Ekonomide yaşanan gelişmelere rağmen büyümek için her geçen gün yeni girişimlere ev sahipliği yapan emlak sektörü, yatırımcının cazibe merkezi olmaya devam ediyor. 2014 yılını, önceki yıllara oranla beklenenin altında bir büyüme oranı ile kapatan sektörün 2015 yılında hız kazanması bekleniyor. Türkiye'nin ilk emlak şirketinin kuruluşundan bahseder misiniz?

1986 yılında kurulan ilk emlak şirketi Türkiye'de. 3 üniversiteli arkadaş birlikte ev ararken bu fikir akıllarına gelmiş, böyle bir ihtiyaç olduğunu fark etmişler ve sonrasında Turyap'ı kurmuşlar. Türkiye'nin neredeyse her yerinde şubeleri var. 444 nolu şikayet hatları bile var. Biz herhangi bir müşterimize hata yaptığımız zaman bizden memnun kalmayıp müşteri bizi şikayet ederse bir avukat, bir gayrimenkul danışmanı beni ve şikayet edeni dinler. Eğer benim hatalı olduğumu tespit ederse içerideki teminatımı yakar, tabelamı indirir, 3 yıl boyunca emlakçılık yapamam. Ciddi ve kurumsal bir firma. Trabzon, İstanbul ve Ankara'daki büyük şehirlerdeki gibi tanınmıyor. İnsanlar da emlakçıdan biraz korkuyor bizim şehrimizde. Haklılar çünkü bu işi kurumsal ve ciddi olarak çok az kişi yapıyor. Trabzon'da insanlar ev alırken ya da kiralarken emlakçıyı tercih ediyor mu? Bizde henüz oturmuş bir emlakçı kültürü yok maalesef. Bize insanlar çekinerek geliyor. Gelen kişilere ev gösterebilmek ya da satabilmek için bir sözleşme imzalatma gerekiyor. Bizim bunu imzalatma imkanımız yok, hep sözle yapıyoruz işimizi. Mesela yer gösterme belgemiz var bizim. Sizi oraya götürmeden önce de bu belgeyi imzalatmam lazım.

Artık herkes emlakçılık yapamayacak

Şu anda yürürlükte olan bir emlak yasası yok. Bunun ne gibi dezavantajları var?

Bizim ofisimiz, vergi levhamız var. Emlak danışmanlığı belgemiz var. Tam anlamıyla emlakçı olarak hizmet veriyoruz. Ama sadece bir masa, bir kasa, bir telefon ile hiçbir yasallığı olmadan emlakçılık yapanlar var. 2012'de ilk olarak gündeme geldi. Avrupa'da emlak danışmanlığı yapabilmek hukukçu ve sağlıkçı olmaktan daha zor. Emlakçının bir evi satabilmesi için ev ile ilgili, inşaat ve o sektörle ilgili bilgi sahibi olmalı ve mesleki bir eğitim almış olması lazım. Sadece kapıyı açıp evi göstererek emlakçı olunmaz. Bu yasa emlak müşavirliği adı altında aynı Avrupa standartlarında belge verilecek. Artık herkes emlakçılık yapamayacak. Üniversitelerde emlakçılık bölümleri açılacak. Emlakçılık yapabilmek için o bölüm mezunu olmanız gerekecek. Sonrasında sınav olacak. Şu anda emlakçılık yapanlar da bu sınava girmeye hak kazanacaklar. Yüzde 80'i o sınavı kazanamayacak. Zor olacak. 

Tapu daireleri emlakçılarla çalışmak istiyor

Devlet açısından nasıl bir avantajı olacak?

