Tanıtım toplantısına Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Yalçın Eyigün, Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Kaya, Akçaabat Belediye Başkanı Osman Nuri Ekim ve AK Parti Grup Başkan Vekili Hüseyin Altıntepe, CHP Grup Başkan Vekili Cüneyt Zorlu, teknik ekip ile Trabzon’daki birçok sivil toplum kuruluşu temsilcisi katıldı.
Trabzon’un ulaşım altyapısının çağdaş bir yapıya kavuşması ve şehir içi trafiğin büyük ölçüde rahatlamasının hedeflendiği projenin tanıtım toplantısında açılış konuşmasını Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç yaptı.
Genç, “Yönetime gelirken analizler yapıyoruz. Belediye başkanı olduğumuz zaman neleri önceleyeceğiz? Tabiatı itibariyle bütün şehirlerimizde olduğu gibi Trabzon’da da şehir içi ulaşım noktasındaki kolaylıkların, standartların daha da yükselmesi, konforlu erişim ve ulaşım sağlanması, toplu taşımayı teşvik etmek amacıyla uygulanan yöntemler öne çıkıyor.
Bunlardan en önemlisi raylı sistem. Biz raylı sistem konusunu seçim döneminde hemşerilerimize birinci sözümüz olarak dile getirdik. Proje tanıtım toplantımızda ben bu işi ay, gün, saat takip edeceğim diye söz vermiştim.” dedi.
İlk Kazmanın Vuruluş Tarihi Netleşti
Daha sonra sürecin ayrıntılarını paylaşan Başkan Genç, “Bu çalışmanın gelinen noktasını, güzergâhı itibarıyla sizlerle paylaşacağız. Ama evvelinde sizlerle istişare yaptık. Bu şehir adına esaslı bir karardır. ‘Ben yaptım oldu’ değil. Güzel bir noktaya geldik.
Nasip olursa, inşallah bu sene uygulama projemiz – ki şu anda sondaj aşamalarımız başladı – tamamlanacak. Uygulama projelerini tamamlayacağız. 2026 yılı Yatırım Programı’na girecek. 2026 yılı gelmeden bile fiilen kazmayı vurmuş olacağız.
Nüfus yoğunluğu Akçaabat, Ortahisar ve Yomra ilçelerimizde. Bu 3 ilçemizi birbirine bağlayacak şekilde bir proje düşündük. Sağ olsun hemşerimiz Ulaştırma Bakanımız Abdülkadir Uraloğlu’na, projeyi sahiplenmesi nedeniyle ayrıca teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum.
32 km’lik aksta bu proje gerçekleşecek.” diye konuştu.
HEDEF BU DÖNEM AKYAZI-MEYDAN ARASI TAMAMLAMAK
Genç, “Başlangıcımız uygulama şehir hastanesi ve stadyumun olduğu alanda, Akyazı - Meydan - Havalimanı şeklinde olacak; sonra Akçaabat ve Yomra yönünde genişleyerek devam edecek.
Bu dönem hedefimiz Akyazı - Meydan arasını tamamlamak. İnşallah bu da nasip olur. Ardından hemen devam edip otogar üzerinden, üniversite ve havalimanına erişmek. Sonrasında ise hem Akçaabat’a hem de Yomra’ya ulaşmak.” dedi.
MÜHENDİSLİK OLARAK ÇOK ZOR PROJE
Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, “Ulaştırma Bakanlığının görev alanı içinde bir tek raylı sistem yoktu. Şimdi raylı sistem de olacak. Trabzon, oldukça farklı coğrafyaya sahip bir alan. Burada mühendislik üretmek, ulaşım konusunda insanların günlük ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde planlama yapmak çok da kolay değil.
Hakikaten önemli bir durum. Avrupa’ya hepiniz gitmişsinizdir. Gittiğimiz yerlerde, eski şehirlerin olduğu yerlerde raylı sistemler çok var. Bunların bir kısmı toprak üstünde, bir kısmı metro şeklinde yerin altında. Biz bunlara yeni başladık.
