Kabotaj ''Karadan denize bir bağımsızlık öyküsü''
Yayın Tarihi: 29.06.2024 - 10:00
Kabotaj bir ülkenin iskele veya limanları arasında gemi işletme işi olarak tanımlanır.
1 Temmuz’da Denizcilik ve Kabotaj Bayramı’nı kutluyoruz. Kabotaj hakkının elde edilmesi Türkiye’nin tam bağımsızlığı yönünde atılmış çok önemli bir adımdır.
Kapitülasyonlar 14 ve 15. yüzyıllarda ticareti canlandırmak için Osmanlı’nın Venedik, Cenova, Floransa ve İtalyanlara, 16. yüzyıldan sonra da Fransa, Rusya, İngiltere gibi büyük devletlere kapitülasyon adlı ayrıcalıklardır.
Kapitülasyonlar sayesinde yabancı tüccarlara yerli tüccarlardan daha az vergi ödemelerine karşın daha fazla ticari hakka sahip olmaktır. 17-19. yüzyıllar arasında genişletilip sürekli hale getirilmişti.
Atatürk 17 Şubat 1923’te İzmir iktisat Kongresi’nin açılış konuşmasında Osmanlı devleti gerçekte ve fiili olarak bağımsızlıktan mahrum bir duruma getirilmişti. Gerçekten bir devlet ki kendi halkına koyduğu bir vergiyi başkasına koyamaz, gümrüklerini, vergilerini milletin ve memleketin ihtiyaçlarına göre düzenlemesi yasaktır ve bir devlet ki yabancılar üzerinde yargı hakkını uygulamaktan mahrumdur, böyle bir devlete bağımsız denilemez.
Osmanlı’da kapitülasyonlar sadece karada değil denizde de Türklerin elini kolunu bağlıyordu. İşte Osmanlı’da kapitülasyonlardan kaynaklanan bu kabotaj bağımlılığına 1923’te Lozan Antlaşması ile son verildi.
19 Nisan 1926’da TBMM Kabotaj Kanunu kabul etti. Kabotaj Kanunu 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe girdi.
Türkiye’nin kabotaj tekeline sahip olması ilk kez 1 Temmuz 1935’te Denizcilik ve Kabotaj Bayramı olarak kutlandı.
Sonuç olarak kurtuluş Savaşı ve sonrasındaki Lozan Antlaşmasıyla sadece bu topraklar yeniden vatan yapılmakla kalmadı kapitülasyonların kaldırılması ve kabotaj tekeline sahip olunmasıyla bu toprakları çevreleyen bu denizlerde “mavi vatan” yapıldı.
İyi hafta sonları…