Devlet bu yasayı niye çıkarmak istiyor. Müşavirliğin devlete faydası ne olacak? Çok büyük bir kaçak var bu sektörde. Devlet aslında bizden çok istiyor bu yasayı. Şu anda Türkiye'nin hiçbir yerinde gerçek satış bedeli gösterilmiyor. Yüzde 4 bir kayıp var. 100 bin tl’lik bir evi sattığınız zaman ortalama 4 bin tl bir vergi doğuyor. Bunun yarısı alıcıya, yarısı satıcıya çıkıyor resmiyette. O müşteri ile anlaşmanıza bağlı. Şu anda Trabzon'da 300 bin TL satılan bir evin rayiç bedeli belediyede 100 bin TL. Vergi vatandaşa çok çıkmasın diye, bu bedeli 100 bin tl gösteriyor ve 4 bin tl vergi ödüyor Tapu Kadastro Müdürlüğüne. Ama evi 300 bin tl’ye satmış. Yani hemen hemen böyle her bir satışta devletin 8 bin 10 bin TL bir kaybı oluyor. Bunun önüne geçmek için emlak müşavirliği verecekler bizim gibi insanlara. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü de emlakçılarla çalışmak istiyor. Satış işlemlerinin zamanında ve hızlı yapılması ve evrakların eksiksiz olması için emlakçılarların muhataplarının olmasını istiyorlar. Ne yapıyor emlakçı? Yerle ilgili araştırmasını yapıyor, bütün evrakları hazırlayıp sunuyor, randevusunu da alıyor sadece telefon açıyor müşteriye, ‘evraklar hazır, imzaya gelin’ diyor. İmzanızı atıp çıkıyorsunuz. Yani bu anlamda bu yasanın çıkması çok önemli. Büyük bir boşluk var burada.

Bilinçli bir emlakçı tercih edilmeli

Ev alırken nelere dikkat etmemiz gerekiyor?

İnsanlar önce ekonomilerine uygun tercih yapmalılar. Sadece bir evi almak yetmiyor. İş yerine, çocuk sayısına, ekonomisine uygun olmalı alacakları ev. Şimdi herkes sitede oturmak istiyor, normal. Ama ev aldıkları siteye de dikkat etmeleri lazım. Çocuk parkı var mı, yeşil alan var mı bunlara çok dikkat etmeliler. Otopark, asansör, doğalgaz, ortak kullanım alanları, asansör, yani bir de ulaşım çok önemli. Ayrıca ev alacaksanız kesinlikle bilinçli bir emlakçı tercih etmelisiniz.

Devlet müteahhit değil

Kentsel dönüşüm ile şehir başka bir havaya bürünüyor. Bu da bir sektör. Emlak sektörüne katkısı nasıl oldu?

Kamulaştırmalar yapılabilse, aslında şehre büyük bir faydası oldu. Hiç ev hayali olmayan insanlar kamulaştırmadan dolayı elde ettikleri miktarlarla kredi de çekerek ev sahibi olmaya başladılar. Kamulaştırmanın sektördeki etkisi ucuz daireye, 2. el daireye katkı sağladı, sıfır daireye değil. Çünkü kamulaştırmadan öyle çok büyük paralar alınmıyor. Trabzon'un bir geliri yok. Trabzon'da inanılmaz derecede kötü bir yapılaşma var.

TRABZON’DA KONUT FAZLASI VAR

Sektörün Trabzon'daki gelişimini değerlendirirseniz...

Yabancı yatırımcının Trabzon'a gelmesi şehrimiz için inanılmaz iyi oldu. Trabzon'da şu anda konut fazlası var. Konut fiyatları yüzde 15-20 arttı. Bunun karşılığında maliyetler de arttı. Suni bir yabancı yatırımcı var. Özellikle Araplar buradan ev alıyor. Fiyatların artmasının sebebi de Araplar. Konut satışı şu an yerlide yüzde 10-20 azaldı. Yabancı yüzde 50-60 arttı. Karadeniz Bölgesi'nde yazın yabancılar bu sektörü ayakta tuttular. Gelmeseler çok büyük kayıp olur. İnanılmaz bir kiralama yapıyorlar. İnşaat sektörüne büyük bir destek oldular. Trabzon'da inşaat sektöründe zor durumda olup da Araplar sayesinde ayakta kalan müteahhitler var.