Özellikle Doğu Karadeniz’de her zaman önemli bir ekonomik değer olan fındık, yeni sezonda ve gelecek yıllarda değer artışını sürdürecek bir ürün olarak dikkatleri üzerine çekmeye devam edecek. Geçen yıl açıklanan taban fiyat ve doğru adımlarla değer kazanan fındık, TMO’nun zamanında devreye girmesi, peşin ödeme, lisanlı depoculuk sisteminin de doğru işletilmesiyle üreticinin elinden itibaren değer artışı yaşadı. Ürüne olan talep artışı ve stokçuluğun önlenmesi de bu değer artışını destekledi ve gelecek yıllarda da istikrarla sürmesini sağlayacaktır.

Ancak bu sezon fiyattan ziyade ürünün hasadı ve pazara hazır hale gelmesi, yani insan faktörü daha fazla öne çıkacak gibi. Korona salgını ve tedbirleri sebebiyle; sosyal mesafe kuralları ve kısıtlamalar nedeniyle süreç biraz sıkıntılı geçecek gibi. Çay üreticisi bugünlerde bu sıkıntıları yaşıyor. Normalleşme geçişi ne kadar uzun sürerse bu sıkıntılarda o oranda artabilir. O yüzden özellikle bölgemizde sosyal mesafe ve kısıtlama kurallarına uyum sağlamak son derece önemli. Zira fındık her aşamasında insan emeğine yoğun ihtiyaç duyulan bir ürün!

Ama bu sezon sorun olmayacak tek konu ise yukarıda da belirttiğimiz fiyat meselesidir. Geçen sezon gerçek değerini bulmaya başlayan fındık üreticinin de, tüccarın da, sanayicinin de ihracatçının da yüzünü güldürmüş, bundan sonra da güldürmeye devam edecektir. Ürünün bol olması ya da az olması da artık bu değeri düşürmez, aksine az olması daha da artmasına sebep olur. Artık biliyoruz ki; fındık başta çikolata sanayi olmak üzere kullanıldığı her alanın tek vazgeçilmez ana hammaddesidir. Fındığın kullanım çeşitliliği arttıkça ve insanlar bu lezzeti talep ettikçe bu değer daha da artacaktır. Artacaktır diyoruz çünkü artan talebe karşılık üretim artışı yok! Aksine daralan bir üretim söz konusu. Sürekli genişleyen şehirlerin ve yoğun inşaat sektörünün kuşatmasında olan mevcut fındık bahçeleri her geçen gün daha da daralmaya devam ediyor! Eğer buna dur denilmezse, her geçen gün daha da daralan mevcut üretim ve üretim alanları dünya da oluşan talebi karşılamakta her yıl daha da yetersiz kalacak. Dünya da fındık üretimi ile ilgili girişimler olsa da Türk fındığının, Karadeniz fındığının özellikle Giresun Kalite fındığın yerini tutmuyor/tutması da mümkün değil!

O yüzden bu değer sadece bize münhasır bir değer olarak kalacak! O yüzden ilk etapta yapılacak en önemli şey, mevcut üretim alanlarını korumak, kalitesini ve verimini artırmak olmalıdır. Bunun da en önemli ayağı yine insan faktörüdür. Yanlış uygulamalar ve politikalar yüzünden yıllardır bahçesine ürününe küstürülen fındık bölgesi insanı yeniden bahçeye sokulmalıdır. Bahçeden gelecek ürünle/gelirle hayatını idame ettirecek/geçinebilecek hale getirilmelidir. İşte bunu başarabilirsek hem fındığın değerini artırmış hem de bölge insanının istihdam ve gelir darlığı meselelerini de çözmüş oluruz.

Şu an da dönümde alınan ürün miktarı ortalaması bölgemizde 50-100 kg arasındadır. Doğru bakımla bu verim 200-300 kg’a çıkabilir. Yani mevcut üretim alanında dahi üretim 2-3 kat arttırılabilir. Bu da artan talebi şimdilik dengeler/karşılar.

O yüzden fındığın bu sezon ve bundan sonraki sezonlar için en büyük sorunu artık ürün fiyatı değil, fındığı toplayacak, bakacak ve değerini artıracak insan faktörüdür. Bakış açısını değiştirmek ve pozisyonu yeni bakış açısına göre almak çok önemli ve değerlidir. Elimizdeki değerin ve potansiyelin farkına varır ve buna göre davranırsak kazanan üretici ve ülkemiz olur…