Amerika’nın Kaliforniya eyaletinde geçtiğimiz pazartesi günü erken saatlerde başlayan orman yangınları şu ana kadar 23 kişinin ölümüne ve yaklaşık 3000 evin yanmasına sebep oldu. Yangının bir gecede birkaç yerden başlamış olması, bu afetin doğal nedenlerden dolayı başlamış olabileceğine işaret ediyor deniliyor. Doğal nedenler de yıldırım, aşırı rüzgar ve kuraklık gibi durumlardır. Bazı yerlerde volkanik patlamalar da yangınlara sebep oluyor. İlk izlenimler şiddetli rüzgar ve halihazırdaki aşırı kuraklığın sebep olduğu yönünde.

Yıldırım sebebiyle başlayan yangınlar bildiğimiz oraj hücreleriyle olması çok düşük bir ihtimal çünkü yıldırımla beraber aşırı yağış oluyor. Ama bazen oraj hadiseleri yer seviyesinde çok kurak hava olduğunda meydana gelirse yağmur yere inmeden buharlaşıyor. Böyle durumlarda oluşan yıldırımlar yangınlara sebep oluyor. Bunlara kuru orajlar denir. Kuru denmesinin nedeni de yağmurun yer seviyesine ulaşamamasıdır. Böyle durumların Karadeniz bölgesinde oluşması oldukça ender bir durumdur.

Hatta hiç olmaz desek yeridir. Bölgemizde orman yangını var diyorlarsa kesin bilin ki insan kaynaklıdır. Yalnız şöyle bir şey var ki, Kaliforniya’daki orman yangınları da bunu işaret ediyor: Doğal bir kuraklık var ve aşırı rüzgar var. Peki kıvılcım nereden geliyor? İşte burada yine insan eli etkisini gösteriyor. İzmarit ya da terk edilmiş piknik ateşleri doğal tehlikeyi yangına götüren ihmalkarlıklara örnek olarak verilebilir. Bunlar bariz olan yanlışlar ama bir de gizli durumlar var.

Mesela doğa ile iç içe yaşayacağım diye devamlı orman içlerine şehirleşmenin ilerlemesi. Sorsanız doğa zarar görmesin diye her önlem alınmış. Bunun teklikesi nerede derseniz bakın iki tane söyleyeyim: Birincisi elektrik hatları. Öyle ya şehirleşme oluyorsa elektrik oralara gidecek. İkincisi doğal gaz hatları. Daha saymakla bitmeyecek etkenler var ama bu ikisi aynı anda birden fazla noktada yangın yaratabilcek etkenler.

Şimdi Kaliforniaya’ya geri dönersek, pazartesi sabahı çok şiddetli kuru rüzgarlar tüm eyaleti etkisi altına almıştı. Rüzgarın etkisiyle kırılan dallar, düşen ağaçlar elektrik tellerine çarpıyor ve koparıyor. Sonrası tabii ki de kısa devre sonucu ortalığa kıvılcım saçan teller. Bu durum birkaç saat içerisinde 6-7 değişik noktada oluşuyor. Sonuç olarak zaten bir yangın için gerekli tüm şartların sağlandığı bir ortamda dağlar taşlar yanar hale geliyor.

Dediğim gibi doğal sebepler Karadeniz bölgesinde çok nadir ya da yok gibidir ama insan eli değince bizim güzelim ormanlarımız da savunmasız hale gelebilir. Sadece dikkatli olmak ve bariz hatalardan kaçınmak yetmiyor. İzmarit atarsın bir bölgeyi yakarsın ama elektrik hatlarını risk tespiti yapmadan ağaçlara yakın geçirirsin ya da şiddetli rüzgarlara dayanıkllı yapmazsın, her yeri yakarsın. Dağ taş yanar mı hiç diyen varsa lütfen Kaliforniya’yı uydudan gören şu fotoğrafa baksın.

Saygılar.