Cumhurbaşkanı  Recep Tayyip Erdoğan Kanal D-CNN Türk ortak yayında "Bunu da özellikle buradan bir yerde ben de sinyalimi belli yerlere herhalde vermiş oluyorum, çünkü bundan böyle enflasyonun daha yukarı çıkması mümkün değil, zira faiz oranlarında da bir defa düşüşe geçiyoruz”  ifadelerini kullanarak gerekenin yapılacağını ima etmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamasından sonra TÜİK tarafından Cuma günü açıklanacak Ağustos ayı enflasyon oranlarında sürpriz yaşanıp yaşanmayacağı merak ediliyor. Dünya yazarı Ekonomist Alaattin Aktaş, Ağustos ayı enflasyon rakamlarına ilişkin çarpıcı bir analiz yayımladı.

TÜİK GEREKENİ YAPACAK MI?

3 Eylül Cuma günü açıklanacak ağustos ayı oranları birçok yönden kritik olduğunu söyleyen ekonomist Alaattin Aktaş, "TÜİK gerekeni yapar!" Yani ne denmek isteniyor, nedir o gereken? "TÜİK Merkez Bankası'nı faiz artırmak zorunda bırakmayacak bir oran belirler, rahat olun!" Kamuoyunun böyle düşünme durumuna gelmiş olması ne acı, TÜİK adına ne kötü..." dedi.

TÜFE NE OLURSA OLSUN ÜFE GÖZ ARDI EDİLİYOR

Enflasyon rakamı ne olursa olsun üretici fiyatları hep ikinci planda kaldığından yakınan Aktaş, "Böyle olması da normal; bir dizi zam da, ücret artışı da TÜFE'ye göre belirleniyor. TÜFE ağustosta da artmaya devam edecek ama bu artış yıllık oranı yukarı çekecek boyutta olacak mı?" ifadelerini kullandı.

EYLÜL'DE 2020 ORANI AŞILACAK

ÖTV düzenlemesine dikkat çeken Aktaş, Ağustos'ta TÜFE'ye 0.3-0.4 puan kadar katkı yapmasını beklediğini aktardı. Ağustos'ta düşüş olsa bile okulların açılmasına artan kırtasiye alışverişinin Eylül ayı enflasyonuna büyük bir etkisi olacağını belirten Aktaş şu ifadeleri kullandı:

"Adeta iki yıl aradan sonra açılacak okullar ve bu çerçevede yapılmakta olan harcamalardaki hızlı artış. Okul ücretleri, servis, kırtasiye, kıyafet... Üstelik bu zamlar fiyat endeksine ağustosta sınırlı bir şekilde yansıyacak, asıl yansıma eylülde olacak.

Dolayısıyla TÜFE ağustos ayında geçen yılki oranın üstüne çıkmasa bile eylülde çok büyük olasılıkla 2020 oranı aşılacak."

Dünya yazarı Alaattin Aktaş'ın yazısı şu şekilde:

"Yİ-ÜFE'de yıllık artış geçen yılın mayıs ayında yüzde 5.53'tü. Yok yok yanlış değil, yılık artış yalnızca bu kadardı. Bu yıl mart, nisan ve haziranda aylık bazda yüzde 4'ü aşan oranları yaşayınca yıllığın daha bir yıl kadar önce yüzde 5.53 olduğuna inanası gelmiyor insanın.

Mayıstaki yıllık yüzde 5.53'ten sonra tırmanış başladı ve bu yılın temmuzuna geldik; yıllık oran artık yüzde 45'e dayanmıştı.

Üretici fiyatlarındaki artışın en büyük nedeni hiç kuşku yok ki TL'nin değer kaybıydı. Geçen yıl uzun süre yine faiz inadıyla hareket edildikten sonra Merkez Bankası operasyonuyla faiz artırılınca kur tırmanışının önüne geçildi. Aralık, ocak ve şubatta kur geriledi. Ama nedendir bilinmez, bu olumlu gidişatı sağlayan yönetim görevden alındı. Üstelik yeni yönetim de faize bugüne kadar dokunmadı, dokunamadı. Ne var ki aynı faiz bu kez uzun süre kur artışına yol açtı. Güveni yerle bir etmiştik bir kere. Kur artışı sürünce fiyatlardaki tırmanışı engelleme fırsatını da kaçırdık. 

Son iki ayda durum biraz değişti. Hem piyasanın yeni yönetimi bir anlamda kanıksamış olması, hem de bu yönetimin faiz indirimine gidemeyeceğinin anlaşılması kurda gerileme sonucu doğurdu. Bu gerilemede dış etkenler de rol oynadı. Temmuzda yüzde 0.9 gerileyen sepet kur, ağustosta bu kez yüz de 1.9 değer yitirdi.

Üretici fiyatları temmuzda görece az arttı. Temmuzdaki yüzde 2.46'oran, bu yılın en düşük ikinci aylık oranı. Özellikle kurdaki baskının büyük ölçüde ortadan kalkmış olmasının etkisiyle Yİ-ÜFE'de ağustosta belki de yılın en düşük aylık artışı görülebilir. Küçük bir olasılık ama ağustosta negatif bir oran bile gündeme gelebilir.

Yıllık oranın ise yönünü aşağı çevireceği kesin gibi. Bunda hem bu yılın düşük beklenen oranı rol oynayacak, hem de baz etkisi yaratan geçen yılki oranın görece yüksekliği. Yİ-ÜFE'de hızlanma geçen yıl ağustosta başlamış ve söz konusu aydaki artış yüzde 2.35 olmuştu.

Dolayısıyla temmuz sonunda yüzde 44.92'ye ulaşan yıllık Yİ-ÜFE artışında ağustosta daha düşük bir oran görmemiz kuvvetle muhtemel."