Karadeniz Gazetesi semt pazarlarını gezmeye devam ediyor. Bugün de Aydınlıkevler Semt Pazarı’nda yaptığımız röportajla sizlerleyiz. Pazarlar her ne kadar fiyatlardan dolayı kötü bir imaja bürünmüş olsa da buralarda güzel şeyler de olmuyor değil hani. Zira pazar esnafı arasındaki yardımlaşma ve esnafın maddi durumu kötü olan müşterilere yaptığı yardımlar pazarlar hakkındaki olumsuz düşünceleri kırar nitelikte. Aydınlıkevler Semt Pazarı esnaflarından Murat Tünker de maddi durumu kötü olan yaşlı müşterilere yardım eden esnaflardan birisi.

Fakir fukaraya ücretsiz ürün veren Keskin aynı zamanda müşterisi ile içten diyaloglar kuruyor. Özetle, pazarlarda güzel şeyler de oluyor.

MARKETLER ADİL DEĞİL

Aydınlıkevler Semt Pazarı’nın yardımsever esnafı Murat Türker pazar tezgahının başında yaşama karşı mücadele veriyor. Müşterisinin satın aldığı ürünleri torbalarken alın terini de tartıyor terazisinde. Ona göre fiyat biçiyor müşterisine. Kimi zaman bakıyor ki müşterisinin hayat yükü çok ağır; tartmıyor ürünü “senin yükün sana yeter, bu ürün için para alıp bir yük de ben vurmayacağım senin omzuna” diyor ve para almadan fakir fukaraya meyve sebze veriyor. Cebindeki paradan çok yüzlerdeki tebessümü önemseyen Aydınlıkevler Semt Pazarı esnafı Murat Türker, marketlerle yaşadıkları savaşa değiniyor bize verdiği demeçte.

Türker, “Biz işimizi gerektiği gibi yapıyoruz. Elimizden geldiğince adil olmaya çalışıyoruz. Ama marketler bizi vuruyor. Onlar ne yazık ki adaletli davranmıyor. Bugün biz buradayken indirim yapıyorlar ve müşterimizin marketlere yönelmesine sebep oluyorlar. Bu yüzden de işlerimiz iyi değil. Fiyatlara gelince tabi ki her şey çok pahalı. Pırasa, havuç kış sebzesi olmasına rağmen onlar bile 2 lira. Havalar böyle oldukça fiyatlar yükselmeye devam edecek gibi” sözleriyle aktarıyor dertlerini.

UCU UCUNA YETTİREBİLİYORUZ

Geçim sıkıntısından dolayı pazar arabasına satın aldığı ürünleri değil de kaygılarını dolduran müşteriler artık gelirlerinin giderlerini karşılamadığını söylüyorlar. Evdeki tencerelere sıcak ve lezzetli yemekler koyma ümidiyle canhıraş pazar alışverişi yapan ev hanımları pazar yerlerindeki kalabalığın ritmine karışıyor.

Aydınlıkevler Semt Pazarı’nda alacağı malzemelere ucu ucuna yetecek parasını en iyi şekilde değerlendirmeye bakıyor. Ayşe Bıçakçı, “Bu fiyatlardan nasıl memnun olalım? Sizce mümkün mü? Maaşımız az, yetmiyor ki. Maaşımız bin 150 lira, 6 kişiyiz evde. Ona göre ye! Bugün pazarda 50 lira harcadım. Yani birkaç parça ürün aldım ve 50 lira ödedim. Eskiden böyle değildi ki; çok şey alıp daha az para öderdik. Bu aldıklarımız bir hafta yetmiyor bize, mecburen ek gıdalar da takviye ediyoruz. 300 lira market masrafımız oluyor. Pazar masrafı da aylık en az 200 lira, diğer masraflar da olunca ucu ucuna yettirebiliyoruz” diyerek özetliyor durumunu.

MÜŞTERİ ONLARIN BAŞ TACI

Pazar esnaflarından Ümit Keskin gençliğinin verdiği enerjiyle eve ekmek götürme telaşını harmanlamış çalışıyor. Tabii her pazarcının önemsediği şey gibi o da müşteriyle kuracağı diyaloğu hoş tutmaya bakıyor. Çünkü müşteri onların baş tacı.

Halden aldığı ürünleri dizdiği tezgahının boşaldığını görmenin umuduyla çalışıyor Keskin. Bir taraftan da bizim sorularımızı yanıtlıyor. "Kazanmak çalışmakla doğru orantılıdır" diye başlıyor söze ve "Ne kadar çalışırsan o kadar kazanırsın. Kazanmak için de müşteriye güleryüz göstermek şart. Biz de bunu yapıyoruz. Böylece hem pazar geleneğini yaşatıyoruz hem de işimizi yapmış oluyoruz" diyerek noktalıyor sözlerini.

ÖNCEDEN YETİYORDU

Bir inek, birkaç çift de yumurta ile ev geçindiriyor Fadime Bahadır. O pazar senin bu pazar benim gezerek üç çocuğunun okul masraflarını karşılamaya çalışıyor. Evden çıkarken plastik bir bidona dizdiği yumurtalarının kırılmamasına dikkat ediyor. Aksi durum onun yumurtalarının değil de hayallerinin kırılmasına sebep olur.

Bahadır, yaşadığı hayal kırıklığını şu sözlerle anlatıyor bize: "Ben burada yumurta satıyorum. Bugün işler iyi değil, sanırım müşteriler pazara gelmeye çekiniyor artık. Normalde günlük satışımla bir cep harçlığı da olsa kazanabiliyordum. Ben buradan elde ettiğim gelirle üç çocuk okutuyorum. Bir de ineğim var, süt ve tereyağı da satınca idare edebiliyorum. Ama bugün öyle olmadı. Pahalılığa rağmen ben daha ucuza satıyorum yumurtayı. Köy yumurtasının çifti 2 liraya satılıyorsa ben 1 buçuğa satıyorum. Buradan alsınlar diye ama galiba artık insanların bunu bile almaya gücü yok."

İSYANKAR OLMAYA GEREK YOK

Sattığı ürünlerin kalitesiyle gurur duyduğunu söylüyor Murat Memiş. Mesleği ile pekişen yapısı işine duyduğu sevgiyi perçinliyor. Esnaf arkadaşları ile arasındaki gülüşmeler de pazarlardaki dostluk ortamını kanıtlar nitelikte. Buralarda herkesin ismi bir kenara atılıyor. Dostluğun ulaştığı seviye gereği lakaplarla anılıyor herkes. Murat Memiş de namı diğer "Bombacı Murat", pazarlardaki durumu şöyle özetliyor: "Fiyatlar şu an normal.

Yani kış mevsiminde ve üretimin de az olduğu bu zamanda bu durum kaçınılmaz. Piyasada ürün yok, dolayısıyla olanı da bu fiyattan almak zorunda kalıyoruz. Ama bu pahalılık bence bizim vatandaşımızı olumsuz etkilemedi. Pahalılıkla orantılı olarak maaşlara da zam geliyor. Yani arada bir denge sağlanmış oluyor. Bu sebeple isyankar olmaya gerek yok. İnsanlar bir şekilde bir şeyler yemek durumunda. Bunları satmak da bizim işimiz. O nedenle isyankar olmayı bırakıp kabullenmek lazım."