İstanbul ve Ankara’da metro; yeri geldiğinde hafif raylı sistem var.
Bizde de bunun olması lazım. Bu, karayolu trafiğini, toprak üstü trafiğini rahatlatacak, özel araçların kullanımını azaltacak, toplu taşımayı konforlu hâle getirecek bir sistem.
Bunu düşünenlere, gayret edenlere, gelecekte de kazmayı vurup uygulamaya geçecek bütün arkadaşlarımıza teşekkür ediyoruz.
16 km’nin, 8 km’si tünel.
Biz karayolu yaptığımızda da raylı sistem yaptığımızda da tünelden kaçamıyoruz. Çünkü Akçaabat’tan havalimanına gelene kadar 8-10 tane vadiden geçilecek.
Tünel ve viyadükle gidiyoruz. Bu işin ne kadar önemli bir mühendislik başarısı olduğunu ve ne kadar masraflı bir iş olduğunu görmek mümkün. Ama Trabzonlu vatandaşlarımıza bu konforu sunmak, tüm bunlardan çok daha önemli.” dedi.
HEDEF TRABZON'U RAYLI SİSTEMLE BULUŞTURMAK
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Yalçın Eyigün özetle şu ifadeleri kullandı:
“Bakanlığımız, ya kendisi projelendirerek, yapımını gerçekleştirerek raylı sistemleri yapabiliyor ya da büyükşehirlerimizin kendisi tasarladığı raylı sistem projelerine teknik görüş ve onay vermekteyiz. Dolayısıyla biz bütün büyükşehirlerimiz ile irtibat hâlindeyiz.
Bütün büyükşehirlerimizin, bütün toplu taşıma sorunları bizim ilgi alanımızda.
Trabzon özelinde baktığımızda kıyı yapıları bir başka konumuz. Büyükşehir Belediye Başkanımızın ifade ettiği gibi, raylı sistemle Trabzon’u buluşturma hedefi var.
Trabzon’u raylı sistem ile buluşturmalıyız hedefinin somut adımları geçtiğimiz yıl itibarıyla atıldı.
Bizim ekibimiz, bu zamana kadar hızlı çalışmamızın yereldeki iş birliğinden kaynaklandığını ifade etmek isterim. Tek hedefimiz var aslında; Trabzon’un kısa, orta ve uzun vadede raylı sistem projesini planlamak.
Her şehrin kendine özel durumu var.
Trabzon için sadece Trabzon’a uyan, “Trabzon’a çok iyi oturdu” diyebileceğimiz bir formül gerekmekteydi.
TRABZON'A ÖZEL PROJE
Bu açıdan bakıldığında, sahil yolumuz var ancak oturum alanları yukarılarda, tepelerde…
Bu şehri bir tramvay ile çözme fikri ilk adımdı.
Tramvaya baktığımızda ki cadde tramvayından bahsediyorum dümdüz bir şehirden bahsetmiyoruz.
Topografyası başka bir zorluğu beraberinde getiriyor. Geniş arter, caddelerimiz yok.
Caddelerimizde karayolu trafiğinde sıkıntı yaşanabilir; tramvayı koyduğunuzda ulaşımı çözmeye çalışırken, karayolu ile başka bir sorun oluşturur muyuz sorusu ile karşı karşıyayız.
Doğusunu ve batısını dikkate alan bir formül üretmeliydik. En hızlı sayılabilecek proje sürecini yaşadık. Çokça bir araya geldik.
Şunu biliyoruz ki, raylı sistemler bir kere yapıldığında 100 yıl duracak sistemlerdir.
Kısa vadeli değil, uzun vadeli bir çözüm olmasına çalıştık.”
