Bazı Afrika ülkelerinin mahkemelerinde kapkara derili hukukçular; İngiliz meslektaşlarını taklit ederek, başlarına beyaz peruk geçirirler. Sömürgeci etkisinin kalıntılarına yenilgi belirtisi olan Batı maymunluğunun gülünç bir örneğidir.

Kendilerini dünya devriminin kaleleri saydıkları yıllarda Sovyet Rusya ve Çin’de erkekler kravat takmazdı. Kendilerine özgü, düğmeli kılıkları vardı. Batı’ya direnmeyi bırakıp onun kulvarında yarışa katılınca, liderleri Wall Street bankerleri gibi giyinmeye başladılar. Hintliler o biçim havlu atmadı; erkekleri de, kadınları da hâlâ Hintli kılığında yaşıyorlar.

İranlı erkekler ‘direnişi sürdürenler’ arasında. Gençliğimde bizim “Medeniyet yuları” dediğimiz kravatı takmıyorlar boyunlarına. O görüntüyü beğeniyor, “Aferin İran’a, kişiliğine sahip çıkmakta” diye düşünüyordum.

Ama bir ara İsrail Başbakanı Netenyahu İran insanlarının ne kadar geri kalmış ve bombalanmaya layık olduklarını kanıtlamak için “Blucin giyemiyorlar” deyince, büyük hakarete uğramış gibi ayağa kalktı İranlılar. İnternete protesto mesajları ve Tahran caddelerinde dolaşan blucinli insanların fotoğrafları yağdı. Demek onlar da Batılı’ya benzemeyi marifet sayıyorlar.

Artık pek olmuyor, Avrupa ve Amerika basınında Türkleri fesli gösteren karikatürler çıkardı. “Bu ne cehalet, o kılıkta mıyız?” diye kıyamet koparılırdı bizde de. Öyle konulardaki kompleks kaynaklı aşırı duyarlığımız sürüyor. Sanırım bunda Mustafa Kemal’in Avrupa kentlerinde ‘Şarklı’ görülmeye tepkisi nedeniyle ‘inkılaplar’ içinde kılık sorunlarına abartılı yer verilmesinin payı var. Barzani’ye bakıyorum, kendine özgü görünüşe büründüğünde ne rahat!

Bir uluslararası kongrenin kapanış davetinde kendimi beş kişilik bir masada bulmuştum. Bir Alman, bir Arap, bir Hintli, bir de Afrikalı vardı karşımda. Yalnız Alman’la ben ‘olağan’ kılıkta, birbirimize benzer standart görünüşteydik. Ötekilerden her birinin giyinişi kendi kültürünü yansıtıyordu.

Belki tuhaf ama imrenmiştim onlara. “Keşke başımda fes ya da kalpak gibi bir şey olsaydı” diye düşünmüştüm. Maymunluktan iyidir herhalde