konuşmalar oldu, yolcular rahatsız oldu. Yani bizim işimize yaramadı. Tam tersi zarar gördük. Şu anda gerekli olduğunda cep telefonlarıyla yoldaki yolcu durumu hakkında arkadan gelen araca haber veriliyor.

Durak kurallarına herkes uymalı

■ Durağınızda çalışmak isteyen arkadaşlara ne gibi yaptırımlar uyguluyorsunuz? Ayrıca durağınızda çalışmakta olan şoförler hatalı bir hareket yaptığı zaman nasıl müdahale ediyorsunuz? Durağımızın kendi içerisinde belirli kuralları var. Bu kurallara herkes uymak zorunda. Yolcuyu indirme, bindirme, birbirini giderken geçme gibi bazı kurallarımız var. Örneğin, duraktan kalkan bir araba önündeki aracı geçerse gördüğü ilk yolcuyu alma hakkı yoktur. Eğer alırsa bir gün yatma cezası vardır. Ondan sonraki yolcuları alabilir. Minibüslere eskiden 9 kişi alınıyordu, şimdi 10 kişiye çıkarıldı. Eğer şoför 11 kişi alırsa gene 1 gün yatma cezası veriyoruz. Burada şoförleri serbest bırakırsak 15 kişi alarak gelirler. Bu sefer uyanık şoförler dolu gelirken gariban şoför boş gelir. Fazla yolcu alan şoföre affımız yok. Durağımızda yeni şoför olarak çalışmak isteyen arkadaşlar ‘iyi şoförüm’ diyorlar geliyor çalışmaya. Biz de durağımızda önce oturtuyoruz. İşi olan eski şoförün arabasını alıp başlıyor gönüllü şoför olarak çalışmaya. Eğer beğenilirse ihtiyacı olanı devamlı alıp çalıştırıyoruz.

Sorunlar gitgide çözülüyor

■ Güzergahınız hakkında bilgi verebilir misiniz? Moloz’daki durağımızdan kalkan araçlarımız tüneli geçtikten sonra Çömlekçi Mahallesi, Değirmendere, Terminal, Sanayi, Forum Alışveriş Merkezi, Kalkınma Mahallesi, Üniversite B kapısından Farabi Hastanesi’nin oradaki durağa geliyor. Daha sonra hastanenin oradaki durağımızdan kalkan araçlarımız üniversitenin B kapısı, Kalkınma Mahallesi, Forum Alışveriş Merkezi, Sanayi, Terminal, Değirmendere, Çömlekçi Mahallesi, tünelden sonra Moloz’daki depolanma yerimize geliyor. Sadece trafiğin yoğun olduğu saatler veya kaza olduğu zaman sanayinin ara sokaklarından giderek zamandan kazanmaya çalışıyoruz. Bizim arabamıza binip de sanayi bölgesinde inen garanti yolcumuz var.

■ Durağınızda ne gibi sıkıntılar yaşıyorsunuz? Şu anda hiçbir sıkıntımız yok. Eskiden Moloz’daki durağımızdan yolcu aldığımız zaman araçlar bekliyor diye trafik ekipleri ceza keserdi. ‘Burada 3 araba durması gerekirken neden 4 araba duruyor’ derlerdi. Yolda giderken hiçbir şey yapmadığımız halde arkadan ceza yazıp gönderirdiler. Yaklaşık 10 sene önce kendi arabamı çocuğumun üzerinden kendi üstüme alırken yediğim 4 bin lira cezayı ödedim. Trafik ekipleri herhalde defterlerini doldurabilmek için bir kenarda oturup gelen geçene ceza keserdi. Oysa şimdi o sıkıntıların hepsinin üstesinden geldik.

Yusuf ARSLAN