Trigeminal Nevralji: Delirten ağrının belirtileri ve tedavisi

Ağrı, insanlık tarihinin en eski rahatsızlıklarından biri. Ancak tüm ağrılar aynı değildir. Ağrının birçok türü, farklı nedenleri ve farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bunlar birincil ve ikincil ağrı olarak kategorilenmiştir. Fakat bu kategorilerde bulunmayan bazı ağrı türleri vardır. Bunlardan biri de halk arasında "delirten ağrı" olarak bilinen trigeminal nevralji (TN). Bu hastalık, yüzde şiddetli, ani ve dayanılmaz ağrılara yol açarak yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebiliyor.

TRİGEMİNAL NEVRALJİ NEDİR

Trigeminal nevralji, trigeminal sinir adı verilen ve yüzün hissiyatını sağlayan siniri etkileyen kronik bir ağrı bozukluğudur.

Genellikle tek taraflı olarak görülen ağrılar ani, elektrik çarpması veya bıçak saplanması gibi hissedilir. Ağrı genelde birkaç saniye sürse de iki dakikaya kadar uzayabilir ve gün içinde defalarca tekrarlayabilir.

KADINLARDA DAHA YAYGIN

Özellikle yüz yıkama, diş fırçalama, yemek yeme gibi basit temaslar veya rüzgar gibi dış etkenler bile ağrıyı tetikleyebilir.

Hastalığın ileri aşamalarında ağrılar daha uzun ve sık hale gelebilir; bazı hastalarda sürekli bir ağrıya dönüşebilir. Trigeminal nevralji, 50 yaş üzeri bireylerde daha sık görülmekle birlikte her yaşta ortaya çıkabilir. Kadınlarda ise erkeklere oranla daha yaygındır.

TRİGEMİNAL SİNİRLER

Oftalmik dal (üst bölge): Alın, kafa ve göz çevresi hissiyatını sağlar.

Maksiller dal (orta bölge): Yanak, üst çene, üst dişler ve burun kenarlarını etkiler.

Mandibular dal (alt bölge): Alt çene, alt dişler ve dudakların hissiyatından sorumludur.

En sık orta ve alt dalda görülen ağrı, nadiren her iki tarafı etkileyebilir.

TÜRLERİ VE NEDENLERİ

Hastalık üç farklı şekilde sınıflandırılır:

Klasik trigeminal nevralji: Genellikle bir kan damarının trigeminal sinire baskı yapmasıyla ortaya çıkar.

Sekonder trigeminal nevralji: Multipl skleroz, tümör gibi altta yatan bir hastalığa bağlı olarak gelişir.

İdiyopatik trigeminal nevralji: Nedeni belirlenemeyen durumları ifade eder.

TEŞHİS VE TEDAVİSİ

Hastalığın tanısı genellikle kişinin tıbbi geçmişi, nörolojik muayene ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile konulur.

Tedavide ise öncelikle ilaçlar tercih edilir:

Antikonvülzan ilaçlar: Ağrı sinyallerini bloke etmek için kullanılır.

Cerrahi yöntemler: İlaçlar etkisiz kalırsa sinire yapılan baskıyı azaltmak veya ağrı sinyallerini kesmek amacıyla cerrahi müdahaleler uygulanabilir.

TRİGEMİNAL NEVRALJİ'DE SON GELİŞMELER

ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü’ne bağlı bilim insanları, trigeminal nevraljinin nedenlerini ve daha etkili tedavi yöntemlerini araştırmaya devam ediyor.

Özellikle non-opioid tedaviler ve immün terapiler, hastalığın yönetiminde yeni umutlar sunuyor.

Trigeminal nevralji, doğru tedavi yöntemleriyle yönetilebilir bir hastalık. Erken tanı ve uygun tedavi, hastaların yaşam kalitesini büyük ölçüde artırabilir.

Eğer yüzde aniden başlayan ve tekrarlayan ağrılar yaşıyorsanız bir sağlık uzmanına başvurmanız önemlidir.