RAYLI SİSTEMİ METROLAŞTIRACAĞIZ
Tramvay mı metro mu diye baktığımızda, ‘tramvay’ ismiyle yola çıkıldı; ancak karakteristiği itibarıyla metrolaştı… Yer altını kullanalım, tam sinyalize, makinist inisiyatifini geride bıraktığımız metrolaşan bir raylı sistem ortaya çıktı.
Tramvayın ortalama hızı yer yer 15 km’ye düşer. Karayolunu etkiler, karayolundan etkilenir. Biz burada Trabzonluya, raylı sistemi tercih etmesi ve ortalama hızını yükselttiğimiz, karayoluyla çakışmayan, metro karakteristiğine dönüşmüş bir raylı sistem sunduk. Ortalama hızımız 40-42 km’ye çıkıyor. İstanbul ve Ankara’daki metroların standardı da budur. 5 dakikada bir sefer yapılabilir. Bunu istersek daha da sıklaştırabiliriz. Fizikî olarak 2 dakikaya kadar sıklaştırılabilir. İlk etabımız 16 km’lik, 16 istasyonluk bir hat.
Güzergâhı müzakere ederken, Tanjant Yolu üzerine oturan tramvay veya caddede giden raylı sistem olur mu? Maraş Caddesi’nden yüzeyden gelsin, Meydan’da dursun, sonra devam etsin, daha aşağıya gitsin, Hayali Garajı’na insin… Bunları konuştuğumuzda ve fizikî imkânları düşündüğümüzde, herhangi bir Trabzonlu arkadaşımız tahmin edebilir: “Çok zor değil mi?” diye.
Trabzon çok güzel bir şehir ama raylı sistemi en güzel şekilde uygulayabileceğiniz dümdüz bir şehir değil. Bizi çeken de bu zorluğu. Biz, Trabzon’da iyi bir çözüm üretme hedefini edindik.
Meydan’a yaklaşmamız gerektiği, yüzeyde değil yer altında olmamız gerektiği fikri ortaya çıktı. Birinci seçeneğimiz olan, “Evet, merkeze gelelim; eski Avni Aker’e, Belediye, Valilik, Meydan’a gelelim. Bunları yaparken delme tünel tekniği ile yüzeyle çakışmayan, arazi topografyasının imkânlarını kullanalım. Bunu bir kere yapalım, ömür boyu Trabzon’un sahip olmaktan şikâyet etmeyeceği bir raylı sistemi teşkil edelim.” dedik.
ÇED başvurusu yapıldı. Haritalarımız, sondajlarımız yürümekte. Yüzde 9 oranında sondajlar gerçekleştirdik.
Tüm bunları yıl bitmeden tamamlayıp, uygulamaya esas kesin projelerimizi bitirerek 2026 yılı yatırım programına bir yapım projesine dönüştüreceğiz.
Havalimanında kesin proje aşamasındayız…
Soru:
– 1999 yılında Asım Aykan döneminde Kanadalı bir firma çalışmıştı. 24 yıldır çalışıyoruz. 24 yıldır yapamadığımızı son 1 yılda nasıl yapabildik?
– Yeni havalimanı yapılırsa, son duraktan 1 km ötede kalıyor.
Cevap – Genel Müdür Yalçın Eyigün:
1999'dan beri var olan bütün çalışmalar bizim için bir temel oldu. Bizim üzerine koyduğumuz son 20 yıllık birikimle birçok şeyde avantaj sağladık. İstanbul çok karmaşık, kompleks bir şehir. Trabzon’da delme tünel yaklaşımı ve tramvaydan metrolaştırma fikri, iyi bir yaklaşım oldu. Bundan ben memnunum.
Havalimanını da biz projelendiriyoruz. Projeyi tamamladık, kesin proje aşamasındayız. Havalimanı yeni terminalinin erişimini raylı sistemle entegre etmek gerekiyor. O da bizim çalışmamız kapsamında. İç hatlardan giden vatandaşın durumuna göre şekillendirdik. Yeni havalimanı için ayrıca bir çalışma yürütüyoruz.
