Kuzey İrlanda Sorunu | Dünyayı Değiştiren Olaylar
Yayın Tarihi: 13.03.2025 - 14:09
Dünya tarihine damga vurmuş olaylar dizisinin anlatıldığı program yeni bölümü ile sizlerle
"Dünyayı Değiştiren Olaylar" belgesel serisinin her yeni bölümünde; tarihin akışını değiştiren, küresel boyutta politik, askeri ve toplumsal etkiler yaratan kritik olaylar mercek altına alınıyor.Bu bölümde ise, Birleşik Krallık ile İrlanda arasında yıllardır süregelen etnik ayrılık temelli Kuzey İrlanda Sorunu konu ediliyor.
NE OLMUŞTU?
Kuzey İrlanda olarak bilinen bölge farklı bir tarihe sahiptir. İrlanda Krallığı'na (1541-1800) bağlı olan adanın tümü Londra merkezli, İrlanda ve Büyük Britanya Krallıklarını birleştiren Birlik Kanunu (1800) çerçevesinde 1801 yılında Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı adıyla birleşik bir Krallık halini almıştır. 20. yüzyılın başlarında birlik yanlısı Sir Edward Carson liderliğindeki Birlikçiler İrlanda'da halkın yerinden yönetimine karşı çıkmıştır. Birlikçiler İrlanda adasının tamamında azınlık olmalarına rağmen Ulster denilen Kuzey İrlanda tarafında büyük bir nüfusa sahiptiler.
En temel sorunlar, Kuzey İrlanda'nın anayasal durumu ve iki ana topluluk arasındaki ilişkilerdir. Çoğunlukla Protestan cemaatine mensup olan birlikçiler ve sadakatçiler, genelde Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'ın bir parçası olarak kalmasını istiyorlar. Öte yandan çoğunlukla Katolik cemaatine mensup olan İrlandalı milliyetçiler ve cumhuriyetçiler, Birleşik Krallık'tan ayrılıp birleşik bir İrlanda'ya katılmak istiyorlar. İlk gruptakiler genelde kendilerini Britanyalı olarak görmekteyken ikinci gruptakiler genelde kendilerini İrlandalı olarak görmektedirler.
Sürece müdahil olanlar arasında cumhuriyetçi ve sadık paramiliterler, Britanya ve İrlanda Cumhuriyeti devlet güvenlik güçleri, politikacılar ve siyasi aktivistler bulunmaktadır. Çıkan çatışmalarda 3.500'den fazla kişi yaşamını yitirmiştir.